در قرن چهارم، فقط یک کشور در تمام دنیا بود که مسیحیت را به عنوان مذهب اصلی خود پذیرفت و آن کشوری نبود جز ارمنستان. در همین راستا در آن دوران، کلیساها و صومعه های بسیار زیادی در این کشور ساخته شد که امروز به خوبی مشخص است. کلیسای گغارد در ارمنستان یکی از این بناهاست که قدمت بسیار دور دارد و همیشه جز نقاط هدف تور ارمنستان بوده و هست. این کلیسا در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی ایروان قرار دارد و تاریخ بسیار جالبی دارد. در ادامه با آدراپانا همراه باشید.
کلیسای گغارت به معنی سرنیزه می باشد که در 35 کیلومتری جنوب شرقی ایروان ساحل شرقی رودخانه آزاد واقع شده و در دره تاریخی گغارت قرار گرفته است. این بنا در دو بعد زمانی مختلف ساخته شده و از دو قسمت اصلی تشکیل شده است. در اوایل قرن سیزدهم این منطقه جزو املاک اختصاصی خاندان زاکریان بوده است و قابل ذکر است که خاندان زاکریان یکی ازثروتمندترین خاندان در تاریخ ارمنستان بوده اند که به دستورشان کلیسای بیرونی در سال 1215 ساخته می شود.
بعدها خاندان پروشیان این ملک را ازخاندان زکریان خریداری نموده اند و دستور ساخت کلیسای درونی را به یک خواهر و معمار دادند و در اواخر قرن سیزدهم کلیسای درونی ساخته شد که از سه قسمت اصلی تشکیل شده اند و یکی ازاین قسمتها ارامگاه سلسله پروشییان محسوب می شود. ساخت کلیسای درونی که از تراش صخره به وجود امده به مدت 10 سال به طول انجامیده است .
گغارت یک نوع نیزه می باشد که یک پایه چوبی دارد که بر سر ان یک اهن تیز تخت قرار گرفته است این نیزه برمیگردد به زمانی که حضرت مسیح را به صلیب کشیده بودند وبا فرو کردن این نیزه در بدن ایشان می خواستند مطمئن باشند که حضرت مسیح جان سپرده است و به همین دلیل این نیزه برای مسیحیان مقدس شناخته شده است وتاتوس اراکیال این نیزه را در اواسط قرن سیزدهم به ایری وانک نام قدیم گغارت می اورد و از ان پس به این نام معروف می گردد.
در داخل کلیسا چشمه ای هم در جریان است، که مردم محلی اعتقاد دارند. هر کسی که با آب آن دست و صورتش را بشوید جوان می ماند. اشاره دارد به همان داستان های چشمه آب حیات یا جوانی!
مجموعه کلیسای گغارت خیلی چیزهای دیدنی دارد. حجره های تراشیده شده از کوه، جالب ترین آنها هستند. این حجره های تراشیده شده با آکوستیک باور نکردنی خود معروف هستند. شما دیوارهای خاچکارهای ( صلیب تراشیده شده از سنگ ) حیرت انگیزی را در قسمت بیرونی دیوارهای دیر حفر شده، خواهید دید. همچنین شما می توانید داخل کلیسای جامع اصلی که در سال ۱۲۱۵ ساخته شده است، شمع روشن کنید.
کلیسای گغارت در محلی دورتر از گارنی قرار دارد. این کلیسا در بالای یک کوه واقع شده است. ورودی کلیسا فرورفتگی کوچکیست.
در ورودی این کلیسا یک تو رفتگی کوچک وجود دارد که بعضی از بومیان منطقه بر این باورند اگر کسی بتواند ۷ سنگ به آن پرتاپ کند که از این ۷ سنگ، ۳ سنگ داخل آن برود و نیفتد، به هر آرزویی داشته باشد، می رسد. وقتی وارد کلیسا می شوید، به چشمه ای بر می خورید که محلی ها اعتقاد دارند اگر از آب چشمه روی صورت خود بزنید، جوان می مانید. در خارج از این کلیسا هم مکانی برای قربانی کردن وجود دارد.
هنگامی که در کلیسای گغارت هستید روبان های گره زده شده بر روی درخت های اطراف رودخانه و صخره های با اثرات خون قربانی شده ها را ملاحظه می کنید. روبان های گره زده شده نمایانگر آرزوها هستند. صخره های مخصوص قربانی وقتی که شخصی گوسفند یا مرغی برای قربانی کردن می آورد، مورد استفاده قرار می گیرد. این ها سنت های مسیحی نیستند آنها به دوران باستان بر می گردند، وقتی که ارامنه تحت تأثیر ایرانیان و دین زرتشتیان قرار داشتند.
