اهواز یکی از شهرهای صنعتی و نفتخیز کشورمان است و اکثر مردمان آن به زبان عربی و فارسی سخن میگویند. اهواز در گذشته و به خصوص در ۸ سال دفاع مقدس، شاهد اتفاقات و رویدادهای مهمی بوده که شاید بسیاری از آنها تلخ باشد.
اما امروزه این شهر بزرگ، یکی از برترین شهرهای کشور در زمینههای مختلف است و مردمان غیور آن توانستهاند آثار خرابی حاصل از جنگ را آباد کنند. در ادامه میخواهیم دیدنیهای اهواز را به شما معرفی کنیم چون در زمستان، به علت آبوهوای گرم و مطبوع آن مقصد بسیار خوبی برای گردشگری محسوب میشود.
معرفی کامل اهواز
مساحت
اهواز یکی از کلان شهرهای ایران است، که در بخش مرکزی شهرستان اهواز قرار دارد و به عنوان مرکز استان خوزستان شناخته می شود. شهر اهواز با مساحت 18650 هکتار، به عنوان یکی از شهرهای وسیع ایران، محسوب می شود.
در زمان عیلامی ها در حدود شهر کنونی اهواز شهری به نام تاریانا قرار داشته است. عده ای از مورخین عنوان نموده اند نام اهواز در دوران باستان اوکسین بوده است، برخی با این عقیده موافق نیستند و می گویند نام این شهر در دورهٔ عیلامیان تاریانا (Tareiana) بوده و اوکسین احتمالاً تلفظ یونانی اوز یا هوز است و مراد از آن همان خوزستان است. اهواز در زمان هخامنشیان هوج یا خوجستان یا همان هوجستان خوانده می شود و داریوش کبیر در کتیبه بیستون خوزستان را به همین نام هوج نام برده است. خوز به معنی نیشکر و خوزستان به زبان ایلامی شکرستان است.
در زمان اردوان چهارم از سلسله اشکانی اهواز مدتی پایتخت بوده است. در جنگ اردشیر بابکان و اردوان پنجم که در رامهرمز صورت گرفت و اردشیر بر اردوان غلبه کرد اهواز صدمات بسیاری دید. اردشیر بابکان مؤسس دودمان ساسانیان در محل قدیمی شهر اهواز دو شهر بنا نهاد که در یکی از آنها بازاریان سکونت داشتند و در دیگری بزرگان و اشراف. نخستین شهر هوجستان واجار (خوزستان بازار) و دومی هرمزداردشیر نام داشت.
شهر اهواز در آن زمان هرمزشهر (هرمزداردشیر) نام داشت.(بازمانده های هرمزشهر که در زیر سطح اهواز کنونی قرار دارد به خاطر پروژه مترو با خطر تخریب روبروست.) البته در روزگار ساسانیان رامشهر نیز نامیده می شده است. فخرالدین اسعد گرگانی در کتاب ویس و رامین، دربارهٔ رامین چنین سروده است:
هزاران چشمه و کاریز بگشاد بریشان شهر و ده بسیار بنهاد
یکی زان شهرها اهواز مانده ست کش او آن گاه شهر رام خوانده ست
کنونش گر چه هم اهواز خوانند به دفتر رامشهرش نام دانند.
در زمان ساسانیان به ویژه در زمان اردشیر بابکان و پسرش شاپور اول بر روی کارون در حدود اهواز سدهای زیادی ساخته شد از جمله سد اهواز یا بند اهواز یا شادروان اهواز که به سد خداآفرید هم معروف بود و توسط اردشیر بابکان ساخته شد.
کانال های آبیاری و نهرهای مختلف که از سد مذکور منشعب شده بود باعث آبیاری کشتزارها و نخلستانها و در نهایت سرسبزی و خرمی اهواز شده بود. مثل نهر شاهجرد که در بالای سد اهواز از کارون جدا می شد و از داخل بخش قدیمی شهر عبور می کرد و آن را به دو بخش تقسیم می کرد:بخشی که بین نهر شاهجرد و رود مسرقان (گرگر) بود که اصل شهر اهواز و در واقع هستهٔ اولیه و بافت قدیمی شهر و در حدود کوهپایه واقع شده بود.
حدود محلهٔ کارون کنونی اهواز و منبع آب و بازار و مسجد جامع شهر آنجا بود لذا آن را مدینه یا شهر می گفتند و در قسمت شرق نهر شاهجرد بود و قسمت دیگر به نام الجزیره یا جزیره که بین شاهجرد و کارون اصلی واقع شده بود نامیده می شد و در واقع بخش غربی اهواز قدیم بود (حدود بخش مرکزی و کنونی شهر مثل باغ شیخ و نادری و 30 متری و باغ معین و خیابان24 متری) آثار نهر شاهجرد هم اکنون در محله اهواز قدیم کنونی بین خزعلیه (خرم کوشک) و اهواز وجود دارد.
رود کارون
زمانی کارون بزرگترین و پرآبترین رودخانهی ایران بود و برای جنوبیهای کشورمان مکانی خاطرهساز محسوب میشود اما امروزه این رودخانه در معرض خطر کمآبی و خشکی قرار دارد. رود کارون با ۹۵۰ کیلومتر طول، طولانیترین رود ایران است که سرچشمهی اصلی آن زردکوه بختیاری در استان چهارمحال و بختیاری است.
کارون که آب آشامیدنی اهواز از آن تامین میشود، گنجایش آن را دارد که به مکانی تفریحی بسیار پررونقی تبدیل شود و میزبان گردشگران داخلی و خارجی باشد. این رود در ۲۰ بهمن سال ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسید.
بازار عبدالحمید
بازار عبدالحمید قدیمیترین بازار اهواز است که در خیابان نظامی یا نظریپور، بین خیابان نادری و امام خمینی قرار دارد. کاروانسرای شیخ خزعل در این بازار قرار دارد. این بازار زمانی بازار اصلی و مرکز خرید شهر بود. در آن دوران بیشتر اهالی ثروتمند شهر و اشرافزادگان بیشتر از بازار عبدالحمید خرید میکردند اما امروزه جزو بازارهای ارزان شهر شده و دیگر خبری از زرقوبرق قبلی آن نیست. قدمت این بازار به بیش از یک قرن میرسد.
حرم علی ابن مهزیار
مقبره ی آرامگاه علی ابن مهزیار یکی از قدیمی ترین و مهم ترین بناهای شهر اهواز است. علی ابن مهزیار یکی از دانشمندان و فقهای شیعه و از یاران امام رضا (ع) بود. در سال 201 هجری قمری در محل اقامت امام رضا در اهواز، مسجدی را بنا کرده و بعد از مرگ علی ابن مهزیار او را در این مسجد دفن کردند. امروزه این آرامگاه مکانی است که مردم برای زیارت و دعا سری به آن می زنند.
بازار کاوه اهواز
بازار کاوه متعلق به دوران پهلوی است و علاوه بر میوه وسبزی تازه، سوغاتیهای اهواز را هم میتوانید از آنجا بخرید. ماهی و میگوی تازه، کلوچه، خرما، رطب، شیرهی خرما، ارده، حلوا شکری و حلوا ارده اجناسی هستند که به وفور در این بازار پیدا میشود. بوی ترشیهای خوشمزهی جنوبی هم به مشامتان خواهد رسید. حتی میتوانید به عنوان سوغاتی از ادویههای خوشعطر این بازار تهیه کنید.
موزه هنرهای معاصر اهواز
موزهی هنرهای معاصر اهواز در سال ۱۳۳۸، در ۲ طبقه و با ۵ گالری شروع به کار کرد. در گنجینهی این موزه ۷۰ اثر نگهداری میشود که ۶۰ اثر آن متعلق به هنرمندان استان خوزستان و ۱۰ اثر آن متعلق به هنرمندان دیگر استانها است. در این موزه همایشها، کارگروهها، دورههای آموزشی هنری مختلف و سمینارهای هنری برگزار میشود.
بنای معینالتجار اهواز
این بنا در زمان ناصرالدین شاه قاجار در اهواز بنا شده است. در واقع این سازه کاروانسرایی در نزدیکی پل سفید است که در بافت قدیمی شهر اهواز قرار دارد. سرای معینالتجار، سرای بازرگان برجستهی بوشهری، حاج محمد تقی معینالتجار بوده و امروزه به مکانی برای بازدید گردشگران تبدیل شده است. این بنا در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۷۷ با شمارهی ۲۱۵۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل سفید اهواز
پل معلق یا پل سفید یکی از مهمترین نمادهای اهواز است و شاید بسیاری از ما تصویری که اهواز داریم، تصویر روخانهای بزرگ است که پلی معلق روی آن قرار دارد. این پل در سال ۱۳۱۵ روی رودخانهی کارون ساخته شد و گفته میشود نخستین پل معلق ایران است. از این پل میتوانید عکسهای بسیار زیبایی از کارون بگیرید و یادگاری خوبی از سفر به اهواز داشته باشید. پل سفید در ۲۶ آبان ماه ۱۳۷۸ با شمارهی ۲۴۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دانشگاه سه گوش (دانشکده ادبیات) اهواز
دانشگاه سهگوش در کرانهی رود کارون قرار دارد. ساختمان این دانشگاه در سال ۱۳۰۸ به عنوان ساختمان بانک ملی مرکزی در اهواز افتتاح شد و ۳ سال بعد، آن را به استانداری تبدیل کردند. در طول جنگ جهانی دوم که اهواز به اشغال متفقین در آمد، این ساختمان به مقر ارتش آنها تبدیل شد. در نهایت در سال ۱۳۳۶ این بنا به دانشکدهی پزشکی دانشگاه جندی شاپور بدل شد و از همان دوران، کاربری فرهنگی داشته است. از سال ۱۳۶۵۰ تا ۱۳۸۹ از این ساختمان به عنوان دانشکدهی ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه جندی شاپور استفاده میشد اما در حال حاضر در حال تعمیر و مرمت است.
ساختمان سهگوش حدود ۳ هزار متر مساحت دارد و شکل مثلثی آن سبب شده که آن را سهگوش بنامند. شما میتوانید ویژگیهای خاص معماری دورهی پهلوی، یعنی قوسهای دایرهای شکل ایوان و رواقهای حیاط مرکزی را د این سازه مشاهده کنید. طرح کاشیکاری ایوان با آجر دقیقا تکرار شده که این را هم میتوان از برجستهترین ویژگیهای معماری آن محسوب کرد.
کلیسای سورت مسروپ
کلیسای سورت مسروپ یکی از جاذبههای گردشگری اهواز است که در محلههای مرکزی اهواز قرار دارد. این کلیسا در سال ۱۳۴۷ توسط ترداد داویدیان ساخته شد که از کارمندان شرکت نفت بود.
آرامگاه علی ابن مهزیار در اهواز
مقبرهی آرامگاه علیابن مهزیار یکی از قدیمیترین و مهمترین بناهای شهر اهواز است. علیابن مهزیار یکی از دانشمندان و فقهای شیعه و از یاران امام رضا (ع) بود. در سال ۲۰۱ هجری قمری در محل اقامت امام رضا در اهواز، مسجدی را بنا کرده و بعد از مرگ علیابن مهزیار او را در این مسجد دفن کردند. امروزه این آرامگاه مکانی است که مردم برای زیارت و دعا سری به آن میزنند.
طولانی ترین آبشار مصنوعی خاورمیانه
اهواز میزبان طولانیترین آبشار مصنوعی خاورمیانه است که روی هفتمین پل اهواز احداث شده است. این آبشار با نورپردازی بینظیر بسیار تماشایی است. فوارههای آب از اطراف پل به داخل رودخانه پرتاب میشود. اگر به اهواز رفتید، اینجا را از دست ندهید.
پل طبیعت کیانپارس
پل طبیعت کیانپارس اهواز دو پارک مهم این شهر را به هم وصل کرده است و نمای بسیار زیبایی دارد.
لشکرآباد (بازار فلافل اهواز)
بازار فلافل اهواز در خیابان انوشه، محلهی عربنشین لشکرآباد قرار دارد. این بازار مرکز فروش فلافل در شهر است؛ اگر به اهواز رفتید و جزو آن دسته افرادی بودید که مثل من عاشق فلافل و ترشیجاتی هستید که کنار این ساندویچ خوشمزه سرو میشود، حتما و حتما بخشی از سفر خود را به بازدید از این بازار و تست کردن فلافلهای آن اختصاص دهید.
مناطق تاریخی اهواز
سرای عجم. شماره ثبت ملی 10875 سال 1382 هجری خورشیدی، این بنا در گذشته به عنوان یک کاروانسرا و بازار شیخ خزعل استفاده می شده است.
خانه دادرس، خیابان عبدالحمید. شماره ثبت ملی 9764 سال 1382 شمسی – بنایی بازمانده از دوره قاجار
ساباط جنب خانه معین التجار، بازارقدیمی. شماره ثبت ملی 2548 – مربوط به اوایل دوره قاجار
معین التجار، خیابان 24 متری، خیابان کاوه غربی، نبش اول. شمارهٔ ثبت ملی 2158 – مربوط به دوره قاجار
منزل نفیسی، خیابان سلمان فارسی (نادری) روبه روی پارکینگ کارون. شماره ثبت ملی 3494 بیست و پنجم اسفند ماه 1379 شمسی
میدان شهید بندر (چهارشیر). سال احداث 1338 شمسی – شماره ثبت آثار ملی7040 دهم دی ماه 1381 شمسی
سد شوشتر
سد اهواز.متعلق به دورهٔ ساسانیان
دبیرستان شاپور (مصطفی خمینی)، خیابان شریعتی، جنب کلوپ ورزشی. شماره ثبت آثار ملی 3610 بیست و پنجم 1379 شمسی
بیمارستان امام خمینی (جندی شاپور)، شرق رودخانه کارون، بین بلوار ساحلی و خیابان 24 متری ضلع شمالی باغ معین. شماره ثبت آثار ملی 7041 دهم دی ماه سال 1381 شمسی
منازل سازمانی راه آهن (هشت بنگله)، خیابان فلسطین روبروی فرمانداری. شماره ثبت آثار ملی 2575 در بیست وهفتم بهمن ماه سال 1378 شمسی – دورهٔ پهلوی
منازل مسکونی راه آهن، غرب رودخانه کارون کنار پل نادری. شماره ثبت آثار ملی 2587 در بیست وهفتم ماه سال 1387 شمسی – دورهٔ پهلوی
دانشکده ادبیات، ساحل غربی رود کارون کنار پل نادری ابتدای خیابان امام موسی صدر. سال احداث 1313 شمسی
دانش سرای مقدماتی، ضلع جنوبی باغ معین در انتهای خیابان شهید آهنگری (بختیاری قبلی). شماره ثبت آثار ملی 2605 در بیست و پنج اسفند ماه سال 1378 شمسی
سیلوی اهواز
منزل ماپار، خیابان فردوسی بین شهید جهانیان وکافی. شماره ثبت آثار ملی 4226 در بیستم شهریور ماه سال 1380
خیلی عالی بود از مطالب قشنگ سایت تون استفاده و لذت بردم