تبریز یکی از زیباترین شهرهای شمال غرب ایران است که به شهر اولین‌ها شهرت دارد. این شهر زیبا و تمیز، یکی از مهم‌ترین قطب‌های صنعتی کشور بوده و مدت طولانی است که به کلان‌شهر تبدیل‌شده است. و لقب تبریز ۲۰۱۸ را به خود اختصاص داده است یعنی پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ می باشد.
تبریز شهری است که مردان غیوری را در دل خود پرورش داده است و قهرمانان این خطه همیشه مایه سربلندی آب و خاک‌مان بوده‌اند. تبریز کلان‌شهری در شمال غربی ایران است که ازنظر اقتصادی و صنعتی اهمیت فراوانی دارد. بسیاری از کارخانه‌های مهم تولید مواد غذایی در تبریز و اطراف آن واقع‌شده‌اند.
تبریز در دوره حکومت اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایران، قراقویونلوها، آق قویونولوها و صفویان پایتخت بوده است. اوج اهمیت و قدرت تبریز مربوط به دوره ایلخانان مغول است. اگر بخواهیم از قدرت و اهمیت این شهر در تاریخ باستانی و معاصر ایران بگوییم، باید چندین جلد کتاب را بررسی کنیم، همه این موارد نشان می‌دهد که تبریز چه درگذشته و چه امروز، اهمیت زیادی دارد و بدون شک منطقه‌ای که این‌چنین مهم بوده، از فرهنگ و هنر غنی هم برخوردار است.
در این مطلب به سراغ سوغاتی‌ها و صنایع‌دستی زیبای تبریز رفته‌ایم. با ما همراه باشید تا سوغاتی‌های تبریز را بهتر بشناسید:
سوغاتی‌های خوراکی
سوغاتی‌های خوراکی تبریز متنوع است و برای هر سلیقه‌ای در تبریز چیزی پیدا می‌شود. اگر قصد دارید برای دوستان و نزدیکان از تبریز سوغاتی ببرید، خوراکی‌ها و شیرینی‌های سنتی خوشمزه را فراموش نکنید. سوغاتی‌های خوشمزه و معروف تبریز عبارت‌اند از آجیل، باقلوا، قرابیه، نوقا، راحت‌الحلقوم، لبنیات و پنیر. از دیگر سوغاتی‌های تبریز که در این شهر هم به فروش می‌رسد باید به اریس، لوز، شکلات تسبیحی، حلوا گردویی و عسل طبیعی اشاره کرد.
آجیل
آجیل‌های تبریز شهرتی جهانی دارند، همیشه محموله‌های آجیل از تبریز به خارج ایران صادر می‌شود و تجارت آجیل در این منطقه یکی از تجارت‌های پررونق است. صادرات آجیل تبریز از عصر قاجار آغاز شد و آجیل یکی از خوراکی‌های ثابت در خانه آذری‌ها است. آجیل چهارمغز تبریز، شامل بادام، بادام‌هندی، پسته و بادام کاغذی، از اعلاترین آجیل‌های این شهر است. بیشتر اجزای آجیل‌ها مانند بادام و فندق و … در استان آذربایجان کشت می‌شوند، به‌جز پسته که بومی این خطه نیست و بهترین نوعش از دیگر استان‌ها تهیه می‌شود.
باقلوا
باقلوا نوعی شیرینی سنتی و مخصوص کشورهای آسیای میانه است که وارد کشور ما هم شده است. تبریز یکی از معروف‌ترین شهرها در زمینه تولید باقلوا به سبک ترکیه است. در تهیه باقلوا از آرد، شکر، تخم‌مرغ، هل استفاده می‌شود و این شیرینی ظاهری مربعی شکل یا لوزی شکل دارد.
قرابیه
قرابیه کلوچه سنتی تبریز و سوغات محبوب این ناحیه است که قیمت آن هم ارزان نیست. مواد اصلی در تهیه قرابیه عبارت‌اند از آرد، شکر، وانیل و تخم‌مرغ و سایر موارد اضافی.
نوقا
نوقا از دیگر شیرینی‌های سنتی تبریز است که درواقع متعلق به اروپای جنوبی و خاورمیانه بوده و در ایران هم طرفداران زیادی پیداکرده است. نوقا نوعی شیرینی از خانواده گز بوده و از سفیده تخم‌مرغ، شکر، گردو و وانیل تشکیل شده است.
شکلات تسبیحی
یکی دیگر از سوغاتی‌های خوراکی و خوشمزه تبریز، شکلات تسبیحی است. این شیرینی به دلیل طعم مطلوب و بی‌نظیرش، طرفداران زیادی از گردشگران را به خود جذب کرده است. این شکلات که به هم متصل درست می‌شود، در دورنگ سفید و قهوه‌ای به عمل می‌آید. مواد تشکیل‌دهنده این سوغاتی خوشمزه از شیر، شکر، گلوکز، شیر خشک، بکینگ پودر، وانیل، کره و در صورت دلخواه نوع قهوه‌ای پودر کاکائو است. به دلیل شکل ظاهری آن را به نام شکلات تسبیحی می‌خوانند.
لبنیات
لبنیات، مهم‌ترین محصول تبریز و استان آذربایجان شرقی است. پنیر لیقوان که بر سر سفره‌های صبحانه بسیاری از ما ایرانی‌ها پایه ثابت است، محصولی بی‌نظیر از تبریز است.
صنایع‌دستی
از سوغاتی‌های خوشمزه تبریز که بگذریم، به سراغ صنایع‌دستی آن می‌رویم. تبریز یکی از شهرهای ایرانی است که زیباترین فرش‌ها را دارد و این شهر در جدیدترین دسته‌بندی به‌عنوان شهر جهانی فرش ایران شناخته شده است. چرم تبریز هم که دیگر نیازی به معرفی ندارد و همه ما از کیفیت و زیبایی آن آگاهیم.
از دیگر سوغاتی‌های محبوب تبریز باید به گلیم‌بافی، سفالگری، محصولات سرامیکی، سوزن‌دوزی، طراحی سنتی و نگارگری، تابلوهای سنگ، زیورآلات و نقره‌سازی اشاره کرد. با ما همراه باشید تا صنایع‌دستی تبریز را بهتر بشناسید.
فرش و قالی
قالی‌بافی یکی از صنایع‌دستی مهم استان آذربایجان شرقی است که قدمت آن به دوره سلجوقی و ایلخانی برمی‌گردد. این هنر در عصر صفوی و تیموری اوج گرفت تا به امروز که تبریز را به‌عنوان شهر جهانی فرش در مجامع بین‌المللی می‌شناسیم. در عصر صفوی طرح‌هایی مثل گل و بوته، سجاده‌ای، لچک و ترنج در فرش‌ها استفاده می‌شد. نقش گل شاه‌عباسی یکی از زیباترین نقوش فرش است که در عصر صفوی رواج پیدا کرد و تا امروز هم در بسیاری از فرش‌ها استفاده می‌شود.
ایده‌ی جدیدی که بافرش های تبریز ادغام شده است هنری به نام چرم فرش است که شهرت بسیاری پیدا کرده است. این فرش‌ها که ادغام فرش و چرم و ورنی است، به‌عنوان زیرانداز تزئینی و فرش و … استفاده می‌شود و با دکوراسیون خانه‌های امروزی هماهنگی دارد.
ورنی بافی
ورنی بافی یکی از صنایع‌دستی زیبای تبریز است که شاید کمتر کسی با آن آشنایی داشته باشد. ورنی بیشتر توسط عشایر آذربایجان بافته می‌شود. ورنی بافی درواقع نوعی فرش‌بافی بدون پرز است که درواقع می‌توانیم آن را معادل گلیم یکرو بدانیم. ورنی بافی در زبان آذری، «سوماک» خوانده می‌شود. این زیرانداز به روش پود چینی (گذاشتن پود اصلی از تار و پیچاندن نخ به دور نخ‌های تار) بافته می‌شود. استادان قالی‌بافی قدمت این هنر را به چند صدسال پیش تخمین زده‌اند، اما به‌طور دقیق نمی‌توان تاریخ و دوران مشخصی را برای این هنر پیدا کرد. این زیرانداز زیبا در مناطق اهر و ارسباران، توسط زنان عشایر آن منطقه بافته می‌شود و به همین دلیل شهرت آن به‌عنوان ورنی بافی عشایر است.
چرم تبریز
چرم تبریز، آوازی جهانی دارد و بسیاری از تولیدکنندگان چرم در تبریز با شرکت‌های خارجی کار می‌کنند و محصولات صادراتی تولید می‌کنند.
گلیم‌بافی
گلیم‌بافی یکی از قدیمی‌ترین هنرهای دستی در ناحیه تبریز و آذربایجان شرقی است. گلیم در دسته صنایع زیرانداز محسوب می‌شود و برای تهیه آن از پشم گوسفند، موی بز و ابریشم استفاده می‌شود. گلیم شاهسون، معروف‌ترین گلیم تبریزی است که در آن از نگاره‌های بزرگ و برجسته با نوارهای باریک استفاده می‌شود.
سفال و سرامیک
شاید برای شما هم جالب باشد که تبریز یکی از شهرهای فعال درزمینه تولید سفال و سرامیک است. تولید سفال سفید در تبریز رواج دارد. سفال‌های تبریز از نوعی خاک مرغوب تهیه می‌شوند و سفال می‌تواند سوغاتی بسیار خوب از تبریز برای نزدیکان باشد.
قلم‌زنی
قلم‌زنی، هنر کنده‌کاری و نقش‌اندازی بر روی ظروف فلزی ازجمله مس، طلا، نقره و برنج است. قدمت این هنر به سکاها و سیت‌ها می‌رسد. قلم‌زنی در ایران بر پایه دو سبک است: سبک تبریزی و سبک اصفهانی. در سبک تبریز ما شاهد حرکت و فشار مچ دست هستیم و در سبک اصفهانی نقوش با استفاده از چکش‌کاری به وجود می‌آیند. به همین سبب قلم‌زنی به سبک تبریز دارای عمق و برجستگی‌های کمتری است، قلم‌زنی تبریز دارای سطحی صاف، کم‌عمق و ظریف است.
ظروف فلزی قلم‌زنی شده، یکی از نفیس‌ترین سوغاتی‌های تبریز است.
منبت‌کاری
استادکارهای زیادی در زمینه منبت در تبریز فعالیت دارند و تبریز را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای فعال در زمینه منبت‌کاری شناخت. در بسیاری از بناهای تاریخی تبریز از منبت‌کاری استفاده شده است، این هنر، بسیار پرزحمت و ظریف است و آثار هنری آن بسیار زیبا است.
