شهرستان لنگرود ، با وسعتی حدود ۹۰۰ کیلومترمربع در ناحیه شرق گیلان، واقع شده است و فاصله آن با مرکز استان ۶۰ کیلومترمی‌باشد. لنگرود از شمال به دریای خزر، از جنوب و غرب به لاهیجان و از شرق به رودسر، میرسد.
لنگرود دارای قدمت تاریخی زیادی میباشد و نام آن حدود ۹۰۰ سال قبل (۵۱۲ هجری قمری) در کتب تاریخی نقل شده است. بافت قومی مردم لنگرود، گیلک و به زبان گیلکی با لهجه بیه پس؛ صحبت می‌نمایند…
لنگرود دارای هشت محله به نام‌های فشکالی محله، سوتال محله، درب مسجد، کاسه‌گر محله، قصاب محله؛ گشته مردخال، انزلی محله و راه پشتهاست که هر یک دارای اعتبار خاصی میباشد.
از محصولات عمده لنگرود، می‌توان انواع برنج، چای، صیفی‌جات را نام برد. همچنین صید ماهی در این شهر، رواج دارد. بازار هفتگی لنگرود در روزهای شنبه و چهارشنبه با استقبال فراوان برگزار میگردد. لنگرود، با وسعتی حدود ۹۰۰ کیلو متر مربع و جمعیتی بالغ بر ۱۴۰۰۰۰ نفر در فاصله ۵۰ کیلو متری رشت، در دشت باز وسیعی واقع شده؛ که فاصله ان تا دریا حدود ۱۰ کیلو متراست.
“چمخاله”، یکی سواحل زیبای این خطه، بشمار می‌رود؛ که در پانزده کیلومتری شهرستان لنگرود، واقع شده و ساحل نیلگون و آرام آن استراحتگاه مسافران بسیاری در فصل تابستان، میباشد!
“موقعیت جغرافیایی لنگرود”
لنگرود در طول ۳۰ً و ۱۰َ و ۵۰َ و عرض ۱۱ و ۳۷ جغرافیایی، در ارتفاع ۲۱ متر از سطح دریای خزر، واقع است. این شهرستان، بر روی جلگه ای سرسبز و ۱۰ کیلومتر با دریای خزر فاصله دارد و در قسمتهای جنوبی آن، کوهپایه های جنوبی آن جنگل، مشاهده میگردد. لنگرود، که یکی از شهرهای مذهبی گیلان میباشد. در فاصله ۶۰ کیلومتری رشت (مرکز استان) قرار گرفته است و از طرف شمال و غرب به شهرستان لاهیجان، از طرف شرق به دریای خزر و از طرفی به شهرستان رودسر، و از طرف جنوب به شهر املش (از شهرهای رودسر) میرسد…
“نامگذاری لنگرود”
نام لنگرود، برای اولین بار در سال ۵۱۲ ه. ق ذکر شده؛ یعنی سال مرگ سلطان محمد بن ملکشاه سلجوقی، و آزاد شدن ((فرامرز بن مردانشاه لنگرودی)) از زندان. به دو دلیل این شهر را لنگرود گفته اند:
۱- اینکه لنگرود در ابتدا لنگرگاه بوده است.
۲- لنگرود نام رودخانه ای میباشد در جوار شهر که به دریای خزر می‌ریزد.
“جمعیت لنگرود”
در سال ۱۲۷۵ ه.ق /۱۲۳۰ ش.، یعنی حدود یک قرن و نیم پیش جمعیت این شهر دو هزار نفر بوده است. اما در سرشماری عمومی نفوس سال ۱۳۷۵ ه.ش چمعیت شهرستان لنگرود به ۱۳۵۹۲۲ نفر رسیده؛ که از این تعداد ۶۵۹۷۳ نفر در شهر لنگرود، سکونت دارند.
“نژاد،زبان، دین”
اهالی لنگرود، دارای نژاد آریایی می‌باشند و به زبان فارسی با گویش گیلکی تکلم می‌کنند و دینشان اسلام، و شیعه اثنی عشری، و علاقه مند به خاندان پیامبر گرامی اسلام است.
“تقسیمات کشوری لنگرود”
شهرستان لنگرود، با ۴۴۱ کیلومتر مربع وسعت، دارای سه شهر به اسامی لنگرود، کومله، شلمان و یک بخش مرکزی، است و بخش مرکزی از ۶ دهستان ۲۳۱ آبادی (شامل روستا و مزرعه)، تشکیل یافته است؛ که عبارتند از: ۱- چاف با ۱۵ آبادی، ۲-دریاسربا ۹۰ آبادی، ۳-دیوشل با ۲۳ آبادی، ۴-کومله با ۱۱۱ آبادی، ۵-گل سفیدبا ۱۴ آبادی، ۶-لات لیل با ۵۷ آبادی…
«مشاهیر لنگرود»
میرزامحمدصادق منجم‌باشی لنگرودی؛
میرزا عبدالوهاب منجم‌باشی لنگرودی؛
میرزامهدی خان منجم‌باشی لنگرودی؛
اسحاق خان مشکوه‌السلطنه؛
دکتر محمدجعفر جعفری لنگرودی؛
روستای حسین آباد ، اطاقور – لنگرود
محمود پاینده لنگرودی؛
دکتر ابراهیم‌زاده معبود؛
آیت الله العظمی سید مرتضی مرتضوی لنگرودی؛
دکترعلی جنابی؛
نجم الدین ابوالحمد؛
محمد علی لنگرودی (رانکوهی)…
«پل خشتی لنگرود»
این پل، روی رودخانه ای که لنگرود نام دارد و آب آن از یکی از نهرهای سفیدرود میباشد، و از میان داخل شهر عبور میکند، بناء شده است. (طول این پل بالغ بر ۳۷ متر میباشد و عرض آن ۵/۴ متر و ارتفاع بلندترین نقطه پل از سطح رودخانه ۷۰/۹ سانتی متر میباشد.)
“منزل قدیم منجم باشی”
این خانه، که در فشکالی محله لنگرود، میباشد، یکی از “آثار قدیمی و تاریخی لنگرود”محسوب میشود. خانه منجم باشی در فشکالی محله و جنب سبزه میدان لنگرود از املاک این خاندان، میباشد؛ که تا امروز باقی مانده و در اصل شامل بیرونی، اندرونی، خلوت خانه، مسجد، حمام و اصطبل بوده است…
گورستان وادی لنگرود ویا مزار شهداء:
این قبرستان، یکی از آثار تاریخی و قدیمی شهرستان لنگرود، میباشد که سابقه تاریخی آن به سال ۱۳۰۶ ه.ش میرسد. وسعت این وادی بالغ بر ۲۰ هزار متر مریع (۲ هکتار) میباشد. و بالغ بر ۴۰ هزار نفر مومنین و مومنات، و نیز جمع کثیری از علما و بزرگان لنگرود؛ دراین وادی مدفون می‌باشند.
«منزل دریابیگی در لنگرود»
“باغ معروف منجم باشی”
یکی دیگر از “آثار دیدنی لنگرود باغ معروف منجم یاشی لنگرودی در روستای دیوشل” بوده است. وی، در این دهکده کاخی بنا نموده و طرح باغی ریخته بود و بنای این کاخ را از افتخارات خود می‌شمارد.
“پل خشتی قدیمی نالکیاشر”
یکی از آثار باستانی، قدیمی و دیدنی در شهرستان لنگرود، میباشد؛ که قدمتش به حدود دوره صفویه می رسد. این پل خشتی، که در مسیر روستای لیالستان از روستاهای لاهیجان، به نالکیاشر است، از ابنیه قدیمی بشمار میایند. که به طرز جالب و زیبای دیدنی بنا شده است!
«معرفی مساجد لنگرود»
مسجد، یکی از نمودهای مکتب اسلام، محسوب میشود؛ که برای نخستین بار، سنگ بنای آن را پیامبر عظیم الشان اسلام حضرت رسول اکرم (ص)؛ در مدینه منوره بنا نمود، تا جایگاهی برای راز و نیاز و تعظیم در پیشگاه حضرت حق جل سبحانه، و مدرسه علم و ادب، و کانون وحدتی میام مسلمین و محل پناهگاه دردمندان و مستمندان میباشد.
“مسجد جامع لنگرود”
از مساجد زیبا و پر جمعیت لنگرود میباشد، این مسجد که در وسط لنگرود، قرار گرفته از آثار قدیمی میباشد؛ که چندین مرتبه تجدید ساخته شده و سابقا در کنار مسجد، حوزه علمیه نیز بوده و در زمان رژیم منفور پهلوی از بین رفته. این مسجد محل تجمع و میعادگاه عاشقان الله میباشد، و مراسم مختلف در این مسجد برقرار است…
مسجد حاجی علی(معروف به مسجد بازار)
این مسجد، که در وسط بازار و نزدیک به میدان اصلی شهر لنگرود، قرار گرفته؛ دارای دو مناره میباشد.
مسجد امینی (معروف به مسجد شهداء)
این مسجد، از مساجد قدیمی شهر لنگرود میباشد؛ که در وسط شهر نزدیک به میدان اصلی (میدان انقلاب)، قرار گرفته است. در این مسجد تصاویر مربوط به تمامی شهدای لنگرود نصب شده، که جلوه ای خاص به این مسجد بخشیده است…
“مسجد حقیقت جو”
این مسجد، در سرراه جاده “لنگرود به چمخاله” قرار دارد و توسط شخصی بنام حاجی محمد حقیقت جو، در سال ۱۳۴۸ ه.ش بنا شده است. این مسجد، دارای گنبد و دو مناره زیبا است.
مسجد کاسه گر محله (کاسگر محله)
از مساجد قدیمی شهر لنگرود، که چند بار تجدید بنا شده، و «صاحب کتاب (از آستارا تا استارباد)، در ۳۰ سال پیش از این مسجد ذکر می‌نمود و می نویسد که:(این مسجد قدمت قدیمی دارد؛ خصوصا درهای مسجد، که مربوط به سال ۱۲۹۰ ه.ش میباشد)».
مسجد انزلی محله (معروف به مسجد اشکوری)
از مساجد بسیار قدیمی شهر لنگرود، که حضرت آیه الله سید موسی اشکوری، ۲۵ سال در این مسجد امام جماعت بوده. این مسجد در کنار رودخانه و بر سرراه، راه پشته به انزلی محله، قرار گرفته است.
“مسجد گلشن جنب حوزه علمیه”
پل خشتی لنگرود
از مساجد قدیمی شهر لنگرود، که در کنار حوزه علمیه صاحب الزمانی لنگرود، در محله راه پشته، قرار گرفته است و از مساجد قدیمی شهر میباشد.
واز دیگر مساجد شهر لنگرود، که می توان ذکر نمود؛ عبارتند از: مسجد امام حسن مجتبی(ع) واقع در جاده چمخاله، مسجد چالکیاسر، مسجد قصاب محله، مسجد آسیدعبدالله، مسجد آسید حسن کیا، مسجد کیاکلایه، مسجد ابوالفضل (ع) در انزلی محله، مسجد صاحب الزمانی واقع در آنسرمحله، مسجد مهدویه در انزلی محله، مسجد ابوالفضل (ع) مختص به ترکهای مقیم لنگرود در انزلی محله.
بر حسب آمار به دست آمده در شهرستان لنگرود، حدود ۱۴۵ مسجد قرار دارد…
«معرفی امامزادگان و توصیف بقاع در لنگرود»
“بقعه متبرکه (آقاسید حسین کیا)”
این بقعه که راسته ماهی فروشان و در جنب سماک کوچه در فشکالی محله لنگرود میباشد، دارای عظمت و احترامی است که عاشقان اهل بیت عموما، برای زیارت وعتبه بوسی به این مکان، می آیند. (آقا سید حسین کیا)، از فرزندان سید علی کیا و از ابنای امام موسی کاظم (ع)، است.
حرم بقعه (آسید حسین)، دارای دو گنبد مدور میباشد؛ که گرداگرد گنبد از داخل آن، با ابیاتی از محتشم کاشانی و با کلمات (یا اباعبدلله الحسین ادرکنی) و (بسم الله الرحمن الرحیم)، با خط نستعلیق به زیور طبع مزین شده است.
“بقعه دوازده تن از سلسله کیائی در روستای ملاط”
این بقعه، که در روستای ملاط لنگرود، در ۵ کیلومتری شهر قرار گرفته، دوازده قبر مزبور در دو ردیف در این بقعه واقع است. در یی از قبرهای ردیف غربی دو تن پهلوی یکدیگر مدفون هستند، و در هر یک از مابقی قبرها یک تن آرمیده اند و منظره بسیار جالبی دارد. مجموع افرادی که در این بقعه مدفون هستند؛ به دوازده نفر میرسد و به همین مناسبت این بقعه را (دوازده تن) می‌نامند…
“بقعه سید ابراهیم و میر ابوالحسن در کومله لنگرود”
بنای اصلی بقعه به درازی ده متر و پهنای ۵/۵ متر میباشد. و ایوانی دارد به پهنای ۵/۲ مترمی‌باشد. قبر این دو بزرگوار در وسط بنا به درازی ۲ متر و پهنای یک متر و هفتاد سانت میباشد، در سال ۱۳۴۴ ه.ش یکبار این بناء را بازسازی نموده اند و قبرستان قدیمی عمومی در اطراف بقعه بود؛ که امروزه سنگ و اثری از ان نمی‌باشد….
“بقعه آقا سید محمد رکج محله لنگرود”
این بقعه متبرکه در یک محوطه بازی نزدیک مزار شهدا (وادی لنگرود)، واقع است؛ که در حیاط بقعه درختان سربه فلک کشیده میباشد که نشان از استقامت و استواری دارد.
“بقعه آسید خلیل واقع در اول راه پشته لنگرود”
این بقعه متبرکه که در مسیر راه پشته و نزدیک به پل بتونی واقع است، بنای این بقعه در حال مرمت و باز سازی است؛ که با وجود گذشت بیش از چندین سال متاسفانه به همان شکل ناقص و نیمه کاره باقی مانده است
“بقعه آقا سید محمد معروف به سفید آستانه لنگرود”
این بقعه شریف در محله کیاکلایه در مسیر جاده لنگرود به رودسر واقع است. بقعه دارای ضریحی بسیار زیبا و گنبد مدور که اخیرا بازسازی شده، و چند نفر کار تولیت و خدامی را در این بنای مزبور انجام می‌دهند…
“بقعه های دیگر شهرستان لنگرود”
عبارتند از:
۱)بقعه آقاسید عبدالله واقع در محله آسید عبدلله لنگرود؛
۲)بقعه بی بی زینب واقع در اول جاده جمخاله لنگرود؛
۳)بقعه آقا سید محمد واقع در کلیدبدلنگرود؛
۴)بقعه آقا سید محمد واقع در سبز میدان لنگرود؛
۵)بقعه آقا سید علی کیا واقع در آنسرمحله لنگرود؛
۶)بقعه آقا سیدرضا واقع در چالکیاسر لنگرود؛
۷)بقعه آقا سید علی کیا واقع در روستای قلضی محله؛
۸)بقعه آقا سید خلیل واقع در عطاکوه (اتکوه)؛
۹)بقعه آقا سید غفور واقع در شلمان؛
۱۰)بقعه آقاسید خرم کیا واقع در روستای لوکلایه وتالش محله؛
۱۱) بقعه آقاسید احمد/ جلیل/وخانم هوری واقع در روستای تالش محله…
«منطقه لیلا کوه خواستگاه دوستان طبیعت – لنگرود»
لیلاکوه، کوهی میباشد؛ در نزدیکی شهر لنگرود در استان گیلان، در شمال ایران؛ و یک منطقه توریستی و گردشگری بسیار زیبا وجذاب است؛ که هر ساله مسافران زیادی را به خود می‌کشاند. دامنه‌های این کوه امروزه تبدیل به قطب قهوه‌خانه‌ای گیلان گشته است.
مسیر لیلا کوه در ابتدای لنگرود، و میدان فرمانداری، سمت راست، اولین خیابان از سمت لاهیجان است، “معروفترین قهوه خانه لیلاکوه نیز دیشلمه” میباشد.
از کنار میدان لیله کوه که به چپ می‌پیچید، از کنار دیشلمه عبور می‌کنید. علی آباد و ملات و کومله؛ و بعد زیبائیهای آن طرف کوه لیله کوه یعنی اطاق ور (اطاقور) و در نهایت خرما بهشت پنهان ایران را، می توانید مشاهده نمایید.
«مجتمع جهانگردی چاف – چمخاله – لنگرود»
یکی از آثاری که اخیرا ساخته شده و از آثار دیدنی لنگرود محسوب میشود، مجتمع جهانگردی چاف چمخاله؛ میباشد. این بنا که در ۱۵ کیلومتری شهر لنگرود، و در کنار رودخانه ای که مسیر آبش به طرف دریا است، واقع است. اراضی محدود این مجتمع ۱۱۰ هکتار میباشد، که در مرحله اول اجرای ساختمانی آن، در ۴۰ هکتار متر مربع بوده؛ که جمعا ۲۲۰۰۰ متر مربع وسعت زیر بنای آن بوده و یک میلیون متر مربع نیز فضای محوطه سازی شده داراست…
«لیلا کوه و ملاط»
از مناطق زیبای لنگرود که “باغ مرکبات ملاط و پرش کوه” از جاهای دیدنی این منطقه از لنگرود، محسوب میشوند. بقعه ۱۲تن که در روستای ملاط لنگرود در ۵ کیلومتری شهر لنگرود، قرار گرفته، دوازده قبر مزبور در دو ردیف در این بقعه واقع است…
«اماکن دیدنی لنگرود»
- پل خشتی لنگرود«خشته پل» یا «خشته پورد»، معروف به پل «حاجی آقا پرد»؛ که احتمالاً در ساخت این پل نقش موثری داشته است، مربوط به دوره ایلخانیاناست. این پل «راه پشته» را به مرکز شهر وصل می‌نماید.
- مسجد جامع لنگرود، که تاریخ ساخت در مسجد، مربوط به سال ۱۰۰۱ هجری قمری میباشد.
- بقعه آقا سید محمد (سفید آستانه)، از سادات متدین منطقه و از نوادگان موسی کاظم، واقع در بلوار لنگرود به رودسر؛
- بقعه آقا سید محمد کلیدبر در مسیر جاده لنگرود به رودسر؛
- بقعه آقا سید محمدتقی کوشالشاد، از نوادگان موسی کاظم واقع در کوشالشاد لنگرود؛
- خانه منجم باشی حاکم لنگرود؛ که رابینو باغ این خانه را بی‌نظیر وصف کرده است.
- خانه دریا بیگی معروف به(مالک )، که از شاهکارهای هنر دوران قاجاریه میباشد!
- قلعه دزدبن (دزبن)، دز به معنای دژ و قلعه میباشد…
- پل خشتی قدیمی نالکیاشر؛
- باغ معروف منجم باشی در روستای دیوشل؛
- مناظر زیبای لیلاکوه، ملاط و پرشکوه؛
- منطقه تفریحی نگین سبز شهر کومله لنگرود و استخر زیبای آن؛
- پارک زیبای تفریحی(پارک فجر) شهرستان لنگرود واقع در جنب میدان شهید نورانی، که یکی از زیبا ترین پارک های گیلان، محسوب میشود و استخر بزرگی هم در میان آن واقع است. این پارک در کنار تالاب زیبای کیاکلایه-که در حال تخریب شدن است-واقع است!
- طبیعت کوهستانی بکر و دیدنی خرما و بلوردکان، که در ۱۵ کیلومتری شهرستان لنگرود، قرار گرفته و از مکانهای گردشگری شهر اطاقور؛ محسوب میشود.
- بقعه آقا سید حسن کومله؛
- استخر زیبای بخش کومله…
“مردم‌شناسی لنگرود”
بافت قومی مردم لنگرود، گیلک و به زبان گیلکی با لهجه بیه‌پیش؛ سخن می‌گویند. از نوشته‌های تاریخی چنین استنباط میگردد؛ که زمین‌های اطراف لنگرود مساعد بوده و به مرور زمان و توسعه بازرگانی در گیلان، لنگرود هم رایج شده، و در زمینه‌های کشاورزی خصوصاً کشت کنف از شهرهای مهم بشمار آمده، همچنین در زمینه صنعت؛ دارای صنایع فلزی، از جمله تفنگ سازی (شکاری) بوده که به علت مرغوبیت و کیفیت، خریدران بسیاری، داشته است.
لنگرود، دارای محله هایی به نام‌های درب مسجد، فشکالی محله، سوتال محله، در مسجد، کاسه‌گرمحله، قصاب‌محله، گشته مردخال، انزلی‌محله و راه‌پشته(رهبر قصاب ها میباشد؛ که هر یک دارای اعتبار مخصوصی میباشد. طبیعت مناسب باعث شده، مردم لنگرود به کارهای کشاورزی علاقه‌مند باشند.
از محصولات عمده لنگرود می‌توان انواع برنج، چای، صیفی‌جات را ذکر نمود.
همچنین، صید ماهی در لنگرود، رواج بسیاری دارد. “بازار هفتگی لنگرود”، در روزهای شنبه و چهارشنبه با استقبال بسیار مورد توجه بوده واین استقبال، سبب بیشتر شدن رفت و آمد شده است. (هم اکنون، بازار اصلی، به شکل غرفه بندی شده در آمده؛ تا مردم بتوانند به بازار پارک رفته وکالاهای مورد نیازهای خود را تهیه کنند.)
اطلاعات عالی و کامل بود ممنون