گُتوَند از شهرهای لر نشین استان خوزستان است. این شهر مرکز شهرستان گتوند است و در سال ۱۳۸۵، تعداد ۲۱٫۵۴۷ نفر جمعیت داشته‌است.
گتوند پیش از این در بخش گتوند شهرستان شوشتر قرار داشت که با ارتقاء بخش گتوند به شهرستان، تقسیمات کشوری آن نیز تغییر کرد. شهرستان گُتوند یکی از شهرستانهای استان خوزستان است. مرکز این شهرستان شهر گتوند است. این شهرستان در سال ۱۳۸۵، تعداد ۵۹٫۲۶۱ نفر جمعیت داشته‌است.
گُتْوَنْد’ در شمال شهرستان شوشتر قرار دارد و دارای دو ناحیه دیمچه و عقیلی است. بخش عقیلی خاکی حاصلخیز دارد. همچنین گتوند دارای یک سد تنظیمی به نام سد گتوند و یک سد بزرگ برای تولید انرژی و ذخیره‌سازی آب بنام گتوند علیااست.
مردم این شهر به زبان لری بختیاری تکلم می‌کنند.
این شهرستان در مختصات جغرافیایی ۴۸ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی و ۳۲ درجه و ۴ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۲۷ دقیقه عرض شمالی قرار دارد و در سال ۱۳۹۱ دارای ۲ بخش، ۵ شهر و ۱دهستان میباشد.
مردمان گتوند
مردم گتوند متعلق به قوم لر و شاخه بختیاری می‌باشند. طوایف بختیاری ساکن در گتوند به شرح زیر می‌باشند:
بساک، بهداروند، خواجه، حسنکی، جلکانی، کاله، لک و مقامی. طوایف بخش عقیلی عبارت اند از:
تیره‌های مختلف بختیاری، مهاجرین لرستانی و اصفهانی و اعراب، این طوایف عموماً عبارتند از: بهداروند، بلیوند، گله، تردی، بامدی، بابادی، موری، منجزی، زلکی، کایدانی، اورک، دیناشی، مش مرداسی، آل جمالی، گشتل، اسیوند، سومالی، زنگنه، قره باغی، شیاسی، عرب طریفی، عرب کمری، مهاجرین لرستانی، جعفری، حسنی، سهرو (سهرابی) و غیره. عربهای منطقه در زمان جنگ ایران وعراق به گتوند مهاجرت کردنند وعمدتا از شهرهای هویزه وبستان هجرت کرده‌اند.
خود شهرستان گتوند دارای سه محله مشهور میباشد: ۱- محله بالا ۲- سریکه ۳- سه محل؛ که رابطه خوب و صمیمی بینشان برقرار میباشد.
رسوم گتوند
همه ساله خانم هادریکی ازشنبه یاچهارشنبه‌های ماه رجب نمازشاه پریان راباآدابی خاص به جامی آورندوشکرکنجدهای متبرک شده رابه همسایگان هدیه می‌دهند. هنگام فوت شخصی در این شهر همه مردم شهر برای تشیع پیکره متوفی گردم هم می آیند و به همراه تشیع جنازه موسیقی فولکریک و بسیار غمگینی به همراه خواننده ای محلی مراسم خاکسپاری انجام میگردد بیشتر شعرهای خواننده محلی در خصوص صبر و استقامت خانواده داغدار و بزرگی و شکوه متوفی میباشد
ضرب المثل ها گتوند
به کسی که درمقابل کارتمام شده‌ای قرارگرفته، می‌گوییم:دست مشورهده‌ای. یعنی:شنانکن، غرق شدنت حتمی است.
میراث فرهنگ ملی گتوند
۱- یا د بود شهد ای گمنا م ۲- پژوهشسرای دکترا مین پور۳- گلزارشهد ای دفاع مقد س ا زدین ومیهن ۴- آرامگاه ا ستا د ادب وشاعر ا نقلا ب د کترقیصر امین پور.
رودخانه‌ها گتوند
دو رودخانه در این منطقه جریان دارد یکی رودخانه بزرگ کارون که از کوههای بختیاری سرچشمه گرفته و در ابتدای ورود به جلگه خوزستان به شمال گتوند می‌رسد که توسط سد عظیمی مهار شده و زمین‌های بخش مرکزی و بخش عقیلی را آبیاری نموده و کانال عظیم منشعب از آن جهت تامین آب مصرفی شرکت کشت و صنعت کارون و صنایع جانبی آن نیز به سمت دیمچه روان است.
رودخانه شور یکی دیگر از رودهایی است که در جنوب گتوند از کارون جدا می‌شود و بعد از طی مسافتی در خاک عقیلی و گذشتن از جنوب روستای دشت بزرگ از سمت جنوب شرقی وارد دهستان جهانگیری از توابع شهرستان مسجدسلیمان می‌شود. از این رودخانه با مهارت خاصی نمک تولید می‌کنند در منابع قدیم این رود به شور زن مرده یا زنگ مرده مشهور است.
آثار و بناهای تاریخی گتوند
قلعه رستم (شیخ سلیمو)
تپه باستانی چغا
گچ سنگی
آسیابهای راک
سنگ اژدها (برد اژدها)
کوه طبل خانه
دخمه ها (خرفخانه‌ها)
گلو گرد
مکان‌های مذهبی گتوند
امامزاده محمد بن زید -بقعهٔ شا سلیمان – دو پیرون – سوز پوش دو پیرون – بقعهٔ امیرالمؤمنین دو پیرون – شامراد یا شابوالحسن – بقعهٔ علی ولی – بقعهٔ قنبر علی – بقعهٔ پیر احمد گتوند – بقعهٔ علی گتوند – بقعهٔ شاه خراسان بقعهٔ امام ضامن – بقعهٔ شازده قاسم – بقعهٔ حضرت عباس – بقعهٔ علی مال حیدر – بقعهٔ علی سماله – بقعهٔ سید سعید – بقعهٔ بشران – بقعهٔ سید حسن – بقعهٔ مرتضی علی – بقعهٔ سلطان ابراهیم
دره اناره گتوند
منطقه گردشگری دره انار که به دره اناری نیز معروف است، در بخش مرکزی و در 25 کیلومتری مرکز شهرستان گتوند قراردارد و این منطقه با دمای بسیار مطبوع و خنک در فصل گرم سال، یکی از مناطق دیدنی و گردشگرپذیر استان خوزستان به شمار می آید.
درختان انار و انجیر و انواع گیاهان دارویی در کنار چشمه های مختلف بر جذابیت این منطقه افزوده است .
وجود چشمه سارها،دیوارهای قندیل بسته،بوته زارها ، گونه‌های گیاهی و تلفیق آب و کوه و درختچه های وحشی ، زیبایی‌های این منطقه گردشگری را دو چندان کرده است.
دره انار دارای درختان انار و دیواره های سرسبزاست و هر ساله به خصوص درفصل تابستان به دلیل اختلاف 15 تا 20درجه ای دمای داخل دره نسبت به فضای بیرون ، هزاران نفر از دوست داران طبیعت را به سوی خود جذب می‌کند.
برای رسیدن به این دره زیبا و دیدنی باید حدود 20دقیقه بصورت پیاده روی و کوهپیمایی طی کرد همچنین برای رسیدن به بخش هایی از این دره به ناچار باید خود را به آب زد تا به نقاط بکر دره انار رسید.
آب جریان در این دره سرسبز ، بسیار خنک و گواراست و گونه های مختلفی از انواع ماهیان نیز در چشمه های این دره به چشم می خورد همچنین وجود چشمه های فراوان در دل کوه و ریزش مداوم آن در دره، باعث ایجاد حوضچه هایی شده و این نقطه مکان مناسبی برای تفریح و شنای گردشگران ایجاد کرده است.
منطقه گردشگری دره انار گتوند به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و جاذبه‌های ممتاز و متنوع همیشه به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری شهرستان گتوند و استان خوزستان مطرح بوده و موردتوجه قرار گرفته است.
مسیر دسترسی به دره از مرکز شهرستان تا این منطقه گردشگری از جاده آسفالته برخوردار است و فقط حدود یک کیلومتر از جاده بهسازی نیست که بخاطر سهولت دسترسی دوستداران طبیعت، با دستگاه های راهسازی تسطیح شد.
منطقه گردشگری پل پرزین،سد تنظیمی،قلعه رستم، ساحل رودخانه کارون، باغات مرکبات و بیشه زارهای فراوان از جمله جاذبه های گردشگری شهرستان 74 هزار نفری گتوند در شمال استان خوزستان به شمار می روند.
سلام من گتوند رفتم جای خیلی خیلی باحال زیبا و دیدنیِ که دره انار و پل پرزین و کیارس بسیار زیباست که قسمتی برای شنا کردن داره و همچنین رودخانه ای به نام جزیره از کنار پارک گلستان میگزره که وقتی وارد شهر بشید می‌بینید و خیلی جای زیباییه همچنین پیشنهاد می کنم که به سه پُلُ هم برید حالا یه چیز جالب
من گتوندی ام????
و ضرب المثل مَشو مَشو دَ رَیه ای هم مال خودمونه که اِگه دیگه شنا نکن داری غرق میشی