در سفره افطار هر زنجانی چای چؤره‌گی به سفره جلوه‌ای ویژه می‌دهد و نام این نان برگرفته از این است که این نان به همراه چای صرف می‌شود.
در کنار بربری، فتیر، شیرمال روغنی(زنجبیلی) و شیرین، سنگک، زولبیا و بامیه و پشمک که از جمله چاشنی‌های سفره افطار به شمار می‌روند چای چؤره‌گی نیز با رنگ ویژه و عطر و بوی خاص بوی شیرینی سنتی زنجان را در سفره افطار به مشام آدمی می‌رساند.
چای چؤره‌گی نام نان مخصوص زنجان است که تا چند سال پیش فقط در زنجان و در ماه رمضان پخت می‌شد.
نام این نان محلی و سوغات زنجان ترکی است که چای در فارسی نیز به معنی چای و چؤرک در فارسی به معنای نان به کار می‌رود که معنای غلط ولی لغت به لغت این کلمه در فارسی را نان چایی می‌توان خواند.
با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان بازار پخت نان چایی در زنجان رونق می‌گیرد و به هنگام گذر از هر کوی برزنی بوی ویژه شیرینی سنتی و مخصوص زنجان در ماه مهمانی خدا به مشام می‌رسد.
گویی که با گذر از این محل نمی‌توان از فکر خرید چای چؤره‌گی رهایی یافت و هر زنجانی قبل از افطار سختی ایستادن در صف‌های خرید چای چؤره‌گی را به جان می‌خرد تا سفره افطار خود را مزین به نانی کند که مخصوص زنجان بوده و عطر و بوی خاصی به سفره می‌بخشد.
از این رو روزه‌داران استقبال گرمی برای خرید چای چؤره‌گی دارند چرا که این نان یکی از شیرینیهای سنتی و سوغاتی‌های زنجان به شمار می‌رود.
با وجود اینکه چای چؤره‌گی در طول سال نیز در خشکه پزی‌های سطح شهر طبخ می‌شود ولی رونق بازار آن در ماه مبارک رمضان و نیز عطر و بوی آن بر سر سفره افطار آنچنان به چشم می‌آید که جای آن را هیچ چیز نمی‌تواند بگیرد.
منحصر به‌فرد بودن شیرینی سنتی زنجان یکی از ویژگی‌های خاص چای چؤره‌گی بوده که می‌توان گفت مشابه آن در هیچ کجای کشور طبخ نمی‌شود.
شیرینیهای سنتی و نان مخصوص محلی در هر کجای کشور طبخ می‌شود ولی با نام چای چؤره‌گی و شکل نان مخصوص زنجان طبخ آن در هیچ کجای کشور دیده نشده است که بعدها با گذر زمان و افزایش تعامل و ارتباط بین شهرها، انتقال طبخ این نان به دیگر مناطق کشور دیده می‌شود و امروزه طبخ چای چؤره‌گی در بسیاری از مناطق را می‌توان مشاهده کرد.
رشد و پیشرفت تکنولوژی بسیاری از سنت‌های مردم هر منطقه را به غبار فراموشی سپرده، این در حالی است که چای چؤره‌گی تاریخ انقضایی برای خود نداشته و با گذشت زمان‌های بسیار، هنوز هم مورد استقبال عموم مردم واقع می‌شود.
چای چؤره‌گی سوغات زنجان
وارد زنجان که می‌شوی سوغات بسیاری برای به یادگار بردن از این شهر وجود دارد ولی سوغات خوراکی طعم و مزه‌ای خاص از هر منطقه و شیوه‌های خوراکی مردمان آن مرز و بوم را در کام آدمی ایجاد می‌کند.
در بین سوغات خوراکی زنجان چای چؤره‌گی سوغاتی ویژه و منحصر به‌فرد است که ماه مهمانی خدا را به آدمی یادآور می‌شود.
عطر و بوی چای چؤره‌گی در مشام هر زنجانی یاد و خاطره‌ای از سفره‌های افطار و صدای ربنای قبل از اذان و به انتظار نشستن بر سر سفره برای افطار کردن و خوردن آن در ذهن زنجانی نقش می‌بندد.
طبخ چای چؤره‌گی
هر یک از مناطق، نان محلی و ویژه‌ای برای طبخ دارند که حتی در صورت طبخ همان نان در محل دیگر، شیوه‌های طبخ و شکل و نوع نان در یک محل، آن را از دیگر محل‌ها و مناطق متمایز می‌کند.
این امر سبب می‌شود نان‌های محلی و مخصوص هر منطقه‌ای عطر، بو، رنگ و شکل محلی و خاص به آن محل و منطقه را داشته باشد.
نوع و شیوه پخت شیرینی سنتی زنجان و نان طبخ شده مخصوص ماه مبارک رمضان در هیچ کجای کشور به چشم نخورده است و آرد، تخم مرغ، شیر، بکینگ پودر، شکر، زردچوبه، زعفران، کره، روغن و مایه خمیر از جمله مواد اولیه برای طبخ چای چؤره‌گی به شمار می‌رود.
برای تهیه چای چؤره‌گی ابتدا مواد اولیه مورد نیاز برای طبخ این نان سنتی را مخلوط کرده و روی آن نایلن کشیده می‌شود تا به مدت یک ساعت برای به عمل آمدن ماه خمیر کنار گذاشته شود.
بعد از تهیه خمیر نان، یک چونه از خمیر را برداشته و با وردنه آن را صاف می‌کنیم و سپس خمیر مسطح شده را از وسط با چاقو به چهار قسمت تقسیم می‌کنیم و قطعه‌های حاصله را در سینی چیده و داخل فر قرار می‌دهیم.
قرار گیری خمیر مسطح شده به وسیله وردنه متناسب با زمان در جای متفاوتی بوده است که در زمان‌های گذشته طبخ آن در تنور بوده و امروز با پیشرفت تکنولوژی امکان تهیه آن در فر برای همگان مهیا شده است. که در مغازه‌های پخت و عرضه چای چؤره‌گی نیز روش‌های پخت سنتی بیشتر رایج و مرسوم است.
*سفره افطار با طعم چای چؤره‌گی
دادن افطار در ماه مهمانی خدا از جمله آئین و آداب و رسوم مردم زنجان به شمار می‌رود که مهمان‌نوازی از دیرباز در گوشت و خون مردم این شهر آمیخته شده است.
مردم زنجان نیز چون دیگر نقاط کشور، دادن افطار در ماه مهمانی خدا را خیر و برکت دانسته و افطار در رمضان یکی از سنت‌های حسنه در این شهر محسوب می‌شود.
در آغازین روزهای ماه مبارک رمضان افراد بزرگ فامیل همه فرزندان و کوچکترهای فامیل را برای افطار به منزل خود دعوت می‌کردند که با گذشت زمان و ایجاد و احداث رستوران‌ها و تالارهای غذاخوری امروزه، دادن افطاری در این اماکن را در زنجان شاهد می‌شویم.
ذبیح‌الله شاهمحمدی یکی از قدمای زنجان با اشاره به اینکه در زمان‌های گذشته در زنجان اندک کاروانسراها و سفره‌خانه‌ها محل استقرار مسافران بودند، گفت: در آن ایام تالارها و رستوران‌های امروزی وجود نداشت و منازل محل مهمانی‌های و گستردن سفره‌های طویل افطار به شمار می‌رفت.
وی با بیان اینکه اجتماع مردان در قهوه‌خانه‌ها نیز در ایام ماه مبارک رمضان و بعد از افطار و خوردن چای از جمله تفریحات به شمار می‌رفت، افزود: دعوت مهمان و دادن افطار در ایام ماه مبارک رمضان یکی از سنت‌های پسندیده و نیکوی مردم زنجان است.
شاهمحمدی به دعوت نوعروسان و تازه دامادها به مراسم افطاری اشاره کرد و گفت: سفره‌های افطار فرصتی مناسب برای دعوت و برگزاری مراسم پاگشا برای تازه عروس و دامادهایی بوده که مراسم عروسی‌شان قبل از ماه مبارک رمضان برگزار شده بود.
چیزی که از گذشته تاکنون رنگ و بوی تغییر به خود نگرفته است چای چؤره‌گی است که در گذشته و هم‌اکنون زینت‌بخش سفره افطار زنجانی به شمار می‌رود.
چای چؤره‌گی نه تنها با گذشت زمان در بین مردم کم رنگ نشده بلکه استقبال از این نان محلی و شیرینی سنتی و مخصوص زنجان که بیشتر در ایام ماه مبارک طبخ می‌شود، مورد استقبال گرم و مطلوب زنجانی‌ها و مردمان دیگر نقاط کشور قرار می‌گیرد.
با کمی مبالغه و اغراق می‌توان گفت که عطر و بوی رمضان در زنجان با طبخ چای چؤره‌گی و رسیدن عطر و بوی نان مخصوص این شهر به مشام مردمان این منطقه می‌رسد.
در سفره‌های افطار ماه مهمانی خدا، از هر چه بگذریم از عطر و بوی «چای چؤره‌گی» نمی‌توان گذشت.
