بادگیر چپقی سیرجان یکی از منحصربه‌فردترین بادگیرهای ایران و جهان است که برای خانهٔ مرحوم دکتر سید علی‌اصغر رضوی (اولین پزشک شهرستان سیرجان) ساخته شده‌است. این بادگیر در دوران رضا شاه پهلوی توسط معماری به‌نام سید محمد شجاعی و به تقلید از دودکش‌ها و هواکش‌های کشتی‌های قدیمی ساخته شده‌است. بادگیر چپقی مربوط به دوره پهلوی اول است و در سیرجان، بلوار دکترصادقی، کوچه حاج رشید واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۴۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
بادگیر چپقی سیرجان کجاست؟
شهر سیرجان به عنوان یکی از شهرهای تاریخی استان کرمان دارای جاذبه های تاریخی فراوانی است که یکی از خاص ترین آنها وجود چپق های رو به آسمانش می باشد. این چپق ها بادگیرهایی هستند که توسط آجر و ملات ساخته می شدند. در این مقاله به معرفی یکی از بادگیرهای چپقی ایران که در خانه قدیمی آقا سید علی اصغر رضوی سیرجان قرار دارد می پردازیم.
عکس بادگیر چپقی سیرجان
بادگیر چپقی سیرجان کرمان جزو آثار باقیمانده از دوران پهلوی می باشد و به عنوان اثری ماندگار، تلفیقی از معماری و صنعت محسوب می شود. برای تزئین این بادگیر چپقی از قطعات کوچک آجرهای هندسی شش ضلع استفاده شده و زیبایی خاصی به آن بخشیده است.
ایده ساخت این نوع بادگیرهای چپقی توسط سید مهدی شجاعی داده شد. وی در یکی از سفرهای دریایی خود متوجه تهویه مناسب استراحتگاه کشتی شد. پس از آن با انجام مطالعات به فرم خاص دودکش های کشتی پی برد و تصمیم گرفت که آنرا در بادگیرهای خانگی نیز اعمال کند. نکته حائز اهمیت در مورد بادگیر چپقی سیرجان، معماری متفاوت آن نسبت به دیگر بادگیرهای جهان می باشد.
پلان بادگیر چپقی سیرجان
بادگیر چپقی سیرجان از برجکی که بلندتر از قسمت های دیگر بام خانه می باشد، تشکیل شده است. بد نیست بدانید که بادگیرها در خانه های کویری بر روی قسمتی به نام حوضخانه ساخته می شدند. حوضخانه به عنوان رابط میان حیاط و اتاقهای تابستانه عمل می کرده است. بادگیر دقیقا در بالای حوض قرار می گرفت و به وسیله منافذ خود جریان هوا را به روی آب حوض هدایت می کرد. شکل ظاهری بادگیر را به صورت چهار گوش می ساختند و در دیوارهای چهار طرف آن نیز چند سوراخ تعبیه می کردند. بادگیر چپقی در سیرجان برعکس دیگر بادگیرها بصورت چهار گوش ساخته نمی شدند. این بادگیر چند لوله خم زانویی دارد که توسط شبکه های هندسی منظمی به یکدیگر ربط دارند و باد را از سمت های مختلف به داخل خانه می کشانند.
بادگیر چپقی سیرجان یکی از جاذبه های تاریخی کرمان می باشد که در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۴۶۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و شما میتوانید در تور کرمن گردی از این مکان بازدید به عمل آورید.
آدرس بادگیر چپقی سیرجان : استان کرمان، شهر سیرجان، خیابان شهید نصیری شمالی
