شهرستان قدس یکی از شهرستانهای استان تهران است و در غرب شهر تهران و همسایگی استان البرز قرار دارد.قدس در بردانده بسیاری از جاهای دیدنی تهران می باشد.
تاریخچه قدس
مرکزیت شهرستان قدس، در ابتدا روستایی با نام قلعه حسن خان از بخش کن بود که در اوایل انقلاب با نام شهرک حسن خان به شهرستان شهریار سپرده شد. نام آن به شهرک قدس تغییر پیدا کرد و بعدها با اضافه شدن چند روستا و دهکده و تصویب نخستوزیر وقت به شهرقدس تبدیل شد. دراردیبهشت ۱۳۸۸ هیئت وزیران بنا به پیشنهاد وزارت کشور با ایجاد شهرستان قدس به مرکزیت شهر قدس که با ساختار تقسیماتی بخش مرکزی شامل دهستانهای هفت جوی و دانش با درجه تراکمی زیاد، در غرب شهر تهران و کیلومتر ۲۰بزرگراه فتح و مجاورت استان البرز و راهآهن تهران ـ تبریز قرار گرفتهاست موافقت کرد.
در اواخر سلطنت قاجاریه و اوایل سلطنت رضاخان شخصی بنام “امیر تومان” که میرشکار (سردسته شکارچیان) دربار بود اراضی این منطقه را به تصرف خود درآورد.در آن زمان این منطقه از پایتخت دور بود و کسانی که از تهران به سمت کرج حرکت می کردند معمولاً اولین اتراقگاهشان در نزدیکی همین اراضی بود.
امیر تومان با فراهم کردن امکانات و آوردن عده ای از اهالی خمسه به این منطقه, آرام آرام زمین های بایر را به زمین های کشاورزی تبدیل نمود و منطقه رنگی از زندگی جدید به خود گرفت.
می گویند نام اولیه این محل پیش از آنکه امیر تومان آنرا تصاحب کند “سبزه الماس” بوده و امیر تومان آنجا را به نام فرزند ارشدش که نام او حسن خان بود “قلعه حسن خان” نامید.
اولین مغازه در قلعه حسن خان را شخصی با نام مشهدی حسین معروف به کلاه حسین به معنای کوتاه قد که اهل یزد بود باز کرده که محل فعلی آن مغازه لبنیاتی جعفری روبروی مسجد جامع شهر میباشد.
اولین وسیله نقلیه که وانت بار و شبیه کامیون بوده توسط شخصی با نام حمید شهباز یاردلی فرزند کریم خان به قلعه حسن خان آورده شد که روزی ۲ مرتبه صبح و عصر به شهر تردد داشته و مردم از آن استفاده می کردند.
تنها امام زاده این شهر امام زاده حضرتین ابوالحسن (ع) و ابوالحسین (ع) از نوادگان امام موسی کاظم (ع)است و سابقه آن به چند صد سال پیش بر می گردد. امروزه این امامزاده بازسازی شده و زیارتگاه اهل ایمان می باشد.
اولین مسجد ساخته شده در این شهر, مسجد جامع شهر قدس می باشد.این مسجد در بلوار امام خمینی (ره) واقع شده و در طول سال های گذشته چندین بار مرمت و بازسازی شده است.
آموزش و تربیت در قالب مکتب خانه در شهر قدس توسط شخصی بنام “شیخ مرتضی” که روحانی بود شکل گرفته و اولین مدرسه دولتی در سال ۱۳۴۱ و به نام “دبستان صادقی” در شهر قدس ساخته شده است.
اولین حمام شهر در خیابان امام خمینی(ره) روبروی کوچه میثم قرار داشته است.این حمام از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و بعدها با ورود جهانشاه خان یکی از سران خمسه و از مخالفان سرسخت رضا خان به دلیل شکست از ایشان به قلعه حسن خان و مساعدت مالی وی و همراهی مالکین حمام جدیدی بنام “خزینه”ساخته شد.این حمام در حال حاضر روبروی مسجد جامع و در داخل کوچه قرار دارد.قدمت ساخت این حمام به سال ۱۲۴۰ تا ۱۲۵۰ هجری شمسی باز میگردد و معمار آن شخصی بنام استاد کریم بوده است.
شهر قدس به دلیل موقعیت جغرافیای مناسب و دروازه ورودی دو استان تهران و البرز از جایگاه ویژه ای در غرب استان تهران برخوردار است.این شهر به دلیل قرار گرفتن در مراکز صنعتی پس از تهران بیشترین نرخ مهاجر پذیری را به خود اختصاص داده و محیط کارگری مناسبی را در غرب استان تهران فراهم نموده است.اکثر ساکنین این شهر کارگر بوده و در مراکز صنعتی مشغول بکار می باشند.
به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب و تنوع آب و هوا و جریانات جوی و خاک حاصلخیز و نیز وجود آب در حد کفایت اشتغال به کشاورزی و باغداری از دیرباز در این منطقه وجود داشته است.سطح زیر کشت در حوزه شهر قدس و شهرک های اطراف آن در حدود ۱۵۰۰ هکتار می باشد.از مهمترین محصولات کشاورزی آن می توان به غلات و گندم و جو و ذرت اشاره نمود. عمده محصولات باغداری آن نیز سیب و گیلاس و آلبالو و هلو و شلیل می باشد.
از نظر ساختار اجتماعی در حال حاضر شهر قدس با وسعتی تقریبا در حدود ۲۴۰ کیلومتر مربع یا به عبارتی ۲/۷۰۰ هکتار جمعیتی بالغ بر ۳۵۰ هزار نفر را در خود جای داده است که از نظر نسبت وسعت به جمعیت یکی از پر جمعیت ترین و متراکم ترین شهرهای کشور محسوب می شود.ساختار جمعیتی این شهر از اقوام مختلف با فرهنگها و آداب و رسوم و سنن متفاوت و ناهمگون تشکیل شده است.
تپه کاووسیه شهرستان قدس
تپه کاووسیه مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان – هزاره سوم و ۴ قبل از میلاد است و در استان تهران، شهرستان قدس، شهر قدس، انتهای بلوار کاوسیه، داخل باغ ماهان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۸۷۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در حفاری های غیر مجاز این تپه که بعدها آثارش هنگام خروج از ایران به دست میراث فرهنگی افتاد، تابوت مردی مومیایی بدست آمد.
حمام قدیمی قدس
اولین حمام محل واقع در خیابان امام روبروی کوچه میثم بوده که چون از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده مالکین با کمک و همیاری مالی جهانشاه خان که یکی از سران بزرگ خمسه در آن زمان و از مخالفان رضاشاه قلدر بود و پس از شکست از ایشان به قلعه حسن خان آمده بود سرمایه ساخت حمام جدیدی بنام «خزینه در» روبروی مسجدجامع داخل کوچه احداث که این حمام به سال ۱۲۴۰ تا ۱۲۵۰ ه.ش برمی گردد و معمار آن شخصی بنام استادکریم بودهاست.