زَرّینه شهری است در استان کردستان در غرب ایران. این شهر در بخش کرفتو شهرستان دیواندره قرار گرفته‌است. شهر زرينه در جاده ديواندره به سقز واقع شده‌است. زرينه از سردترين شهرهای استان کردستان و ايران است. زرینه در سال ۱۳۷۹به شهر تبدیل شد.این شهر در فاصله 15كيلومتری جنوبی غارکرفتو قرار گرفته است و علت نامگذاری این بخش نیز به دلیل وجود غار باستانی و طبیعی کرفتو می باشد.
همواره در بین عوام و خواص نام این شهر به «زرینه هوه تو» مشهور بوده و خواهد بود لذا هرگونه تلاش برای تغییر نام آن بی اثر و بی نتیجه خواهد بود و در فرهنگ نام های جغرافیایی تلاش بر این است که اسامی محل ها بر اساس نام تاریخی و محلی آن ها در نقشه ها درج گردد بنبابراین مناسب ترین و آشناترین نام برای اهالی منطقه همان زرینه هوه تو یا اوباتو است نه نگین برفی چون زرینه بیشتر دارای هوای سرد و خشک است .
غار كَرَفتو
غار کرفتو بی شک یکی از جذاب‌ترین نقاط دیدنی غرب کشور محسوب می‌شود.این غار مجموعه‌ای از زیبایی‌های طبیعی و تلاش انسان‌ها برای غلبه بر طبیعت و زنـدگی بهتـر و ایمن‌تر است.سابقه سکونت یا مورد استفاده قرار گرفتن آن را از دوره سلوکی به بعد یعنی اشکانی، ساسانی و اسلامی می‌دانند. در گذشته بر اثر سکونت اقوام گوناگون تغییرات دگرگونی‌ها و دخل و تصرفاتی در غار ایجاد شده و فضاهایی به صورت اتاق‌های تودرتو، راهرو و دالان عبوری به‌وجود آمده و از این جهت در میان غارهای دست‌کن از شهرت خاصی برخوردار بوده و این شهرت بی‌دلیل نبوده چون این غار از لحاظ بافت ساختمانی بی‌نظیر است.
ویژگی‌های غار کرفتو
غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت انسان تغییر حالت داده و با معماری صخره‌ای در چهار طبقه در دل کوه حفر شده است.
مستشرقان و محققان بسیاری از جمله دمرگان، راولینسون، کرپورتر، خانیکف و فون‌گال از غار کرفتو بازدید و نقشه‌هایی از آن را تهیه و ارائه کرده‌اند که کرپورتر نقشه غار را تهیه و فون‌گال نیز تصحیح کرد.در مقالاتی که توسط محققان به چاپ رسیده به دلیل وجود کتیبه‌ای یونانی بر سر در یکی از اتاق‌های طبقه سوم از این غار به عنوان معبد “هراکلس یا هرکول” نام برده شده است.
طول مسیر اصلی غار کرفتو حدود 750 متر است و راه‌های فرعی متعددی از آن منشعب می‌شود و در طول سکونت انسان در این غار تغییرات و دگرگونی‌های عمده و دخل و تصرف‌های بسیار در آن به وجود آمده و حجاران هنرمند به زیبایی فضاهایی را در مدخل‌های غار تراشیده و اتاق‌ها، راهرو و دالان‌های متعددی را به وجود آورده‌اند.
این غار در میان غارهای دست کن ایران از معماری کاملی برخوردار است، ورودی غار از دامنه کوه حدود 25 متر فاصله دارد و در گذشته راهی نسبتاً سخت و دشوار در کمر کوه بازدیدکنندگان را هدایت می‌کرد اما امروزه با عبور از «پلکانی فلزی» می‌توان به دهانه ورودی غار رسید.
بادهای زرینه
جهت بادهای غالب زمستان محدوده زرینه اوباتو کلا جنوبی بوده و سرعت آن بین 2/6 تا 2/5 متر بر ثانیه بوده است. ودر فروردین ماه با همان جهت سرعتی برابر 6/6 متر بر ثانیه محاسبه شده است. به جز مرداد ماه که بادجهت جنوبغربی دارد از شهریور تا فروردین جهت باد غالب غربی است.جهت باد غالب سالانه زرینه غربی بوده و میانگین سرعت آن 8/5 متر بر ثانیه میباشد. متوسط سالانه آن 4/15 درصد
میباشد. برطبق آمار جریان هوا در ماههای سرد به نسبت آرامتر از ماههای گرم میباشد و به طور کلی 8/52 درصد از ایام سال وزش باد وجود نداشته و اصطلاحا درصد باد آرام سالانه این محدوده بیش از 50 درصد میباشد.
ایستگاه زرینه اوباتو واقع در شمال حوضه دارای اقلیم نیمه مرطوب است واین به خاطر ارتفاع نسبتا زیاد وعرض جغرافیایی بالا است. با وجود اینکه بارندگی سالانه ایستگاه مذکور نسبت به سنندج کمتر است اما چون زرینه ارتفاع بیشتر داشته و دمای آن نسبت به سنندج پایین تر بوده این کمی بارش بخاطر دمای سردتر جبران شده است.
معادن زرینه
زرينه در كانون معادن آهن، گوگرد و مرمر كردستان با فواصل كم قرار دارد. معدن آهن ظفرآباد در فاصله 3 كيلومتری، معدن مرمر ابراهيم‌آباد درفاصله 5 كیلومتری و معدن گوگرد نيز درفاصله 15 كيلومتری زرينه واقع شده است. معدن شن كوهی و معدن گوگرد در فاصله 2كيلومتري اين شهر مرتفع قرار دارند. همچنين دشت اوباتو بخشی از معادن طلای شهرستان تكاب را در خود جای داده است و استفاده بهينه از همجواری با اين منابع ارزشمند، توجه بيشتر به اين شهر را می طلبد.
حیات وحش
میش مرغ (Otis tarda) یکی از بزرگ‌ترین پرندگان ایران است که از نظر حفاظتی در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) در طبقه آسیب‌پذیر (VU) قرار دارد.
همچنین این‌گونه یکی از پرندگان نادر ایران محسوب می‌شود که در سال 1346 از سوی کانون شکار و صید آن زمان و سازمان حفاظت محیط‌زیست فعلی «حمایت شده» اعلام شد. ولی با وجود تمامی این اقدامات، ضروری است از شکار آن جلوگیری شود و برای حفاظت از محل‌های جوجه‌آوری آن به‌ویژه در شمال غرب کشور اقدامات جدی و فوری به عمل آید. یکی از مهم‌ترین محل‌های تجمع و زادآوری میش‌مرغ‌ها در ایران دشت هوه تو در منطقه زرینه است.
شکار میش‌مرغ‌ها در دهه اول انقلاب و قبل از آن یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش جمعیت این‌گونه بوده است. اغلب زیستگاه‌های این‌گونه شامل تپه ماهورهای کم ارتفاع و دشت‌های باز، به‌مزارع کشاورزی به‌خصوص به اراضی دیم کم بازده تبدیل شده است. تبدیل اراضی، این‌گونه را ناچار کرده که مزارع گندم، نخود و جو را به‌عنوان زیستگاه خود انتخاب کند. این عامل در مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت محصولات، یعنی در تمام مراحل کشت و زرع به پرنده استرس وارد کرده و همیشه آن را در معرض تهدید و خطر قرار می‌دهد. کاهش شدید جمعیت میش‌مرغ در اغلب زیستگاه‌های مهم آن به‌دلیل چرای بی‌رویه، تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک، ناامن شدن منطقه و کاهش غذا برای این‌گونه نیز بوده است.
