شهرستان بندرخمیر یکی از شهرستانهای ساحلی استان هرمزگان در جنوب ایران است. که بخش قابل توجهی از جاذبه های گردشگری هرمزگان را شامل می شود که این شهرستان در غرب شهرستان بندرعباس و در حاشیه سواحل خلیج فارس قرار دارد.هوای بندرخمیر مانند سایر شهرهای ساحلی جنوب در تابستان گرم و مرطوب و در زمستان معتدل است. گمان می رود نام این بندر در گذشته «جمیر» به معنی محل اجتماع مردم بوده است. از آن جا که در گذشته مرم برای انجام مراسم مذهبی یا صید ماهی و مروارید در این محل حضور می یافتند، به آن جمیر می گفتند و به مرور زمان به خمیر تبدیل شده است.
بندرخمیر یکی از شهرهای در حال توسعه و مهاجرپذیر استان هرمزگان است که عواملی همچون موقعیت جغرافیایی و روند رو به رشد وضعیت اقتصادی و صنعتی با وجود کارخانههای بزرگی چون کارخانه سیمان هرمزگان، پایانه بار، شهرک صنعتی ۱ و۲، کارخانه گچ خمیر، گمرگ و ارتباط حملونقل دریایی کالا به کشورهای همسایه جنوبی خلیج فارس و همچنین وجود آثار تاریخی و گردشگری همچون تالاب بین المللی خورخوران ،جنگل های حرا با جزایر متعدد از جمله جزیره زیبای مردو ، جزیره منحصربفرد وارمی ، کلبه رویایی کالنگار ، درخت کهنسال حرا ، آبگرمهای معدنی درمانی، دیوار بلند سِدار، برج قلعه تاریخی خمیر،مسجد باشکوه جامع ، آب انبارها و … در توسعهٔ آن نقش دارد.
شغل اکثر مردم پیلهوری، ملوانی، صیادی و دامداری است.
جاذبه های گردشگری بندرخمیر
جاذبه های گردشگری بندرخمیرچشمه آبگرم خمیر یا چشمه آبگرم لشتغان
چشمه آبگرم طبیعی لشتغان یا خمیر یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری و تفریحگاه ها در شهرستان بندرخمیر از توابع استان هرمزگان می باشد. آب چشمه از شکاف سنگهاى مارنی از زمين خارج مىشود و از کف حوضچه ها می جوشد و پس از آن در دشت سرازیر می شود. دو استخر در دامنه کوه، دو چشمه آبگرم با قدمت طولانی وجود دارند و افراد بسیاری از راههای دور و نزدیک به سوی آن جذب می شوند.
این دو چشمه در مجاورت یکدیگر قرار دارند که یکی مخصوص بانوان و دیگری ویژه آقایان درنظر گرفته شده است.
در اطراف چشمه دو استخر به ابعاد ۱۰×۳/۵ متر و ۶×۵ متر با عمق ۱/۵ متر است که در امتداد يکديگر ساخته شدهاند. آب از استخر اول وارد استخر دوم مىشود. در اين محدوده ۱۲ اتاقک جهت استراحت و اقامت مسافران ساخته شده است و به طور رايگان در اختيار مراجعين قرار مىگيرد.
طرز تشکيل اين چشمه بر اساس فرضيه تکتونيک صفحهاى استوار است. آب چشمهٔ لشتغان (خمير) در رديف آبهايى با کاتيونها (يونهاى منفی) و آنيونهاى (يونهاى مثبت) مختلف گرم است .وجود گوگرد و مواد معدنی زیاد در آب گرم باعث شده پزشکان آن را برای درمان بیماریهای تنفسی ، رماتیسمی و قارچی توصیه کنند.
در استان هرمزگان ، به علت موقعیت زمین شناسی ویژه ، منابع نسبتاً غنی از آب های معدنی وجود دارد که یکی از مهم ترین این منابع چشمه آبگرم لشتغان بندر خمیر است.چشمه آبگرم خمیر یا لشتغان از اماکن سياحتی و درمانی اين منطقه محسوب می شود.
دیوار سدار
یکی از آثار تاریخی بندرخمیر، سدار بروزن جدار می باشد. سدار دیوارهای بلندی است از بالای کوه تا ساحل دریا که برای محافظت از شهر بنا گردیده است. باستان شناسان قدمت آن را به دوره زندیه می رسانند. این دیوار ساحلی تاریخی جهت مقابله با هجوم قبایل ساخته شده و مرحوم صدرالاسلام از شعرای بنام بندرخمیر در وصف این دیوار و رشادت مردم اشعاری سروده است. این دیوار در ۳ کیلومتری شرقی بندرخمیر و در نزدیکی جنگل حرای «مردو» قرار دارد.
قلعه خمیر
این قلعه در نزدیکی بندر خمیر قرار دارد. از این قلعه به جز بقایای دو سر در شمالی و جنوبی و برج شرقی نیمه ویران آن، اثری برجای نماندهاست. سردر شمالی قلعه که اکنون در کنار کوچه تنگی متصل به شهر خمیرجای دارد به صورت شکوهمندی از سنگ و گچ و به سبک قلعههای اروپایی ساخته شدهاست. در چهار برج مدوربنا شده و بین هر دو برج یک برج کوتاه نیز ساخته شدهاست. در جنوب غربی قلعه عمارت دو طبقهای وجود دارد. در وسط آب انباری (برکه) ای ساخته شده که باقی ماندهاست. از عمر این قلعه حدود یک قرن میگذرد. این قلعه یکی از بزرگترین قلعههای استان هرمزگان میباشد.
چشمه چاه احمد
چشمه چاه احمد در ۱۰ کیلومتری بندرخمیر در مسیر جاده بندرلنگه واقع شده است. در نزدیکی مظهر چشمه یک استخر طبیعی به شکل مربع وجود دارد که آب آن از شکاف سنگ های آهکی از زمین خارج می شود.
خانه قاضی رویدر
خانه قاضی رویدر در شهرستان خمیر و بخش رویدر واقع شده و مربوط به دوره قاجار می باشد. در ساخت این بنا از مصالح خشت و آجر استفاده شده است . سبک معماری این بنا سبک ساحلی خلیج فارس و دارای بادگیر است. احتمالا این بنا در گذشته خانه کدخدا یا خان منطقه رویدر و مکانی برای رفع مشکلات و اختلافات اهالی بوده است. این خانه در میان نخلستان زیبایی در منطقه انجیری واقع در رویدر بنا شده است.
جنگل های حرا
جنگل های حرا، یکی از دیدنی ترین نقاط بندرخمیر است که در کناره جنوبی شهر بندرخمیر و درون آب های آرام تنگه خوران واقع شده است. این جنگل یکی از بزرگترین جنگل های دریایی جهان و زیست گاه پرندگان نادر است و هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می نماید. جزایر مرجانی و آبراهه های جنگلی حرا به نام خمرد، چیروو و گرمونو از جمله مراکز دیدنی هستند که می توان به وسیله قایق های دریایی موجود در اسکله، دقایقی را در این طبیعت بی نظیر سپری کرد و لذت برد.
کوه گوری
یکی از نقاط سرسبز و زیبای شهرستان بندرخمیر، دامنه و ارتفاعات کوه گوری در شمال شهر خمیر است که با وجود صعب العبور بودن، علاقمندان و بازدیدکنندگان بسیاری دارد.
بازار سنتی بندرخمیر
بازار سنتی بندر خمیر از جمله بازارهای سنتی استان هرمزگان است که علاوه بر شهرت باعث رونق اقتصادی منطقه شده است. این بازار بسیار قدیمی است. ریش سفیدان و بزرگان از پدران خود درباره رونق این بازار داستانهای زیادی نقلی می کنند. گفته می شود این بازار به شکل بازار وکیل شیراز و در ابعاد کوچکتر و حدود سی حجره ساخته شده بوده است. این بازار به مرور زمان تغییر و گسترش یافته است. انواع پارچه ، مواد غذایی، پوشاک، کیف ، کفش ، لوازم صوتی ،انواع ظرف و … از جمله کالاهایی است که هنوز هم گردشگران را به این منطقه می خواند.
روستای کهورستان
در شوره زار ها ی غرب استان هرمزگان بهشتی زیبا قرار دارد که زیبای و سر سبزی خود را مدیون سفره های آب زیر زمینی خود است این دیار آشنا کهورستان است که آبادانی و زندگی رابه روستاهای اطراف و حتی خود شهرستان بندر خمیر، بخشیده است.
این روستا تا کنون به بنامهای مختلفی نام گذاری شده است. گفته می شود در زمان های گذشته از آن به نام کوه دش یا د کرده اند. بعد ها در بعضی کتب تاریخی آن را کهورستان نامیده اند.ابن بطوطه جهان گرد مسلمان در مورد کهورستان نوشته است: سرزمینی است وسیع با درخت های تنومند و دشت های وسیع در حصار کوهستان.
ابن خلدون در کتاب سفرنامه جهانگردی خود از کهورستان بنام گبرستان نام برده است . اما در مورد نام کنونی که ” کهورستان ” نامیده می شود، بخاطر فراوانی درخت کهور در این روستا می باشد.
کهورستان دارای قدمت چند صد ساله ی می باشد این را می توان با بررسی نوشته هایی که برروی بعضی سنگهای قدیمی حک شده است فهمید در گوشه و کنار مرکز روستا در فاصله ای به طول و عرض ۴۰ کیلومتر باز مانده هایی از قلعه ها و کاخ های خراب شده وجود دارد که در میان خاکروبه ها و جای ساختمان ها می توان آثار زندگی و نیز وسایلی چون چاقو – سلاح برنده سنگهای حکاکی شده و غیره را دید.
از آثارهای تاریخی دیگراین منطقه می توان مجموعه قناتهای طویلی نام برد که از غرب به شرق کهورستان امتداد دارد. که از شیب روان تا دشت پارو که به قلعه ی پارو معروف است کشیده شده است. طول این قناتها چندین کیلومتر می باشد که به وسیله ی چندین قنات کوچک و بزرگ با هم ارتباط دارد. قدمت این قناتها به زمان شاه عباس می رسد. از زمان شاه عباس چندین برکه «آب انبار» بزرگ نیز به جا مانده است .
از جمله آثار بسیار مهم دیگردهستان کهورستان پل معروف لاتیدان است که بر روی رودخانه کُر قرار داشته است، این پل جزء آثاری است که به ثبت سازمان میراث فرهنگی کشور درآمده است. پل لاتیدان مربوط به دوره شاه عباس صفوی است و جزء طویل ترین پل باستانی ایران است. گفته می شود از طریق پل لاتیدان که بر روی رودخانه کُر قرار داشته بازرگانان، تجار، سیاحان و جهانگردان مسیر بندرعباس به شیراز را می پیمودند. در این مسیر از منطقه زیبا و سرسبز کهورستان می گذشتند. خیلی از این افراد چنان که از نوشته هایشان پیداست به هیچ وجه انتظار دیدن چنین زیبایی در منطقه جنوب ایران که گرم و با طبیعتی خشک است را نداشته اند. چنان که ابن بطوطه و ابن خلدون در خاطرات خود سرسبزی و زیبای کهورستان را تحسین کرده اند.
غذاهای محلی
غذاهای محلیدر تمام شهرهای جنوبی کشور که در کنار دریا واقع شده اند، ماهی جزو مواد اصلی برنامه غذایی محسوب می شود.
در بندرخمیر انواع غذاهای محلی با ماهی تهیه می شود که برخی از آنها اشاره می کنیم: قلیه ماهی، هواری ماهی، ماهی با صدف، کتلت میگو
