شهرستان بافت یکی از مرتفعترین و خوش آب وهواترین مناطق استان کرمان و ایران است. این شهرستان در جنوب غربی این استان قرار گرفتهاست. بافت با داشتن شرایط ویژهٔ دما و ارتفاع بالا و بارش مناسب دارای بزرگترین پهنهٔ جنگلی جنوب شرق ایران است.بافت منطقهای کوهستانی و سردسیر است. بافت دومین تولیدکنندهٔ گردو در ایران است.شهر بافت مرتفعترین شهر نیمه جنوبی ایران و مرتفعترین شهر بالای ۲۵ هزار نفر ایران محسوب میشود. از این رو ملقب به بام کویر ایران است.
زبان مردم بافت فارسی با لهجه بافتی است. اکثر مردم این شهر مسلمان و شیعه هستند.
بافت شهری کوهپایه ای با ارتفاع ۲۳۰۰ متر است که در کنارهٔ رشته کوه ایران مرکزی و در دامنهٔ کوه شاه قرار گرفتهاست. رود بافت از کنارهٔ خاوری شهر می گذرد و باغهای حاشیهٔ شهر را آبیاری میکند. سه رشته قنات به نامهای باقر آباد و کهن شهر و هنگوییه نیز در شهر جریان دارند و سایر باغهای شهر را آبیاری میکنند. شهر بافت بیشتر جاذبههای توریستی طبیعی را در خود جای داده است واین به دلیل موقعیت خاص اقلیمی این شهر و این منطقه میباشد.
نام قدیم آن باخته بوده که بعدها به باخت تبدیل شده و در نهایت اکنون بافت نامیده می شود. در این شهرستان مردم عمدتا به شکل طایفه ای زندگی می کنند. طایفههایی از لرها و ترک ها نیز در این شهرستان ساکنند. بخش عمده مردم این شهرستان طی هزاره گذشته از استان فارس به آنجا مهاجرت نموده اند.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
قدمت بافت به بيش از ۱۰۰۰ سال می رسد. به طوری كه از حفاری ها و كاوش های باستان شناسی بر می آيد بنای شهر قديم بافت كه درناحيه جنوبی شهر فعلی قرار دارد منصوب به هفت صد سال پيش بوده و شهر جديد در حدود دويست سال قبل ساخته شده است. در حدود عالم (۳۷۲ هـ . ق) بافت مركز «اقطاع» ذکر شده است. در صورت الارض و تقويم البلدان اين شهر به نام «بافد» آمده و سپس به «بافت» تبديل شده است.
جاذبه های گردشگری بافت
آبشار سه کاسه
این آبشار در یک کیلومتری جنوب روستای جهانجان در ۲۵ کیلومتری شهرستان بافت در مسیر جاده اصلی بافت- کرمان قرار دارد. آبشار سه کاسه پس از ریزش از یک ارتفاع ۱۰ متری سنگی وارد سه کاسه پلکانی میگردد و به همین دلیل به این نام مشهور شده است. این آبشار درون تنگه رودخانه جهانجان واقع است. این رودخانه پس از تشکیل آبشار، مسیر خود به سمت جنوب در میان دره را ادامه میدهد و پس از عبور از بن گود به سد بافت میریزد.
غار طرنگ
این غار در مجاورت روستای طرنگ و کوه طرنگ در ۷۰ کیلومتری شهرستان بافت و ۲۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان واقع شده است. غار آهکی طرنگ به عنوان یکی از مهمترین و طولانیترین غارهای استان کرمان در نوع خود بینظیر و دارای مناظر و جلوههای طبیعی بسیار زیبا و پدیدههای شگفتانگیز است.
در انتهای غار حوضچه آبی وجود دارد. این غار در گذشته توسط هیئت کوهنوردی کرمان شناسایی و مسیرها و دالانها و دهلیزهای غار علامتگذاری و برخی نامگذاری شدهاند و در طول غار علائم و فلشهایی جهت راهنمایی افراد وجود دارد. پیمایش این غار مستلزم در اختیار داشتن تجهیزات فنی لازم است.
آبشار بنگان
آبشار بنگان در شمال روستای بنگان در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی شهر بافت در منطقهای کوهستانی و سردسیر واقع شده است. ارتفاع این آبشار که در دامنه کوههای لالهزار قرار گرفته است به بیش از ۱۵ متر میرسد.
پناهگاه حيات وحش روچون کرمان
پناهگاه حيات وحش روچون کرمان در محدوده شهرستان بافت و به شکل خوشهاي در داخل پارک ملي خبر پراکنده بوده و شامل ۵ بخش است.پناهگاه حيات وحش روچون کرمان شامل پنج بخش است. یک بخش در جنوب روستای محمود آباد؛ یک بخش در شمال روستای ده سرد؛ یک بخش در غرب خیر آباد؛ یک بخش در شمال روستای ارزوییه ؛و یک بخش هم در روستای روچون واقع است. از گونه های مهم گیاهی میتوان از ارس؛ بنه؛ بادام کوهی ؛ تنگرس و استبرق و از گونه های مهم جانوری میتوان از بز و پازن؛ قوچ و میش؛ آهو؛ پلنگ؛ گربه پالاس؛ کاراکال؛ هوبره؛ هما و تیهو نام برد.
دریاچه سد بافت
سد مخزنی بافت در فاصله ۱۶۰ کیلومتری جنوب غربی کرمان و در فاصله ۴ کیلومتری شمال شرق بافت در منطقه آسیاب جفته واقع شده است . این سد از نوع سد خاکی سنگریزهای با هسته رسی قائم می باشد . دریاچه این سد میتواند ۴۰ میلیون مترمکعب آب رو در خود ذخیره کند. این سد به منظور تأمین آب شرب، مصارف صنعتی و تأمین آب کشاورزی شهرهای بافت و بزنجان و همچنین کنترل سیلابها و روانابهای فصلی رودخانه بافت احداث شده است .
غار شب پره
این غار در شمال پارک ملی خبر در مسیر درهای با همین نام در شهرستان بافت واقع شده است که منتهی الیه این دره به پایین قله چاه برف میرسد. از زیباییهای داخل غار میتوان به سنگهای آهکی کاملاً دگرگون شده اشاره نمود که به مرمر تبدیل شدهاند. از دیگر زیباییهای این غار وجود قندیلهایی است که در صورت فراوانی بارندگیهای سالانه، از سقف غار آب میچکد. در قسمت انتهایی غار چاهی وجود دارد که به وسیله انسان و به دلایل نامعلومی حفر شده است. بر روی دیواره انتهایی غار لکههای سیاه رنگی وجود دارد که اهالی محل آن را مومیایی مینامند که خاصیت معجزهآسایی در درمان شکستگی استخوان دارد. علت به وجود آمدن آن نفوذ آب در رگههای سنگ آهک و بیرون آمدن آن از سوی دیگر است.
درخت چنار کهنسال ترنگ
این درخت کهنسال در روستای ترنگ از توابع شهرستان بافت در استان کرمان است. بر اساس گمانهزنی صورت گرفته بر تنه درخت و طبق نظر کارشناسان، قدمتی ۱۴۰۰ ساله دارد و جزو قدیمیترین درختان چنار کهنسال کشور محسوب میشود. این درخت مقدس در حال حاضر در روستای ترنگ واقع در بخش خبر شهرستان بافت و در جوار امامزاده احمد و در بستر رود ترنگ واقع شده است.
قلعه کردعلی
با توجه به موقعیت جغرافیایی خود از قلعههای معتبر حاکمنشین بافت بوده است. قلعه کردعلی در وکیلآباد دشتاب قرار داشته و توسط شخصی به نام کردعلی ساخته شده است. صاحب قلعه برای دفاع از آن، خندق بزرگی در اطراف آن حفر کرده و در روز توسط پل تختهای از روی این خندق رفتوآمد میکردهاند و شبها پل را از روی خندق برمیداشتهاند تا از هجوم غارتگران محفوظ باشند. این قلعه حد واسط قلعه هشون و قلعه مرتضی خبر قرار داشته و در هنگام خطر و درگیری، با روشن کردن آتش و ایجاد دود قلعههای دیگر را برای پشتیبانی خبر میکردهاند.
آرامگاه سلطان فقیه الدین
این امامزاده در 8 کیلومتری شمال شرق شهر بافت در مکانی باصفا و خوش آب و هوا در کنار کوه علی صالح قرار دارد. اصل بنا به صورت مربّع و به ابعاد 20×20 متر است. زمین امامزاده حدود 3500 متراست.
این امامزاده در شهربزنجان دارای چهارگنبد کوچک و یک گنبد بزرک و فاصله از شهرستان بافت با شهر بزنجان 7 کیلومتر و دارای زائر سرا و فضای استراحت و تفریحگاه سادات و امکانات رفاهی است و زائرین این امامزاده از استان بندرعباس و استان کرمان و دیگر استانها می باشد و در منطقه کوهستانی کنار رودخانه این بقعه می باشد و مراسمات مذهبی و عزادرای در این مکان صورت می گیرد.
سنگ پهن بافت
در ۲۵ کیلومتری غرب شهر بافت ، صخره ای زیبا با ارتفاعی بیش از ۱۰۰ متر قرارداد که همچون آسمان خراش عظیمی در دل دشتی پوشیده از بادام وحشی ، تصویری جالب رابه وجود آورده است . به تماشا نشستن این صخره در هنگام غروب ، لحظه های خاطر انگیز ی را حاصل می آورد شکل معماری خاص این صخره طبیعی ، طبیعت دوستان ، به خصوص صخره نوردان و ماجرا جویان را محو شکوه خود می کند. همچنین در سطح فوقانی این صخره آثار معماری جالبی، منسوب به دوره ساسانی دیده می شود.
روستای سفته
روستای سفته در ۳۰ کیلومتری شهرستان بافت باتعدا د۱۵۰ خانوار به کار کشاورزی و دامداری می پردازند این روستا با قدمتی بالغ بر ۵۰۰ سال دارای آب وهوای سرد و خنک است .
دشت شقایق بافت
دشت شقایق ها قسمت شمالی کیلومتر ۱۸ جاده شهرستان بافت به سیرجان در نزدیکی روستای فتح اباد می باشد که این تصاویر زیبا و لحظاتی فراموش نشدنی را می توانید در اواسط اردیبهشت ماه داشته باشید.
روستای شصت فیچ علیا
در ۳۰ کیلومتری شرق شهر بافت، روستایی با آب و هوا ی معتدل وجود دارد که زمین های آن پوشیده از باغ های گردو، انار و انجیر است و اطراف آن را جنگل های وحشی احاطه نموده اند. نام این روستا شصت فیچ علیا است. وجود امام زاده «شصت سر» در نزدیکی این روستا و نیز درخت چنار کهنسال، بر زیبایی ها و جاذبه های شصت فیچ افزوده است. این روستا در طول سال همواره پذیرای گردشگرانی از مناطق دور و نزدیک می باشد.
بندر گوغر
منطقه گوغردر۵۵ کیلومتری شمال غرب شهر بافت و با جاده ای منشعب از مسیر کرمان – بافت از یک طرف و در مسیر جاده ای دیگری از سیرجان واقع شده است. این منطقه با جاذبه های فراوان طبیعت گردی از جمله چشم اندازهای زیبای مناطق روستایی، جنگل ها ی وحشی، حیات وحش، رودخانه، آبگیر، غار مشهور جفریز، باغ های گردو شکوه خاصی را به وجود آورده است. سفر به گوغر در در بهار و تابستان سفری به یاد ماندنی خواهد بود. درختان گردوی کهنسال در گوغر به واسطه بزرگی و وسعت دامنه ای را که به تسخیر شاخ و بر گه ای خود در آورده اند ، مشهور و کم نطیرند که شگفتی را در چشم هر بیننده ی دامن می زنند.
منطقه انجرک
منطقه انجرکمنطقه انجرک با وسعت تقریبی ۲۵۰۰۰ هکتار در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر بافت قرار گرفته است . انجرک نیز هم چون منطقه کوه نودر هنگ رفسنجان در سال ۱۳۶۶ تحت این عنوان قرار گرفته است . این منطقه از مرتفع ترین مناطق تحت حفاظت استان محسوب می گردد و ارتفاع آن بین ۲۰۰۰ تا ۲۸۰۹ متر متغیر می باشد. در این منطقه بین ۱۵ تا ۲۰ گونه پستاندار مشاهده می گردد که قوچ و میش، بز و کل، کفتار، پلنگ، سمور، شغال، گربه وحشی، خدنگ، جبیر، تشی، همستر، مهم ترین آنها محسوب می گردند و کبک و تیهو، عقاب طلایی، دلیجه، شاهین، کبوتر وحشی، هوبره و انواع چکاوک بخشی از گونه های پرندگان این منطقه می باشند که تعداد آنها بین ۳۰ تا ۴۰ گونه تخمین زده شده است.
پوشش گیاهی انجرک با توجه به استعداد مناسب آن در بر گیرنده بیش از ۱۵۰ گونه گیاهی متنوع می باشد که به طور نمونه میتوان از درمنه، کتیرا، فوسک، گون، بادام، بنه، آلوچه وحشی، کلاه قاضی، هوم دافنه نام برد.
