شهر پاتاوه از شهرهای ایران است.این شهر مرکز بخش پاتاوه در شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد است. قرار گرفتن در کنار مراتع سرسبز دنا و عبور رودخانه از دل این بخش، موجب شده دامداری و کشاورزی اصلی ترین شغل مردم این بخش باشد و البته برخی نیز در شهرهای همجوار به کارگری مشغول هستند.
در حاشیه شهر پاتاوه آثاری از چند پل قدیمی وجود دارد. این ناحیه به دلیل ویژگی اقلیمی و جغرافیایی یکی از راههای اصلی تیسفون، استخر و شوش، بهبهان و اصفهان بوده بر همین اساس پلهای زیادی در همین مکان احداث شده‌است.پل‌ها به دوره پیش از اسلام تعلق داشته و در دوره‌های بعدی بازسازی شده‌است. بزرگترین این‌ها که آثار آن بهتر به‌جا مانده دارای اتاق‌ها پایه‌ها و مصالحی است که مشابه پلهای خیرآباد بوده و مربوط به دوران صفوی است.
جاهای دیدنی پاتاوه در کهگیلویه
غار ده شیخ
غار ده‌شیخ از جاذبه‌های ناشناخته ایران در استان کهگیلویه و بویراحمد است. ابر اساس بررسی‌های زمین‌شناسی، شکل‌گیری این غار مربوط به دوره دوم زمین‌شناسی بوده و ده‌شیخ یک غار آهکی کاملا طبیعی است. در طی سالیان طولانی، بر اثر ریزش نزولات جوی، حفره‌هایی در غار ایجاد شده و آب درون حفره‌ها به بیرون راه یافته و به این ترتیب موجب ایجاد قندیل‌ها و دالان‌های شگفت‌انگیز شده است. غار ده‌شیخ یکی از شگفت‌انگیزترین غارهای شناخته‌شده در کشور است، به طوری که به آن لقب علی‌صدر ۲ داده‌اند.
از عجایب این غار، گرم بودن آن در زمستان و سردی هوای درون آن در تابستان است. گرمای اسرارآمیز زمستان‌ها و خنکای دل‌انگیز تابستان این غار، معمایی است که هنوز پاسخی برای آن وجود ندارد.
دهانه این غار در ارتفاع ۱۶۷۰ متری از سطح دریا واقع شده و بسیار تنگ و باریک است، به طوری که باید مسیر ابتدای غار را که در حدود ۵ تا ۶ متر را به صورت نشسته طی نمود. دهانه غار ده‌شیخ درست روبه روی قله قاش مستان، دنا قرار گرفته است. ارتفاع این غار در برخی مناطق تا هفت متر هم می‌رسد و در دالان‌های مختلف غار، قندیل‌های آهکی گوناگون با زیبایی خاضی شکل گرفته‌اند. بر اثر ریزش نزولات جوی در طی سال‌ها حفره‌هایی ایجاد شده و آب درون حفره‌ها به بیرون خارج می‌شود که موجب شکل‌گیری این قندیل‌های زیبا شده است.
برای رسیدن به غار ده شیخ پاتاوه باید ۵۰ کیلومتر از مرکز شهر یاسوج و سی و پنج کیلومتر از طرف شهر سی سخت را طی کنید تا به روستای ده شیخ برسید و با گذر از پل تاریخی پاتاوه قدم به دنیای اسرار آمیز این غار زیبا بگذارید.
روستای گزدون
روستای گزدون از توابع بخش پاتاوه شهرستان دنا استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد.ین روســتا در شـــمال غربی مرکز اســــتان شهر یاســـوج و در حدود ۴۰ کیلومتری مرکز شهرستان دنا، شهر توریستی سی سخت واقع گردیده است.
شغل اکثر مردم در این روستا کشاورزی و تعداد کمی نیز به دامداری و تعدادی نیز در ایستگاه گاز همجوار مشغول به کار بوده و امرار معاش می نمایند. محصولات زراعی کشاورزان این روستا شامل گندم، جو، عدس، برنج، شنبلیله و ….، محصولات باغی شامل انگور، گردو، انار و …. می باشد. وجه تسمیه روستا به نام “گزدون” را وجود درختی خودرو و زیبا به نام “گز” که در گذشته به وفور در این روستا می روئیده است نقل کرده اند.
روستای گزدون با توجه به قرار گرفتن در مجاورت بزرگترین قله رشته کوه زاگرس، کوه دنا و جاری شدن آب های دائمی و فصلی ، خصوصآ در فصول سرد سال که بعضآ باعث ایجاد سیلاب و طغیان رودها و نهرها می گردد، دره ها و شیارهای عمیق در سطح زمین و ناهمواری فراوان را به وضوح نشان می دهد.
دارا بودن زمین های حاصل خیز و غنی و بکر بودن روستا باعث پوشش گیاهی و جنگلی مناسب شده و پوشش غالب جنگل درختان بلوط و بنه می باشد. از گونه های گیاهی می توان، یونجه وحشی، بکلو، پونه، بابونه، برنجاس، گل گاوزبان، هلپه، شیرین بیان و خارشتر و از سایر انواع گونه هایجنگلی می توان، کیکم، بادام کوهی، سرو کوهی، تگ (هم‌خانواده ارژن)، ارژن، رز (تاک وحشی)، انجیر کوهی، بن، کلخنک، سپیدار، سرنجل، کازیر (از خانواده انجیر)، کره تر (از خانواده کازیر)، سیسه، توگ، توت دره(تمشک)، مورد، بادام کوهی، سیب، توت کوهی، گردو، انگور و انار را نام برد. در این منطقه امکان تماشای پرنده بسیار زیبا و کمیاب هما و همچنین پرندگانی نظیر شاهین، کبک، تیهو، کمرکلی و انواع چکاوک‌ها و سهره‌ها و جانورانی همچون، گراز، روباه، جوجه تیغی (جیله)، کفتار، سمور، راسو، خرگوش و سنجاب ایرانی که از زیباترین سنجاب‌های جهان است و در احیای جنگل بلوط نقش بسیار مؤثری دارد، وجود دارد.
پل پاتاوه
پل پاتاوه در ۱۵ کیلومتری کوه دنا در بویر احمد سفلی که دیواره های بلند و غیرقابل عبوری دارد قرار گرفته است و آثاری همراه با پلهایی بزرگ و قلعه هایی مشرف بر رودخانه قرار گرفته اند.
این ناحیه به دلیل ویژگی های اقلیمی و جغرافیایی، یکی از راههای اصلی تیسفون، استخر و شوش، بهبهان و اصفهان بوده که کاروانیان از آن عبور می کرده اند. بر همین اساس، پلهای بسیاری در این منطقه بنا شده است.
