جاذبه های گردشگری و دیدنی خرامه

شهرستان خرامه واقع در استان فارس در ۷۵ کیلومتری شرق شیراز و مرکز استان قرار دارد. شهرستان خرامه دارای دو شهر خرامه و سلطان شهر می‌باشد. خرامه دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است.

لهجه وگويش:از نظر لهجه وگويش به جز عشاير و روستانشينان لهجه ای نزديك به مردم شيراز دارند.
مذهب:از نظر مذهبی همه شيعه بوده ودر رعايت آداب واصول دينی چون حجاب زبانزد خاص وعام می باشند.

اقتصاد

اقتصادمنطقه برپايه كشاورزی خصوصا برنج كاری وگندم وسيفی جات می باشدكه در سالهای اخير بعلت خشك سالی وايجاد سدهايی در مسير رود كر برنج كاری وكشاورزی هايی كه نياز به آب زياد دارندكنار گذاشته شده است.
گندم كاری منطقه در سالهای پرآب در سطح استان مقام اول يا دوم را طی سالهای متمادی در اختيار داشته كه اكنون بدلايل ذكر شده توليد گندم نيز با كاهش چشم گيری روبرو شده ودرنتيجه وضعيت اقتصادی كشاورزان خصوصا روستا نشينان را دچار مشكل نموده است.
عده ی زيادی از روستاييان به دليل نبود امكاناتی چون راه مناسب وآب آشاميدنی و… مجبور به مهاجرت به شهرهای خرامه ، شيراز، مرودشت،ارسنجان و … شده اند.
گليم بافی ، پرورش زنبورعسل،كارخانه جات برنج كوبی ،سنگ بری ، كارخانه توليد كودشيميايی ،از معدودراههای امرار معاش مردم سخت كوش اين مرز و بوم می باشدكه اين صنايع نيز بی تاثير از خشكسالی نبوده اند.

ریشهٔ اسم خرامه

در مورد ریشهٔ اسم خرامه دو فرضیه مطرح است:

فرضیهٔ اول اینکه خرامه از دو کلمه خورشید و ماه (خور مه) گرفته شده‌است. خورشید و ماه نام دو دختر بهرام گور پادشاه ساسانی بوده‌است که در تلفظ محلی خورومه نامیده می‌شود. گفته می‌شود نام باستانی خرامه بهرام شهر بوده که مدتی پایتخت ایران نیز بوده‌است.

فرضیهٔ دوم اینکه ریشهٔ خرامه از دو قسمت خرّم ه (خُرَّمه) به معنای مکان خرم تشکیل شده‌است.

جاهای دیدنی خرامه

رودكر

رود کر ( رودخانه كربال) كه استخری آن را كروانه  Kor vaenaho ذكر كرده است و برخی نيز كورش  Kurosh خوانده اند، در دشت كربال و شمال خرامه روان است، آب آن شيرين ومسيرش از غرب به شرق به پهنای40 متر و عمق  6  تا  10 متر می باشد.
ابن جوقل در قرن چهارم هجری اين رود را قابل كشتيرانی توصيف كرده وابن بلخی در وصف آن چنين آورده است: منبع اين رودكر از نواحی كلار  Kelar است و رودی عاصی است كه هيچ جای را آب ندهد الا جاهايی را كه بند كرده اند. به همين دليل شش بند به نامهای امير amir، فيض آباد  feyz – abad تيلكان  tilakan موان  Mavan و جهان آباد Jahan-abad بر روی آن بسته شده است. اين رود نهايتاً به درياچه بختگان می ريزد.

 روستای خیر آباد

مركز بخش كربال واقع در استان فارس ، با مساحت حدود ۳۶۰۰ كيلومتر مربع در ۷۵ كيلومتری شرق شيراز واقع گرديده است و دارای آب و هوای معتدل كوهستانی و ارتفاع آن از سطح دريا ۱۵۰۰ متراست. بخش كربال درطول ۵۳ درجه و ۱۹ دقيقه شرقی و عرض ۲۹ درجه و۳۲ دقيقه شمالی قرار دارد. اين بخش ازشمال به ارسنجان، ازشمال شرقی به آباده طشك، ازشرق به نی ريز، از شمال غربی به مرودشت و زرقان از غرب به شيراز، از جنوب به سروستان و از جنوب شرقی به استهبان متصل می باشد.

از نظر تقسيمات سياسی كشوری خرامه يكي از بخش هاي اصلی شهر شيراز مركز استان فارس می باشد كه در زمانهاي قديم به دليل قرار گرفتن در مسير كوتاه ترين فاصله ارتباطی بين شهرهای جنوب و جنوب شرقی كشور مانند سيرجان، كرمان و… مسير عبور و مرور از طريق نيريز، خرامه شيراز بوده است.

بنا به رواياتی نام خرامه از خُورمه به معني خورشيد و مه به معنی ماه اخذ شده است، فرض ديگر اين است كه اين نام مأخوذ از خورماه كه نام روز يازدهم از ماههای ايران است باشد. حتی امروز نيز بعضی از عشايرمنطقه نام اين شهر را خورومه Khoromah تلفظ می كنند. همچنين ميراثهای باستانی، چون قلعه بهرام گور، چهارطاقی و كاروانسرای جهان آباد قدمت تاريخی اين منطقه را بهتر مي نماياند. محمد حوافی چنين يادآور می شود كه يعقوب ليث صفاري بعد از رفتن به فارس و جنگ با ابن واصل، قلعه خرامه را گرفت وچهل هزار بار درم كه در آن قلعه بود بدست آورد. پناه بردن وزير امير منصور به اين قلعه در واقع، كاليجار كه تركان قصر تاراج اموال وی را داشته اند به اهميت موقعيت سوق الجيشی آن می افزايد.اين قلعه كه تا چند سال اخير محل سكونت دهها خانوار بود به صورت تلی دست ريز با ارتفاع بيش از ۱۰ متر از خاك رس، توسط شهرداري تخريب شد و آثاری از خانه های روی آن برجای نماند.يكی از آثار تاريخی منطقه كه از زمان ساسانيان برجا مانده و در فاصله ۵۰۰ متری مغرب خرامه قرار دارد بنای آتشكده ای است كه در محل به چهارطاقی گبران معروف است كه از نظر ساختمان گنبد و كاربندی تا حدودی شبيه آتشكده بهرام است.

توجه خاص سردمداران ديالمه در ترميم بندهاي عصر ساسانيان در مسير تنها رود عاصي كربال دلالت بر عمارات فراواني ونفوسي مي كند كه دركناره های اين رود مي زيسته اند . از آثار باقی مانده اين عصر بندامير است كه به وسيله عضدالدوله ديلمي ترميم شده است. صدمه ديدن بعضی ازبندهاي رود كه نظر سلاجقه را نيز به خود جلب كرده است ، چنانچه بند قصار gesar يا فيض آباد به وسيله اتابك چاولی از امرای محمدبن ملكشاه درحدود سال ۵۰۶ ترميم می شود و بنام وی فخرستان نام می گيرد.از ديگر بناهای سلجوقيان كاروانسرای خان كت Xane – Ket يا كاروانسرای ديودان در نزديكيهای درياچه بختگان می باشد كه سبك معماری آن را مربوط به اين دوره دانسته اند و مسير قديم جنوب به مركز يعنی از كرمان به شيراز ، تهران واصفهان از روی اين كاروانسرا عبور می كرده است.چنانكه درزمان استعمار انگليس آثاری چون پل انگليسی ها كه از اين مسير برای لشكركشی به مركزايرانوشيراز استفاده می كرده اند به جا مانده است . اين كاروانسرا به علت عدم رسيدگی اكنون ويران گشته و درحال نابودی است. (كاروانسرای ديودان)