بخش سلفچگان به مرکزیت شهر سلفچگان در مرکز کشور عزیزمان ایران و در محدوده جغرافیائی استان قم قرار گرفته است. این بخش دارای یک نقطه شهری و چهل روستا می باشد.
بر اساس آمار رسمی شهر سلفچگان پذیرای ۳۰۰۰ نفر و بخش سلفچگان نیز میزبان ۱۵۰۰۰ نفر از بهترین مردان و زنان این سرزمین می باشد. ۹۰ درصد از مردم این بخش با سوادند که نشان از فرهنگ بالای مردم این سامان دارد.
در اهمیت استراتژیک این بخش می توان به قرار گرفتن بر سر شاهراه ارتباطی ۱۷ استان کشور، حضور فعال دو منطقه بزرگ صنعتی و اقتصادی (منطقه ویژه اقتصادی – شهرک صنعتی سلفچگان) و تردد ماهانه دو میلیون خودرو از این شهر و … اشاره کرد.
بخشداری و شهرداری سلفچگان با همکاری شوراهای محترم اسلامی شهر و روستاهای تابعه در طول مدت فعالیت خود فعالیتهای ارزنده ای انجام داده اند. در آینده نزدیک با توجه به این خدمات شاهد عمران و آبادانی هر چه بیشتر این بخش و همچنین مرکز بخش در زمینه‌های مختلف برای خدمت رسانی به مردم شایسته این سامان خواهد بود. از جمله آنها می توان به پروژه انتقال آب به بخش از سر شاخه‌های دز و طرحهای فرهنگی و پروژه‌های عمرانی مانند احداث سایت جدید شهر سلفچگان با حدود شش هزار واحد مسکونی اشاره کرد.
معرفی منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان
منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان قم تاسیس گردیده تا یک میدان تجاری و صنعتی شایسته و مناسب فراهم سازد که در آن طیف گسترده ای از فعالیتهای تجاری و تولیدی بتوانند طرح و برنامه های خود را اجرایی نموده و فعالیت هایشان را در کمال سهولت و آرامش به اجرا درآورند . منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان قم در مرکز ایران و در ناحیه ای با بیش از دو هزار هکتار و در فاصله 185 کیلومتری تهران پایتخت ایران و در شاهراه ترانزیتی کشور واقع گردیده است . این منطقه به عنوان بهترین و نزدیکترین منطقه ویژه اقتصادی به مرکز سیاسی ، اقتصادی کشور واقع شده است جایی که جاده ابریشم ، شبکه راه آهن و بزرگراه های شمال به جنوب و شرق به غرب کشوریکدیگر را در آنجا ملاقات می کنند .
به طور خاص و ویژه ای در محلی قرار گرفته که کشورهای اروپایی ، آسیای مرکزی و خلیج فارس را به یکدیگر متصل ساخته به گونه ای که بتوانند کالاهای خود را تولید ، صادر و یا حمل و نقل نمایند . این منطقه همچنین می تواند نقش تصمیم گیرنده ای در اقتصاد کلان کشور ایفا نماید . بر این اساس علاوه بر ناحیه اختصاص داده شده در ارتباط با طرح مربوطه ناحیه ی دیگری بالغ بر 1500 هکتار نیز جهت توسعه محل فعلی در نظر گرفته شده است .
مناطق دیدنی شهر سلفچگان
دریاچه سد سنجگان
درياچه سد سنجگان در فاصله ۵۴ کيلومتري جنوب غربي شهر قم، در روستاي سنجگان از توابع دهستان راهجرد شرقي بخش سلفچگان شهرستان قم قرار دارد. وجود مزارع سرسبز، آب و هواي ييلاقي و چشم‌انداز زيباي درياچه سد، سبب جلب شمار زيادي از گردشگران به اين منطقه در فصول بهار و تابستان مي‌شود.
سد مخزنی سنجگان بر روی رود سلمان احداث شده است. این رود منبع اصلی تأمین آب روستای سنجگان بوده و از کوه خستک با ارتفاع ۲۷۷۷ متر سرچشمه می‌گیرد.
سد مخزنی سنجگان که یکی از چهار سد استان قم است، در حال حاضر ۲۵ متر ارتفاع دارد و حجم مخزن آن نیم میلیون مترمکعب است.
تاریخچه
سد سنجگان در سال ۱۳۵۰ خورشیدی با اختصاص بودجه از سوی مجلس شورای ملی و کمک‌های مردمی، مرمت و بازسازی شد. در سال ۱۳۶۰ نیز عملیات مرمت این سد توسط جهاد سازندگی انجام شد و بر ارتفاع آن افزوده شد. در سال ۱۳۸۰ نیز اداره آب و فاضلاب استان قم مرمت این سد را آغاز کرد و دوباره به ارتفاع سد افزوده شد تا به ارتفاع فعلی آن (۲۵ متر) رسید.
ویژگی ها
دریاچه سد سنجگان محل مناسبی برای پرورش ماهی است که این امر به همراه وجود مزارع سرسبز، آب و هوای ییلاقی و چشم‌انداز زیبای دریاچه سد، سبب جلب شمار زیادی از گردشگران به این منطقه در فصول بهار و تابستان می‌شود.
زمان مناسب بازدید
بهترین زمان دیدن دریاچه سد سنجگان بهار و تابستان است.
نقاط مثبت
سد سنجگان بخش بزرگی از آب مورد نیاز روستای سنجگان و روستاهای مجاور برای کشاورزی را تأمین می‌نماید. از مزایای احداث این سد، تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی منطقه و مهار سیلاب‌های احتمالی می‌باشد.
پل امامزاده عبدالله(پل سپه)
پل امامزاده عبدالله که با نام پل سپه نیز شناخته می‌شود، متعلق به دوره قاجار است و در شهرستان قم، بخش سلفچگان، روستای قلعه‌چم قرار دارد.روی كتيبه سنگی پل تاريخ ساخت آن به‌صورت حک‌شده دیده می‌شود. همچنين در شمال غربی پل ديواره‌ای سنگی به طول ۱۳.۷۰ متر و عرض ۱.۶۰ متر جهت استحكام‌بخشی به اين پل الحاق شده است. این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۶۲۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
روستای تاج خاتون
تاج خاتون، روستایی است از توابع بخش سلفچگان شهرستان قم. این روستا کوچه‌ها و خیابان‌های بسیار زیبا دارد.
این روستا در دهستان راهجرد شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۶۸ نفر (۸۱خانوار) بوده است. نام خانوادگی اکثر مردم روستا وفائی یا وفائی تاج خاتونی می باشد. اولین معلم این روستا جناب آقای علی وفائی می باشدکه در سال۱۳۴۲شمسی درروستابه تدریس مشغول شد.مردم روستا لقب مدیر رابرای ایشان انتخاب نمودند که اکنون نیز به همین نام شناخته می شوند.
پل طایقان
پل طایقان بنایی تاریخی است که از دوره صفوی _ قاجار به یادگار مانده است.
پل طایقان در روستای طایقان از توابع شهر سلفچگان قرار دارد. شکل قوس‌مانند پل که از جنس سنگ و آجر است نمای زیبایی را ایجاد کرده. این پل در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
تنگه قاهان (دره چهار فصل)
دره قاهان در 35 کیلومتری جاده ساوه_سلفچگان واقع شده که به لحاظ تقسیمات کشوری در حوزه استحفاظی استان قم قرار دارد و یکی از بخش‌های خلجستان به حساب می‌آید. قاهان روستای خوش آب‌و‌هوایی‌ست با تاریخی کهن.
از جمله جاذبه های تاریخی قاهان می توان از آثار و بناهایی قدیمی همچون غارها، مخفی گاه های قدیمی و امامزاده هادی (ع) را مثال زد که در بیشتر ایام سال و به جز زمستان های پر برف، پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است. شاید جالب باشد برایتان تا بدانید که قاهان ضمن این که این روستا یکی از ۱۲ منطقه نمونه ی گردشگری مصوب دولت نیز می باشد.
از جمله ویژگی های تنگه ی قاهان این است که دارای تنوع زیستی خوبی است. به طور مثال در این تنگه گونه های گیاهی ارزشمند و موجودات مختلفی وجود دارند و زندگی می کنند. تنگه ی قاهان دارای عرض ۱ تا ۲ متری است و عمق شکاف آن در برخی از مناطق تا ۸ متر هم می رسد.
این ویژگی جغرافیایی قاهان منجربه این می شود که نور خورشید به آسانی به درون تنگه راه پیدا نکند و در نتیجه تنگه همیشه خنک باشد. همچنین عمق آب در بعضی از بخش های تنگه ای که در قاهان است به بیش از یک و نیم متر می رسد و به این ترتییب افرادی که دوست دارند می توانند در آب وارد شوند.
می گویند که در واقع آب دلیل ایجاد تنگه در قاهان است که در طی یک دوره زمانی بسیار طولانی این شرایط را ایجاد کرده است. در واقع فرسایش منجربه ایجاد اشکال زیبا و خاص بر روی دیواره های تنگه ای که در قاهان است، مشاهده می شود که خود همین موضوع یکی دیگر از جاذبه های قاهان است.
برخی از اطلاعات ضروی که دانستنشان درباره ی قاهان برای شما ضروری است:
_ فاصله ی تنگه ی قاهان تا ساوه: حدودا ۴۵ کیلومتر
_ دارای آب وهوای: کوهستانی
_ موقعیت جاده ای قاهان: جاده ی آسفالته ونیمه ی کوهستانی
_قاهان دارای آب بهداشتی و لوله کشی و برق در منازل می باشد و همچنین داری یک مرکز بهداشت در خود می باشد که به روستاهای دیگر هم خدمات ارائه می کند.
جالب است بدانید که تنگه ی قاهان در خود روستایی ییلاقی و خوش آب و هوا را دارد که اتفاقا بازدیدکنندگان بسیار از آن استقبال می کنند.روستاهای منطقه ی قاهان شامل آغلک، بنابر، جمزقان، قاهان، نویس، کاسوا و انجیله می باشد. بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۱۵ نفر بوده است که در واقع شامل ۱۹۳خانوار می باشد.
اگر می خواهید به این روستا بروید باید این نکته را بدانید که هر چه از جاده ی اصلی قاهان دور می شوید و به سمت قسمت پایانی دره ی قاهان حرکت می کنید، به سمت کوهستانی روستا نزدیک تر می شوید. این نزدیکی تا جایی که ۳ روستای پایانی که شامل روستای نویس، کاسوا و انجیله است، به شکل پلکانی هستند و در دل کوهستان قرار گرفته اند و همین امر مهم ترین عامل جذب گردشگران کشور به این دره می شود.
در واقع می توان گفت که قاهان، یکی از منطقه های چهار فصل در ایران است که در هر فصل و زمانی، زیبایی های خاص خود را دارد. به طور مثال در فصل بهار می توان انواع و اقسام گل ها را در این منطقه ملاحظه و مشاهده کنید و بگذارید تا بوی بیدمشک هوش از سرتان ببرد، در تابستان همه چیز برای یک ییلاق فوق العاده آماده است، در پاییز رنگ های قرمز، نارنجی و طلایی برای شما دلبری خواهند کرد و خاطره انگیزترین پاییزها را برای شما و می سازد و در فصل زمستان دشتی خوابیده در زیر برفی یک دست صاف و سفید را ملاحظه خواهید نمود.
در فصل زمستان در این منطقه چنان برفی می بارد که حتی گاهی راه های ارتباطی و جاده ای را با این روستا قطع می نماید. با وجود این تفاسیر، اگر بگوییم به قاهان در هر فصلی می شود سفر کرد دروغ نگفته ایم زیرا هر فصل آن زیبایی خاص خودش را دارد.
رودخانه های فصلی و قنات هایی که در قاهان وجود دارد باعث شده تا دره ای سرسبز و پر محصول شکل بگیرد. از خصوصیات اکونومیک دره ی قاهان این است که در حدود ۲۰ قنات در قاهان و ۱۵ قنات در روستای اَنجلیه شناسایی شده اند که از مهم ترین منابع تامین آب این منطقه محسوب می شوند.
دشت موسیر در ییلاقات بالادستی روستای انجیله در قاهان، انواع گونه های گون، خارخاسک، سیرک، گزنه، قازیاقی و انواع سبزی های معطری همچون پونه را به شما هدیه می دهد که البته کسانی که به قاهان سفر می کنند، می توانند از آن ها بخرند و یا حتی بچینند و با خود ببرند. یکی از سبزی هایی که می توانید از قاهان بچنید سبزی پونه است.
پونه، تحفه ای است که طبیعت دره ی قاهان در بهار پیشکش مهمانان می کند. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم در گفت و گو با ایرنا با اشاره به این که ۱۰ روستای هدف گردشگری در این استان مشخص شده است گفت: این تعداد روستاها شامل فردو، انجیله، قلعه چم، بنابر، دستگرد، قاهان، محمد آباد کاج، طینوج و وشنوه با ویژگی های منحصر به فردی هستند به همین خاطر است که در سال های گذشته، مطالعات زیادی بر روی این روستاها در قاهان صورت گرفته بود.
دره قاهان، هر فصلش زیبایی‌های خاص خود را دارد و بهار قاهان، بهار بیدمشک است. بیدمشک در دهستان قاهان، هم نماد آغاز بهار است و هم بهانه‌ای برای نشاط و آغاز دوره کشت و کار و زراعت که البته به دلیل نبود کارگاه‌های گلابگیری، این بیدمشک‌ها به کارگاه‌های گلابگیری کاشان منتقل می‌شوند.
دره قاهان و بویژه روستای «نویس»، یکی از مناطق مورد علاقه گردشگران علاقه‌مند به نجوم است؛ به همین سبب، این روستا در فصول مختلف سال و بخصوص در زمان رخدادهای نجوم، همواره پذیرای ستاره‌شناسان داخلی و خارجی است که آسمان شب را در این روستای بکر و کوهستانی رصد می کنند.
پلنگ دره
منطقه پلنگ دره قم با وسعتی معادل ۳۱ هزار و ۷۳۵ هكتار در جنوب غربی و پنجاه كیلومتری شهرستان قم واقع شده است . پلنگ دره قم كوهستانی در شمال منطقه حفاظت شده ۷۰ قله استان مركزی واقع شده و چندین كیلومتر مرز مشترك با این منطقه دارد. در ناحیه شمالی پلنگ دره قم ، منطقه سلفچگان ، در ناحیه شرقی آن رودخانه قمرود و در ناحیه غربی آن چند روستای كوچك قرار گرفته است. با توجه به میانگین ارتفاع یك هزار و ۹۵۰ متری از سطح دریا میزان بارندگی در این منطقه نسبت به سایر نقاط استان قم بیشتر است.
این منطقه به علت وجود پلنگ و داشتن زیستگاه های جانوری و گیاهی در آن از دیر باز به این نام شهرت یافته است. طبیعت پلنگ دره صخره ای و تپه ماهوری است و قسمت كمی را نیز دشت تشكیل می دهد منطقه دارای پرتگاهها و مكانهای مناسبی برای حیات وحش از جمله كل و بز است و بخش اصلی منطقه كه حدود ۵ كیلومتر طول دارد بعلت ویژگیهای طبیعی و وجود پوشش گیاهی و چشمه های فراوان مأمن پرندگان و سایر جانوارن است.
درجه حرارت منطقه بین ۱۵- تا ۳۵ درجه در سال متغیر بوده و میزان بارندگی سالیانه آن بین ۲۵۰-۱۵۰ میلیمتر است. اقلیم این منطقه نیمه سرد و در زمستانها اكثراً پوشیده از برف است.
میدان گازی سراجه در کدام روستا است