بنر هدر

معرفی شهر خان زنیان

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

خان زنیان شهری کوچک در ۳۰ کیلو متری جنوب غربی شیراز است که به تازگی اسمش درتقسیمات جغرافیایی وزات کشور به عنوان شهر به ثبت رسیده است. از جمله اینکه” احمد بن موسی شاهچراغ” که از دست ماموران عباسی متواری بوده مدتی در خانزنیان مخفی بوده است.اما شهرت تاریخی آن مربوط به زمان جنگ انگلیس با ایل قشقایی است. تیره “یار محمدلو” از طایفه دره شوری تازه در کنار روستای خانزنیان اتراق کرده بودندکه نیروهای انگلیسی به طور ناگهانی به آنان حمله ور شدند وعلیرغم دفاع غیورانه عشایر تعدادی از احشام آنان را به غارت بردند. همان شب “ایاز کیخا ” کلانتر طایفه دره شوری به اردوی انگلیسیها حمله و تعدادی از آنان را زخمی کرد . به دنبال این حادثه” اسماعیل خان صولت الدوله” ایلخان شجاع قشقایی با فراخوان نیروهای خود به انگلیسیها اعلان جنگ داد » درضمن در لهجه محلی به زنیان ” زنیون” گفته می شود.

کاروانسرای خان زنیان

کاروانسرای خانه زینان مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان شیراز، شهر خان زینان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۵۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معرفی شهر خان زنیان

مصالح به کار رفته در ان عموماً سنگ و گچ می باشد.طاق های بیرونی و درونی این کاروانسرا زیبایی خاصی را به این کاروانسرا داده است.

بنا به نظر سایت فارس شناسی درباره این کاروانسرا می خوانیم:

کاروانسرای خان زنیان در عصر قاجار ساخته شده است و به کاروانسرای مشیری مشهور است. این کاروانسرا در وسط شهر خان زنیان در کیلومتر 40 جاده شیراز به بوشهر قراردارد. این بنا چهار ایوانی بوده و دارای 4 برج هشت ضلعی در اطراف بنا می باشد. مصالح اصلی ساخت آن سنگ و گچ بوده است. سر در ورودی بنا در ضلع جنوبی بنا قرار گرفته که به نظر می رسد محلی برای نصب کتیبه داشته است. این کتیبه اکنون موجود نیست.

نمای بیرونی بنا از بیرون دارای 8 طاق نما در هر طرف ورودی بوده که کلا دارای 16 طاق نماست. دو طاق نمای سمت راست و چپ ورودی دو طبقه بوده که طاق اول خنچه پوش و طاق دوم تیزه دار می باشد. طاق نماهای جنوبی به بدنه اصلی الحاق شده اند که دارای نماسازی با سنگ های تراشیده می باشد. در نمای ورودی دورن جرزها هر کدام یک مال بند(محلی برای بستن حیوانات) وجود دارد. در نمای جنوبی آبچک و ناودان سنگی تعبیه شده است که بسیار از آن شکسته و از میان رفته است.

معرفی شهر خان زنیان

نوع پوشش ایوان جنوبی به صورت طاق و تویزه است و در داخل ایوان  از دو طرف دو درب وجود دارد که دسترسی به فضاهای مجاور را از هر دو طرف امکانپذیر می سازد. فضای بالای برج ها به صورت هشت گوش می باشد که در هر ضلع آن یک طاق نما تعبیه شده است که دارای روزنه های دید جهت نگهبانی از کاروانسرا می باشد. ارتفاع فضای گنبد شرقی 60/2 و عرض آن 3 متر است. دو برج شمال غربی و شرقی از از برج های دیگر بزرگ ترند. عرض آنها 4 و ارتفاع آنها 60/3 است. پوشش پشت کاروانسرا به خصوص روی ایوانهای اصلی سنگ فرش است. دور پشت بام دارای جان پناه است که در آن تیرکش و ناودانهای سنگی تعبیه شده است. راه دسترسی به پشت بام از ایوانهای شرقی و غربی است.

ضلع جنوب شرقی کاروانسرا به صورت دو اشکوبه ای (دوطبقه) بوده که دارای یک حیاط مجزا در طبقه دوم است. کف کاروانسرا نیز سنگ فرش است و اتاق های آن پوشش طاق و تویزه دارد. سنگهای تراشیده شده نما و اندود گچ در حجره ها بر زیبایی این بنا افزوده است.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید