بنر هدر

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

بهاباد یکی از شهرستان‌های استان یزد است. بیشتر مردم این شهرستان به کشاورزی و دامپروری مشغول بوده و دین مردم، اسلام (شیعه) می‌باشد. بهاباد به نقل از «مقدسی» در ۱۱۰۰ سال قبل شهری آباد و خوش آب و هوا بوده‌است که توتیای آن به شهرهای دیگر صادر می‌شده‌است. در زمان مغول‌ها این شهر به کلی نابود شده و دوباره بازسازی شده‌است. نقل قولهایی مبنی بر مقاومت مردم بهاباد در قلعه معروف این شهر برابر محمود افغان وجود دارد. از محصولات کشاورزی این منطقه می‌توان به گندم، جو، زیره، پسته، انگور، انار و اخیراً زعفران با کیفیت بالا نام برد. مقبره عالم بزرگ اسلامی ملا عبدالله بهابادی در این شهر قرار دارد. این شهر یکی از شهرهای کویری ایران است که در حاشیه دشت لوت واقع شده بارندگی آن نسبتاً متعادل است. در قدیم انگور بهاباد بسیار معروف بوده‌است ولی اکنون بیشتر باغات این منطقه مربوط به پسته‌است. نام قدیم این شهر تالی بوده‌است و دارای آبهای زیرزمینی فراوان می‌باشد که مقدار زیادی از آن به معدن چادرملو می‌رود که سبب پایین آمدن سطح آب و در نتیجه تلخ شدن آن شده‌است. بنابر اسناد تاریخی محدوده معدن چادرملو همواره متعلق به این شهرستان بوده‌است که به دلیل اعمال نفوذ تنی چند به شهرستان اردکان پیوسته‌است.

وجه تسمیه بهاباد

بهاباد از دو واژه «به» و «آباد» تشکیل شده که واژه به با تلفظ فتح به معنی تحسین و با تلفظ کسر به معنی خوب و نیکی و بهتر می‎‎شود که در این صورت کلمه بهاباد به معنی بهترین آبادی است. البته شاید نام پیشین آن غیر از این بوده و به علت ویرانی آن و ساختن آبادی جدید به بهاباد تغییر نام یافته که به معنی بهتر از آبادی قبلی معنی می‎‎شود.

گویش مردم بهاباد

گویش محلی مردم این منطقه بیشتر به گویش مردم استان کرمان نزدیک می‌باشد.

غذاهای محلی

از غذای محلی این شهر می‌توان نون کوتو را نام برد.

کشاورزی وباغداری

تولیدبادام، پسته، گردو، توت درختی{خشک} وانگورازجمله فراوردهای باغداری وکاهو، اسفناج، گشنیز، شوید، تره ونعناع ازجمله سبزیجات برگی شهرستان است.

جاهای دیدنی بهاباد

مسجد جامع بهاباد

اين بنا در بهاباد بافق يزد واقع گرديده و ظاهرا از آثار دوره صفوي است که بر طبق کتيبه موجود، در سال 1192 ه-. ق- سلطنت کريم خان زند- توسط حاج مهدي نامي تعمير و تجديد شده است . سنگ ديگري نيز متضمن وضع موقوفات مسجد- مورخ1236 ه-. ق- وجود دارد . اين بنا به علت قرار گرفتن در زمين شيب دار، در دو سطح و با شيوه اي خاص بنا گرديده است .

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

روستای تاریخی آسفیج

روستای نمونه و هدف گردشگری آسفیج از شمال به بخش بهاباد با فاصله 32 کیلومتر قرار دارد.آسفیج روستایی با جاذبه‎‎های گردشگری، مزارع سرسبز، باغ‌های منحصر به فرد و آبشارها و جویبارهایی است که آن‌را به باغ بزرگی تبدیل کرده است.

از جاذبه‎های شاخص آن درخت چنار 3000 ساله، مسجد فاطمیه(س)، مسجد قدیمی، قلعه تاریخی، درخت بنه کهنسال، چشمه‌های آب، قبرستان قدیمی، پهلوان شیران، زیارتگاه پیر سمکوئیه، برج‎‎های قدیمی و نیز کوه‎‎‎‎های سه سر، حسن کل و موم است.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

روستای همیجان

روستای همیجان از توابع دهستان بنستان است که در 11 کیلومتری شهر بهاباد قرار دارد.
این روستا در جنوب غربی شهرستان بهاباد در دره ای کوهستانی به شکل طولی و متمرکز با شکل دره قرار گرفته است، مزارع، باغ های روستا و منازل مسکونی در دامنه بین دو کوه به شکل زیبا و دیدنی قرار دارد.همیجان از مناطق ییلاقی بهاباد است که در صورت ایجاد و تامین امکانات رفاهی و خدماتی در تمام فصول سال می تواند از کانون های مهم گردشگری شهرستان باشد و به دلیل موقعیت طبیعی آن به یکی از روستاهای هدف گردشگری استان یزد تبدیل شود.
از مهمترین ارتفاعات روستای همیجان می توان به اصطلاح مردم محلی از آن کوه یاد می کنند، به کوه های جوزر، زرد، بن کوه، کافرا، اجن ها، سفید، صدا و کوه دوقله اشاره کرد.منطقه کوهستانی این روستا رویشگاه گیاهان و زیستگاه گونه های مختلف جانوری است.
پی بردن به ارزش های متعدد این منطقه که میراث طبیعی نادری دارد و دیگر قابلییت های این روستا می تواند آن را به منطقه گردشگری تبدیل کند.منطقه کوهستانی همیجان دارای چشمه های زیادی است که اغلب در تمام فصول سال جاری هستند که آب شرب مردم روستا و هم آب کشاورزی آنها را تامین می کند .
از مهمترین چشمه های آن می توان به جوزر، بن در، هلند ، بن کوه ، دوریگو، بید حسن،.چشمه زیر کوه زرد و غیره اشاره کرد.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

مقبره ملا عبدالله بهابادی

مزار عالم و فیلسوف جلیل القدر ملا عبدالله بهابادی(صاحب حاشیه) که به مساحت 148 متر مربع با مصالح خشت و گل و با نما چینی آجر در دوران قاجاریه بنا گردیده است.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

رودخانه شور

رودخانه‌ی شور در شمال بهاباد با دبی متوسط 85 لیتر در ثانیه، سالیانه به طور متوسط معادل 2.68 میلیون مترمکعب به صورت زهکشی آب از منطقه‌ی بهاباد خارج می‎‎کند.

این رودخانه در طول سال آب دارد و در مسیر عبور خود به سمت کویر اکوسیستم جالب و دیدنی خلق کرده است.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

خندق بهاباد

نمایی از قسمتی از خندق بهاباد که در اطراف شهر و بافت قدیم بهاباد برای جلوگیری از نزدیک شدن دشمن به شهر بهاباد حفر شده بود.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

موزه علوم طبیعی

این موزه که وابسته به آموزش و پرورش است در سال 1377 تأسیس شده است.

این موزه با داشتن نمونه‎‎های بسیار متنوع و زیبا در بخش‎‎های سنگ و فسیل، بخش جانورشناسی، گیاه‌شناسی و بخش میکروسکوپیک فعالیت دارد.

موزه علوم طبیعی بهاباد طی سال‎‎های گذشته توانسته است در بخش سنگ و فسیل و بخش آبزیان مقام اول را از میان موزه‎‎های کشور کسب کنند. در این موزه بیش از 4000 نمونه‌ی با ارزش در بخش‎‎های مختلف فوق‌الذکر وجود دارد.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

برج قلعه

این برج تنها برج باقی مانده از 5 برج اطراف شهر قدیم بهاباد می باشد.برج با ارتفاع 9 متر و در دو طبقه با خشت و گل ساخته شده است.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

قلعه تاریخی جنت آباد

قلعه جنت آباد به عنوان یکی از آثار تاریخی شهرستان بهاباد که کاملا بکر و دست نخورده است میزبان گردشگران نوروزی در این شهرستان است.

یکی از آثار بکر و دست نخوره این شهرستان، قلعه جنت آباد است که با سبک معماری بسیار ویژه و نابی احداث شده و در گذشته به عنوان دژی محکم مورد استفاده قرار می گرفته است.

این قلعه در حوالی روستای احمدآباد، از توابع بخش مرکزی است و در 12 کیلومتری بهاباد واقع شده که با وجود گذشت سالهای دراز همچنان بسیاری از بخش های آن سالم است.با گذشت صدها سال هنوز حصار و چهار برج دیده ‌بانی و نگهبانی این قلعه سالم مانده است و علاقمندان به آثار دوره زندیه می‌‌توانند این اثر بکر و دست‌ نخورده را از نزدیک مشاهده کنند.در قلعه جنت‌‌آباد نمازخانه‌‌هایی با سر صفه زیبا و اتاق‌‌ها و راهروهایی به سبک معماری زندیه بنا شده‌‌اند که همچنان برای علاقمندان به تاریخ چشم‌ نوازند.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

بنای تمام خشتی قلعه جنت‌‌آباد به شکل مربع بوده و طول هر ضلع آن 500 متر است که همین موضوع سبب شده این قلعه از قلعه های دوران و عصر خویش متمایز شود.

 این قلعه از کوچه‌های خشت و گلی ساخته شده که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند، خانه‌هایی که در داخل قلعه قرار گرفته‌اند خانه‌های اربابان خوانین کشاورزان و دامداران و طبقات مختلف مردم بودند که با شکل و معماری قدیمی ساخته شده است.در صورتی که بخواهیم این قلعه را با آثار دوران زندیه مقایسه کنیم، بدون زیاده‌گویی می‌توان آن را نمونه و الگویی از ساخت و ساز این دوران تاریخی ایران اسلامی دانست.

کوير بهاباد

کویر بهاباد در ۲۰۰ کیلومتری شرق یزد واقع شده که از شمال به کویر ساغند، از جنوب به استان کرمان، از غرب به شهر بافق و از شرق به کویر لوت و منطقه حفاظتی بکر نایبندان محدود می شود.در حوضه آبریز دشت كویر ، رودخانه شور (مهم ترین رود منطقه) جریان دارد که از كوه های آسفیچ و بنستان سرچشمه گرفته و به دشت كویر می ریزد.منطقه كویری بهاباد از نظر آب و هوایی در ناحیه گرم و خشک قرار گرفته و به خاطر وجود شن های روان، تپه های شنی، لخت بودن دشت ها و كوهستان ها؛ باد به صورت طوفان های سهمگین شنی با سرعت ۹۰ کیلومتر در ساعت می وزد. در این منطقه میزان بارندگی بسیار کم و متوسط سالیانه آن بین۱۰۰ تا ۳۵۰ میلیمتر می باشد كه با توجه به ارتفاعات، متغیر است.

نوسانات درجه حرارت منطقه کویری بهاباد بسیار متغیر می باشد به گونه ای که گاهی از ۴۵ درجه سانتی گراد بالای صفر به ۲۰ درجه سانتی گراد زیر صفر تغییر پیدا می کند.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

جاذبه های طبیعی کویر بهاباد

در آسمان کویر شرقی بهاباد هیچ گونه آلودگی نوری وجود ندارد آنچنان که آسمان بکر شب در تاریکی مطلق و یکدست فرو رفته و ستاره ها از مخمل شب بیرون زده، سیاره مشتری همچون چراغی می درخشد وکهکشان مثلث نیز به وضوح دیده می شود که همه اینها، کویر بهاباد را به یکی از بهترین رصدگاه ها تبدیل نموده است.از دیگر جاذبه های طبیعی این منطقه؛ کوه های بلند و برف گیر، نمکزارها، تپه های ماسه ای بزرگ، زمین های پلاگون و … می باشد که این منطقه و کویر را بسیار تماشایی کرده است.

کوه ریگ جاذبه درمانی بهاباد

کوه ریگ از جاذبه های گردشگری شهرستان بهاباد می باشد که در روستای احمد آباد بهاباد قرار گرفته و از طریق قلعه جنت آباد قابل دسترس است.کوه ریگ بهاباد به تَلی از ماسه های تمیز و بدون خاک گفته می شود که به صورت تپه بسیار بزرگی در نزدیکی یکی از کوه های بهاباد شکل گرفته است. ریگ های این کوه در طول روز به خاطر تابش مستقیم نورخورشید، بسیار داغ می باشد.به اعتقاد مردم؛ رفت و آمد در سطح کوه ریگ ، نوعی ورزش است و به دلیل ریگی بودن آن، اغلب تا نیمی از پا در این ریگ های داغ فرو رفته که باعث درمان دردهای عضلانی پا و کمر می گردد.

بقعه شیخ ضیا الدین

بقعه ای با مساحت 105 متر مربع دارای یک ایوان در وسط و دو صفه در دو طرف و سقف گنبدی شکل به ارتفاع 5 متر که واقع در خیابان شهید صدوقی بهاباد و در محل قبرستان قدیم بهاباد می باشد.قدمت این زیارتگاه مربوط دوران قاجاریه می باشد.(وفات مرحوم شیخ ضیاءالدین:1276 ه.ق)

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

ساباط قلعه

کوچه های مسقف(ساباط) بافت قدیم بهاباد واقع در قلعه بهاباد که محل استراحت مردم در ماهای گرم سال بوده است.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

منطقه شکار ممنوع بهاباد

منطقه شکار ممنوع بهاباد در موقعیت جغرافیایی E5620 تا E5656 و N3140 تا N3216 در استان یزد واقع است. منطقه بهاباد از شمال با کویر ساغند ،از جنوب با استان کرمان،از شرق با کویر لوت و پناهگاه حیات وحش نایبندان و زا غرب با شهر بافق محدود می شود. کویر شرقی بهاباد به همراه منطقه مجاور آن یعنی نای بندان از بکرترین کویرهای ایران محسوب می شود. شكل كلی منطقه بهاباد بصورت دو سری ارتفاعات موازی در امتداد شمالغربی-جنوبشرقی كشیده شده است وبلند ترین نقطه ارتفاعی آن در كوههای آسفیچ ( 5/5  كیلومتری جنوب جعفرآباد ومرز مشترك بااستان كرمان) با ارتفاع 3069 مترو پست ترین نقطه آن با ارتفاع 1045 متردر محل خروجی رودخانه شور می باشد. از نظر فرسایشی سنگهای بخش جنوب ,جنوب غربی وغرب منطقه بیشتری در برابر فرسایش و هوازدگی داشته بهمین جهت ارتفاعات بلندی را بوجودآورده است كه محل اصلی تغذیه سفره آب زیرزمینی منطقه می باشد. در مقابل ارتفاعات شرقی وشمالغربی بدلیل تقابل كم دربرابر فرسایش، ارتفاع کمتری داشته وبیشتر به صورت تپه ماهور و كوههای كم ارتفاع ظاهر شده اند كه نزولات جوی آن به مراتب كمتر بوده و در تغذیه آبهای زیر زمینی هم نقش چندانی ندارند.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

این منطقه چون از لحاظ آب و هوایی نسبتاَ‌خوب می باشد و زیستگاه مناسبی برای پستاندارانی از قبیل قوچ و میش , كل و بز , جبیر , یوز , پلنگ , كاراكل , گرگ , خرگوش , انواع روباه , شغال , كفتار , گربه وحشی , انواع موشهای صحرائی , تشی و غیره می باشد . همچنین زیستگاه مناسبی برای پرندگان  كمیابی نظیر هوبره , انواع عقابها , زاغ بور , كبك , تیهو , باقرقره , زاغی , شاهین , قرقی , دلیجه , سارگپه , بلبل خرما , سنگ چشم , انواع چكاوك , چلچله و غیره می باشد . تمامی حیوانات فوق یا دیده شده اند و یا رد آنها مشاهده گردیده  است . لازم به ذكر است كه این منطقه با توجه به گستردگی مكان مناسبی برای جمع آوری  انواع حیوانات می باشد كه این امر مستلزم نیروی زیادتر و امكانات بیشتر می باشد . امید كه در آینده نزدیك بشود از این مكان به عنوان ذخیره گاه زیست كره و محلی كه بتوان روی آن مانور داد و یك تفرجگاه بسیار مطلوب جهت استفاده از توریستهای داخلی و خارجی استفاده كرد .

کوچه آشتی کنان بهاباد

این اثر تاریخی در حال حاضر تخریب و در کوچه کنار مسجد فاطمیه در قدیم بوده است.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

حدیله

بنایی زیبا که مقبره خان ها و کلانترهای بهاباد و بعضی از بزرگان بهاباد نظیر جناب فخرالواعظین می باشد.این بنا در محل قبرستان قدیم بهاباد واقع در خیابان شهید صدوقی واقع است.

جاذبه های گردشگری بهاباد،بهاباد شهری با آثار تاریخی منحصربه فرد

بنای تمام سنگی کمکوییه(خانه سنگی)

یک منزل مسکونی در روستای معروف به «دانشی» در نزدیکی کمکوییه وجود دارد که تماماً حتی سقف‎های آن از سنگ‎های همان منطقه ساخته شده و در نوع خود بی‎‎نظیر است.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید