شهرســتان فلاورجان به مرکزیت شــهر فلاورجان در جنوب غربی شهر اصفهان قرار دارد که به واسطه دارا بودن طبیعت ویژه و بناهای تاریخی ارزشمند به عنوان یکی از نقاط جذاب برای گردشگران ایرانی و خارجی به شمار میرود.
شهرستان فلاورجان در کوچهپسکوچههای روستاها و شهرهای خود دیدنیهایی دارد که در نوع خود بینظیر هستند، این شهرستان یکی از دیدنیترین نقاط ایران است که شاید آنطور که باید، معرفی نشده است.
این شهرستان آنقدر جاهای دیدنی دارد که حداقل باید یک هفته برای آن زمان صرف کنید در فلاورجان جاذبههای تاریخی و گردشگری بسیاری نهفته است که میتواند بهشت هر گردشگری باشد.
بخــش مهمی از مســیر رودخانه زایندهرود نیز از این شهرســتان عبور میکند، رودخانه زایندهرود از سمت جنوب غربی وارد شهرستان شده که از شهر و روستاهای پیربکران، جوچــی، اجگــرد، لارگان، فلاورجــان، گارماســه، هویه، موســیان و کرســگان عبور کرده و در مسیری حدوداً 25کیلومتــری از شمال شرقی خارج میشود. ایــن شهرســتان طولانیترین ســاحل زایندهرود را در بیــن شهرستانهای اســتان داراســت.
صنایع و حرفههای دستی
مهمترین صنایعدستی ایــن شهرســتان شــامل قالیبافی، منبتکاری، خاتمسازی و سرمهدوزی اســت. در فلاورجان همچون ســایر شهرستانهای اســتان اصفهان قالیبافی رواج بسیاری دارد، این صنعت دستی زیبا که حاصل هنر سرپنجههای تلاشگر و هنرمند اهالی منطقه بهویژه زنــان و دختــران آن اســت، مهمترین صنایعدستی این شهرستان را تشکیل میدهد. بیشتر قالیهای تولیدی در منطقه در کارگاههای خانگــی بافتــه میشوند و تولیــدات آن ســهم مهمی در اقتصــاد خانواده و کل منطقه دارد. در این شهرســتان برای بافتن فرشها از طرحهای اصفهانی، نجفآبادی و نائینی استفاده میشود و نیــز مــردم این دیار به پرورش گوســفند، گاو، بز و همچنیــن مــرغداری و طیــور نیز میپردازند. ضمن اینکه تنورسازی نیز از دیگر صنایعدستی سنتی این شهرستان است.
جاهای دیدنی فلاورجان
مجموعه استراخاتون
یکی از آثار تاریخی این منطقه، مکانی است عبادی که مقبره استاره خاتون یا ستاره خاتون و طبق مستندات تاریخی به مقبره شوشاندخت یا دخت یزدگرد یا دخت شو صورت آور معروف است. بر اساس شواهد تاریخی گویا به دو هزار سال قبل بازمیگردد. دو سنگقبر یافته شده از این مجموعه 1200 سال قبل در تاریخ نمایش میدهد و سنگ دیگری که امروزه بر دیوار اتاق محراب نصبشده و توسط باستان شناسان کشفشده است،1829 سال قبل را نمایش میدهد.
پل بابا محمود
تأسیس این پل به سال 702 هجری و بنا به روایتی 712هجری بازمیگردد. این پل توسط حاکم محلی به نام بابا محمود، پدر محمد اشترگانی پیریزی و بناشده است. یکی از ویژگیهای این بنا داشتن گردهای ملایم درحرکت معماری پل است که تقسیم فشار آب را در دو سوی پل تنظیم مینماید. این پل بارها توسط حاکم زمان تعمیر و بازسازیشده است. طول پل حدود 152 متر ؛عرض از5تا8 متغیر است و ارتفاع آن از 720سطح بستر رودخانه سانتیمتر است. این پل در 28کیلومتری جنوب غربی اصفهان و حدود 2کیلومتری پیربکران بر روی زایندهرود ساختهشده است. این پل چون در باغ محمود که از روستاهای شهرستان لنجان است قرارگرفته، به پل باغ محمود نیز شناخته میشود.
پل فلاورجان
پل تاریخی فلاورجان بانام قدیمی«ورگان» تنها پل دو قوسی و منحنی بر روی زایندهرود است. این پل بر اساس کتیبه مرمرین آن دارای قدمت بیش از 400 سال و متعلق به دوره صفویان است. این پل با پایههای سنگی دارای 140 متر عرض و 7/5 متر طول با دهنه آجری است. پایههای سنگی دهانههای پل ورگان به شیوه جناغی و با آجر ساختهشدهاند. چشمه طاق کوچک به دل این پل راه بازکردهاند که ضمن کاهش وزن و فشار پایهها، آبهای طغیانی را از خود عبور میدهند و در زیبایی پل نقش بهسزایی دارند.
بقعه پیربکران
محمد بن بکران یکی از رجال مشهور و از مدرسین، زهاد و عرفای شیعه در نیمه دوم قرن هفتم هجری قمری است که در ابتدای قرن هشتم و اوایل سلطنت «الجایتو» از فرمانروایان سلسله ایلخانی وفات یافت و در بقعه پیربکران و در ایوان محل تدریس خود به خاک سپرده شد. بقعه پیربکران در شهر پیربکران از توابع شهرستان فلاورجان قرار دارد، برخی از کارشناسان این بقعه را بهواسطه طاق بلندی که دارد، یادآور طاق کسری و معماری دوره ساسانی میدانند. ساخت بنای بقعه از حدود سال 670 هجری قمری آغاز شده است و این بقعه شامل چهار قسمت رواق، ایوان، آرامگاه و اتاق چله خانه است.
خانه مؤیدی زفره
خانه مویدی که در روستای زفره فلاورجان قرار دارد، به سبک گوتیک ساخته شده است؛ قسمتهایی از خانه مؤیدی متعلق به دوران صفوی و قسمتهایی نیز متعلق به دوران قاجار است. مصالح بهکار رفته در این خانههای قدیمی خشت و سنگ است و سقف بلند، دیوارهای ضخیم، نمای کاهگلی، در چوبی، حیاط مرکزی و واقعشدن ساختمان در سه طرف بنا از دیگر شاخصههای این منازل به شمار میآید. طاقچهها و طاقنماهای موجود در این اتاق نیز با آیینهکاریهای ریز و درشت بهصورت اشکال هندسی طراحیشده است. مطبخ (آشپزخانه قدیمی) که راهآب و یک تونل زیرزمینی از آن میگذشته نیز در همین بخش از خانه قرار دارد. دو ایوان بزرگ یکی در ضلع جنوبی و دیگری در ضلع غربی بنا ساخته شده و در هرکدام از آنها دو ستون به ارتفاع 3.5 متر وجود دارد که با تراشهای بسیار زیبا از سنگ و گچ تزیینشده است.
چهل برج کلیسان
چهل برج کليسانِ بنای جالب و کمتر دیده شدهای است که در روستای کلیسان شهرستان فلاورجان قرار دارد. از نمونههای کمیاب برجهای کبوترخانه است که در قدیم کشاورزان برای آنکه کود مناسب بتوانند برای محصولات خود تهیه کنند برای کبوتران مهاجر میساختند.
اما متاسفانه این بنای زیبا با وجود بازدیدکنندههای داخلی و خارجی، هیچگونه رسیدگی به آن نشده و در حال تخریب است.
مسجد جامع اشترجان
بنای این مسجد به دوره صاحب مغفور ولد بن علی اشترجانی برمیگردد و اساس آن سلجوقی و در سال716 قمری ساختهشده است. مساحت تقریبی آن 1500مترمربع است. درب ورودی یکی در جنوب شرقی و دیگری در شمال آن واقع است. درب جنوب شرقی سر درگچی و 7 متر ارتفاع دارد. این مسجد به استناد کتیبههای تاریخی به دستور خواجه فخرالدین محمد ابن محمود ابن علی اشترجانی در سال 715 ساختهشده و یکی از نمونههای نفیس معماری ایلخانی از اواخر سلطنت محمد خدابنده (اولجایتو) به شمار میرود. در کتیبهای که نام بانی مسجد در آن آمده، از خواجه محمد اشترجانی، با عنوان «الصاحب الاعظم ملک الوزراءفی العالم» یادشده است. وی که از مستوفیان و منشیان امیران ایلخانی بود، چندی هم حکومت لنجان را بر عهده داشت.
کبوترخانهها
کبوتر خانهها از دیگر آثار برجایمانده از گذشتگان این دیار است که در تاریخ و تمدن گذشته ما به حتم در نوع خود بینظیر بوده است. در منطقه پیربکران کبوتر خانههایی وجود دارد که ازنظر ساختار بنا بیهمتاست. مواد اولیه ساخت آنان چیزی جز خشت خام و گل و کاهگل نیست. قامت و طول و عرض این کبوتر خانهها با توجه به ساختار خشتی خود آن اعجابانگیز است. از جمله کبوتر خانههای شهرستان فلاورجان میتوان به کبوتر خانه چهار برج و کبوتر خانه چهل برج اشاره کرد.
