آبْعَلی شهری است در استان تهران ایران. این شهر در بخش رودهن از توابع شهرستان دماوند قرار دارد.
شهر آبعلی که مناطق مبارک آباد و پیست اسکی آبعلی را شامل می شود دارای آب و هوای سرد در زمستان و خنک در تابستان می باشد در مجموع چهار هزار نفر جمعیت دارد .
این شهر از دیر باز محل رفت آمد ورزشکاران زیادی به جهت وجود قدیمی ترین پیست اسکی ایران که هفتاد سال قدمت دارد شهرت داشت. همچینین آبعلی نیز علاوه بر پیست اسکی به رستوران ها و کبابی های نامی و معروف شهرت داشته و دارد.
شغل نیمی ازمردم شهر آبعلی کارگری و کارمندی است ونیمی دیگر به شغل رستوران داری و دیگر فعالیت های اقتصادی مشغول هستند. گویش اصلی مردمان آبعلی مازندرانی است.
شهر آبعلی دارای مردمانی مومن و ولایی است که در تمامی رخداداهای انقلاب اسلامی حضور فعال داشتند و دارند و در زمان جنگ تحمیلی 18 شهید تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نمودند.
از آثار تاریخی آبعلی می توان به اولین ساختمان بتنی ایران به نام هتل آبعلی نام برد که از قدمت طولانی برخوردار است و در حال حاضر به اردوگاه فرهنگی دانش آموزی تبدیل شده است.
پیست اسکی بین المللی آبعلی با هفتاد سال قدمت به عنوان اولین پیست اسکی ایران سالهاست که در فصل زمستان مکانی برای گردهمایی ورزشکاران و ورزشدوستان است و هر ساله مورد استقبال بی نظیر اهالی ورزش قرار می گیرد.
بقعه مبارک امامزاده حمزه(ع) واقع در محله مبارک آباد آبعلی یکی دیگراز آثار تاریخی و مذهبی شهر آبعلی محسوب می شود که در امتداد جاده هراز قرار گرفته است.
شهر آبعلی در زمینه های گوناگون دارای توانمندی های بالقوه گردشگری است اما تا کنون به دلایل مختلف فرصت رشد و ترقی را به دست نیاورده است.
آثار تاریخی گوناگون نظیر کاروانسرای شاه عباسی متعلق به دوره صفویه ، تشکیل طبیعی غارهایی همچون «سنگ دروازه» و «سیاه چال» و وجود امامزاده های متبرک می تواند آبعلی را به یک قطب گردشگری ورزشی ، زیارتی ، سیاحتی و تاریخی مبدل سازد اما مورد بی مهری قرار گرفتن این آثار در برخی موارد به تخریب تدریجی این سرمایه ها انجامیده است.
شهر آبعلی همچنین تفرجگاه خوبی برای پایتخت نشینان می باشد تا روز های پایانی هفته رو در این شهر زیبا و سرسبز سپری کنند.
جاذبه های آبعلی
هتل آبعلی
یکی از این بناهای تاریخی در ۴۵ کیلومتری شرق تهران و بر فراز شهر آبعلی، دیده میشود که به «هتل آبعلی» معروف است. این هتل نخستین ساختمان بتنی در ایران است و قدمت آن به سال ۱۳۱۲ میرسد و در سال ۱۳۱۶ آغاز به کار کرد. طراحی و معماری آن توسط یک روسی و دو آلمانی صورت گرفته است.
هتل و محوطه آن اولین اقامتگاه با ویژگی مهندسی و باغسازی در ایران است. طبق گفته شهردار آبعلی بعد از بسته شدن هتل «آبعلی» در سال ۶۵، هتل«شالوزنه» با مدیریت تربیتبدنی وجود داشت ولی در حال حاضر تنها سه مرکزاقامتی در شهر وجود دارد. با وجود اینکه روزانه ۷۵ تا ۱۰۰ هزار گردشگر در ایام تعطیل از جاده آبعلی میگذرند و با وجود بنایی با کاربری هتل، آبعلی هتل ندارد. این بنا هماکنون در اختیار بنیاد علوی (وابسته به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی) است و به همراه فضای اطراف و مجموعه پارک و… چند ساختمان دیگر، مجموعه «امام خمینی(ره)» را تشکیل میدهد.
هتل آبعلی سال ۸۲ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته و با وجود آنکه از نخستین هتلهای ساخته شده در ایران است، تاکنون مورد مرمت و بازسازی قرار نگرفته و از زمانی که بنیاد مستضعفان این مکان را تحویل گرفت اجازه ورود عموم مردم را به داخل آن نداده است. این نهاد هتل را از حالت عمومی خارج و کاربری جدیدی را برای انجام فعالیتهای فرهنگی و برپایی اردوهای دانشآموزی در مجموعه امام خمینی(ره) تعریف کرده است.
اگر زیرساختها آماده و تعامل بین میراث و بنیاد علوی به وجود آید، قطعا بخش خصوصی حاضر به سرمایهگذاری روی این هتل خواهد بود. این منطقه نیازمند ایجاد امکانات و زیرساختهاست. ایجاد شرایط و رایزنی با مدیران بخشهای دولتی از دیگر مباحث مهم است و هدف آن است که این امکان فراهم شود تا گردشگران بتوانند از مناطق گردشگری تحت نظارت بخشهای دولتی بازدید کنند.
هماکنون این بنا با قدمتی حدود ۷۵ سال، پیر و فرسوده نظارهگر آن استکه آیا مدیران بنیاد علوی، مسوولان شهری و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی میتوانند به تعاملی پویا و پایدار رسیده و این بنا را از خطر نابودی و فرسایش نجات دهند یا همچنان گردشگران باید از دور شنوای صدای سکوت و تخریب این هتل باشند، سکوتی تلخ که حکایت از بیتوجهی مسوولان به میراثی ملی دارد.
امامزاده حمزه(ع)
آستان امامزاده حمزه(ع) با قدمت ۹۰۰ – ۸۰۰ ساله، در فاصله ۴۳ کیلومتری جاده تهران- آمل (هراز) و در شمال روستای مبارکآباد واقع گردیده است. پلان این بنا هشت ضلعی است که روی طاقنماهایی قرار دارد. بر بالای اضلاع هشتگانه و جایی که هشت به شانزده تبدیل میشود، یزدیبندهای زیبایی وجود دارد. با توجه به پلان و نوع مواد مورد استفاده در بنای امامزاده حمزه(ع) و مقایسه آن با انواع دیگر، قدمت بنای مذکور به قرون پنج و شش هجری قمری میرسد. اقدامات مرمتی جهت استحکام بنای امامزاده حمزه صورت گرفته است که شامل برداشت انبوه خاک اطراف بنا، ایجاد دیوار حائل در جبهه شمالی، شرقی و غربی برج، صفهسازی اطراف برج در شعاع دو متر، برداشت اندود قبلی خارج بنا، اندود نمودن بیرون و داخل بنا، آجرفرش نمودن فضای داخل و ساماندهی محوطه اطراف برج میشود. همچنین تنظیم روشنایی داخل و خارج بنا از دیگر اقدامات مرمتی است که در آینده نزدیک انجام خواهد گرفت.
چشمههای معدنی شهر آبعلی
آبعلی دارای سه چشمه معدنی است، چشمه آب معدنی در شمال آبعلی در ۶۰ کیلومتری شمالشرقی تهران در کنار بستر رودخانه مبارکآباد از زمین میجوشد و از جاذبههای گردشگری این مکان محسوب میشود همچنین اولین چشمه آب معدنی است که در سال ۱۳۰۷ پس از آغاز مطالعه آبهای معدنی و گرم در ایران شناسایی شد. عامل تشکیل آن گسله میباشد که نشاندهنده مظهر چشمه است. آب چشمه آبعلی از گروه آبهای بیکربنات کلسیک سرد با ph متمایل به اسید است. خواص درمانی این آب در دستگاه گوارش، کبد، لوزالمعده و روده است. همچنین آب این چشمه برای تنظیم کلسترول و اسید اوریک نیز موثر است. آب چشمه مزه مطبوعی دارد و بیبو و بیرنگ است. چشمه آب معدنی البرز- آبعلی در ۶۰ کیلومتری شمالشرق تهران در دهکده آبعلی و در کنار جاده تهران- آمل از زمین میجوشد. سومین چشمه آب آهن نام دارد که در حدود ۳۰۰-۲۰۰ متری چشمه آبعلی است و آب آن از چشمه کوچکی بیرون میریزد و پس از چند متر وارد رودخانه میشود.