اشتهارد مرکز شهرستان اشتهارد استان البرز و از شهرهای باستانی ایران است که در ۵۰٫۳۷۲۲ طول شرقی و ۳۵٫۷۲۰۸ عرض شمالی قرار دارد. با شهر تهران حدود ۱۰۰ کیلومتر و با شهر کرج حدود ۶۳ کیلومتر فاصله دارد. این شهر در یک منطقه با آب و هوای نیمه خشک واقع شدهاست.
مساحت آن متجاوز از ۸۰۰ کیلومتر مربع و در مسیر جاده تهران به استانهای غربی ایران واقع است. از طرف شمال به ارتفاعات حلقهدره و محدوده شهرستان نظرآباد و از طرف جنوب به ارتفاعات «قزلباش» و محدودهٔ شهر ملارد و از طرف شرق به رودخانهٔ شور و محدوده شهر کرج و از طرف غرب به محدوده شهر بوئین زهرا محدود میشود. شهرداری این شهر در سال ۱۳۳۱ تأسیس شده است.
کرج دارای آب و هوای معتدل و خشک میباشد و شهرستان اشتهارد نیز در استان البرز واقع است و آب و هوای این استان تحت تأثیر سلسله کوههای البرز، دارای زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل است. جنوب استان به دلیل مجاورت با دشت، آب و هوای بسیار خشک دارد و این ویژگی خاص این منطقه به شمار میرود که از یک سو به رشته کوههای البرز میرسد و از سوی دیگر به حاشیه یکی از خشکترین بیابانهای ایران منتهی میشود. دارا بودن بزرگترین شهرک صنعتی ایران در منطقه اشتهارد و وجود مجتمعهای صنعتی لیا، آراسنج، دانسفهان و چندین کارخانجات بزرگ مختلف دیگر در سطح شهرستان و نیز همجواری شهرک صنعتی بزرگ اشتهارد با شهر بوئین زهرا رونق خاصی به صنعت و اشتغال زایی منطقه بخشیده است.
تاتها ساکنین شهر اشتهارد و روستاهای پیرامون آن هستند که به زبان تاتی سخن میگویند.
وجه تسمیه
اشتهارد به معنی سرزمین مقدس است. دربارهٔ نام اشتهارد نظریات زیادی وجود دارد ولی بیشتر نظر بر این است که واژه اشتهارد از دو بخش اشته و ارد تشکیل شده که در زبان تاتی اشتهاردی، اشته به معنی ایستادن و ایستگاه و سرزمین است و ارد در زبان اشتهاردی به معنی مقدس است و در نتیجه به معنای سرزمین مقدس میشود و با توجه به اینکه در اشتهارد علمای بزرگ و چندین امامزاده سکونت داشتهاند، این معنا صحیح تر است. نظر دیگری بر این است که اشتهارد در اصل «اشته ده» یعنی ده شما که به مرور زمان و ابدال حروف، اشتهارد نامیده میشود. همچنین گفته میشود که نام اشتهارد در اصل «اشترده» بوده که صورتی است از واژه «استرده» و «سترده» به معنی صاف و هموار و بی درخت. مردم اشتهارد بیشتر نام شهرشان را «اشتارد» تلفظ میکنند که معنی آن برای عموم مردم نا شناخته میباشد.
جاذبه های اشتهارد
کویر اشتهارد
یکی از مناطق زیبای کشور، کویر اشتهارد و تپههای رنگینکمانی آن است. کویری زیبا در جنوب البرز، استانی که چهارفصل را باهم دارد، سی و یکمین استان ایران که در دامنه رشتهکوههای البرز مرکزی واقعشده و دارای جاذبههای گردشگری فراوانی است.
استان البرز سرزمین پدیدههای طبیعی دستنخورده و بناهای تاریخی فراوان واقع در شمال ایران و در دامنه رشتههای کوههای البرز مرکزی مقصدی مناسب برای گردشگری است وجود آبوهوای متنوع، ویژگی خاصی به این استان بخشیده و درمجموع البرزی دیدنی و شنیدنی را در پیش چشم مسافران و گردشگران و همچنین محققان قرار داده است.
گردشگرانی که البرز را مقصد نهایی خود انتخاب میکنند در یک روز هم میتوانند از سرسبزی جاده چالوس بهرهمند شوند و هم میتوانند در کویر اشتهارد شبی پرستاره را سپری کنند و اما برخی که به ورزشهای زمستانی علاقهمند هستند با حضور در پیست اسکی دیزین و خور میتوانند لذت اسکی روی برف را تجربه کنند، درواقع میتوان ادعا کرد استان البرز استانی چهارفصل است.
کویر اشتهارد یا قشلاق حسینخانی (به کویر قارپوزآباد هم شناخته میشود) در موقعیت جغرافیایی ۵۰ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی تا ۵۰ درجه و ۶ دقیقه شرقی و ۳۶ درجه تا ۳۵ درجه و ۳۸ دقیقه شمالی در شمال شهرستان اشتهارد و جنوب شرقی مهرشهر کرج در استان البرز قرار دارد. طول کویر ۶۰ کیلومتر و عرض آن در حدود ۲۰ کیلومتر است. در نقطه مرکزی کویر دق زیبایی قرار دارد و در حاشیه دق ارتفاعات و گنبدهای نمکی زیبایی که از رنگهای متنوعی تشکیلشدهاند، وجود دارد. گنبدهای نمکی حاشیه این کویر متأسفانه برای استخراج نمک بهشدت مورد تخریب قرارگرفتهاند اما مناظر کویر از فراز این ارتفاعات بسیار زیبا و دلانگیز است.
نزدیکی این کویر به تهران پتانسیل بالقوهای را برای تبدیلشدن منطقه به هدف گردشگری بیابان ایجاد کرده است. پوشش گیاهی منطقه در حاشیه ارتفاعات درمنه دشتی و در هسته کویر فاقد پوشش گیاهی است. در جنوب کویر رودخانه شور (ابهر رود) یا به گفته بومیان شورکات از غرب به شرق جریان دارد که حاشیه این رود بهشدت باتلاقی است و در صورت تردد با خودرو باید موردتوجه قرار گیرد.این رودخانه در شمال اشتهارد از غرب به شرق جریان دارد و تنها رودخانه شهرستان اشتهارد استان البرز است. این رودخانه از کوههای جنوب غربی آوج (استان قزوین) سرچشمه گرفته، پس از مشروب کردن دشتهای ابهر، قزوین، شمال بخش اشتهارد و جنوب ساوجبلاغ به رودخانه کرج میپیوندد.
این رودخانه بهطور پراکنده دارای ماهی گورخری است و در اوایل فصل بهار پرندههایی چون سلیم قوطی، پرستو، اگرت سفید و عقاب اتپی در این ناحیه رؤیت شده است و در مسیر این رود در منطقهای نزدیک به روستای جارو به دلیل شیب کم و وسعت زیاد نمک زارهایی تشکیلشده است که مناظر فوقالعاده زیبایی را پدیده آورده است.
رستوران سنتی کهن تات
رستوران سنتی کهن تات با محیطی آرام و دلنشین با انواع غذاهای سنتی و ایرانی پذیرای شما عزیزان است .
آدرس : اشتهارد میدان شهید سلطانی
تلفن رزرو :37787348
تلفن همراه :09309699943
خانه های سنگی اشتهارد
مجموعه خانه های سنگی اشتهارد شامل اتاق هایی دست کند در دل کوه های سنگیه است که قدمت آن به دو هزار سال قبل باز می گردد.
خانه های سنگی اشتهارد در مسیر جدید اشتهارد به نظر آباد و در ده کیلومتری اشتهارد واقع شده که نشان دهنده زندگی و حیات را در زمان های دور و چیزی حدود دو هزار سال پیش در این منطقه است. مجموعه خانه های سنگی اشتهارد شامل اتاق هایی دست کند در دل کوه های سنگی است. این مجموعه در منطقه ای با نام دایلر قرار دارد. قدمت این طاق های سنگی به دوران اسلامی و حتی پیش از آن بر می گردد. این خانه های سنگی به علت بارش های باران و تغییر فصول فرسوده شده است و امروزه برخی از این خانه ها بصورت سالم باقی مانده است و جزئی از آثارات تاریخی اشتهاردمحسوب می شود.
غار نمکی اشتهارد
این مکان طبیعی را می توان در شمال شهرستان اشتهارد جایی میان تپه های رنگین و شمال رودخانه شور اشتهارد پیدا کرد. راحت ترین راه دسترسی به این مکان از داخل شهر اشتهارد و محله ی پایین محله است.
این غار در یک محیط کاملاً فرسایشی و کویری واقع شده و خود در نتیجه فرسایش آبی و شسته شدن ماسه و نمک توسط آب باران به وجود آمده است.
غار نمکی اشتهارد دارای ۳ دهانه میباشد که دهانه اصلی در ارتفاع ۱۲۲۰ متری از سطح دریا قرار دارد. در ابتدای ورود به غار جریانی از نمک دیده میشود که از یک دهانه وارد و از دهانه دیگر خارج میشود. این غار نمکی حدود ۳۵۰ متر طول دارد و داخل تالارهای آن قندیلهای زیبای نمکی دیده میشود که سبب به وجود آمدن مناظر بدیع و زیبا شده است.
امامزاده سلیمان (ع)
بنای امامزاده سلیمان در ۶ کیلومتری شرق اشتهارد در کنار جاده کرج- اشتهارد قرار دارد و مردم محلی قدمت این بنا را از دوران صفوی و نوادگان امام موسی کاظم می دانند و از زیارتگاه های مشهور منطقه محسوب میشود.
این بنا متشکل از یک طاق نمای ورودی و رواقها و گنبدخانه است، فضای چهارگوش داخل گنبدخانه با طاق نماهایی به شکل هشت ضلعی و سپس توسط طاق بندهای متناسبی به ۱۶ ضلعی تبدیل شده است.
این اثز ۱۰ دی ۱۳۸۱ به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است.
امامزاده ام کبری و ام صغری
در ضلع شمالی ميدان امام خمينی اشتهارد بنای بارگاهی محكم و مجلل قراردارد كه به امامزاده ام كبری و ام صغری معروف است. مردم محلی و مسئولين اداره اوقاف آنها را دو بانوی بزرگوار از منسوبين امام موسی كاظم (ع) می دانند. بنای امامزاده تشكيل شده است از يك ايوان ورودی رو به شمال، يك تالار مستطيل شكل به عنوان نمازخانه و محل دعـا و اطاقی مربع شكل كه ضـريح امامزادگان در آن قـرار دارد.
ساختمـان بنا با آجـر و كاشی تزئين شده و گنبد مدور آن كامـلاً كاشيكاری است. در خصوص زمان اوليه ساخت بارگاه تاريخ دقيقی در دست نيست ولی سنگ نوشته موجود حكايت از آن دارد كه در سال 1089 هجری قمری شخصی به نام مرحوم «ميرزا حسابی» بانی تعميرات اساسی ساختمان بوده است. بر ديوار جنوبی تالار سنگ قبری نصب شده كه تاريخ چهادهم ذی الحجه 991 را بر خود حـك دارد. وجود اين سنگ قبر در ديـوار قدمت بنا را حـداقل تا آن دوره به عقـب می برد.