عمارت عبدالعلی خان صوفی که توسط حاج میرزا محمد علی خان صوفی در شهرستان املش ساخته شده است, یکی از برجسته ترین بناهای تاریخی شهرستان املش و استان گیلان به شمار می آید که در سال ۱۳۵۰ خورشیدی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
خانه عبدالعلی خان صوفی با قدمت ۱۸۶ سال, با معماری گره چین در دوران قاجار بنا گردیده است و دارای محوطه ای با مساحت پنج هزار متر مربع و زیربنای ۷۰۰ متر مربع, دارای دو طبقه تابستانی و زمستانی نشین, شامل ۱۲ اتاق و ۶ پستو می باشد .
عمارت عبدالعلی خان صوفی با قدمتی نزدیک به دو قرن که گویا جزو آثار ثبت شده میراث فرهنگی می باشد، تاکنون ۵ نسل را در خود جای داده است.این منزل ۳بار مرمت کلی شده و نگهداری چنین خانه هایی که هزینه زیادی را برای مرمت می طلبد،کار دشواری است.
بناهای قدیمی دارای یک اندرونی و یک سردر بوده اند که این بنا نیز از این قاعده مستثنی نبود ،در اندرونی که اهل و عیال زندگی می کردند و سر در این خانه محل دیدار همه سران نظامی و خانواده های بزرگ بوده است که برای ملاقات میرزا یحیی خان صوفی که حاکم اینجا بود،می آمدند و در این خانه همیشه به روی خلق باز بوده است.
عمارت قدیمی عبدالعلی خان صوفی که هنر نجاران زبردست ایرانی است چه از بیرون و چه دورنمای درون آنقدر با شکوه جلوه می کند و آنقدر خود را به رخ بیننده می کشد که گویی خود را در باغی پرگل احساس می کند-باغی که هر گلش بویی خاص دارد-عکس های قدیمی که بر دیوارهابر روی طاقچه ها به چشم می خورد-گچ بری های ظریف و پنجره های رنگی که بی شک در معماری قدیم نامی مخصوص دارند همچون ویژگی های خاص خود که در روز از بیرون یک نماد و در غروب از داخل نمایی دیگر دارند و این ویژگی خاص این نوع معماری در این بناست.
باشد که با حفظ بناهایی از این دست،در حفظ معماری اصیل ایرانی که نمادش در گوشه گوشه ی این بناها به چشم می خورد ،بیش از پیش بکوشیم و بی ربط نگفته ایم اگر بگوییم به نام مدرنیته آنقدر از این همه فاصله گرفته ایم که امروز در خانه هایمان کوچکترین اثری از معماری ایرانی به چشم نمی خورد.
