شهر دُرچه در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شدهاست. شهر درچه پیاز یکی از شهرهای نواحی اصفهان و واقع در شهرستان خمینی شهر است که به سه قسمت درچه- اسلام آباد و دینان و ولاشان تقسیم میشود.
موقعیت جغرافیایی درچه
شهر درچه در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی اصفهان در دشتی مسطح بنا گردیده که با شیب ملایم یک در صدی به زاینده رود منتهی میشود سه عارضه طبیعی کوه سفید (کوه شیری) در جنوب شرقی، کوه قائمیه در غرب وکوه آتشگاه درشمال شرقی آن قرار دارد.
این شهر با ارتفاع ۱۶۰۰ متر از سطح دریا وطول جغرافیائی ۵۱درجه و۳۲ دقیقه شرقی وعرض جغرافیائی ۳۲ درجه و۳۷ دقیقه شمالی، با تهران ۴۸ ثانیه اختلاف زمان دارد شهر درچه با۲/۱۲ کیلومتر مربع مساحت از محلههای قلعه، در، سعادت آباد، جزین، درب امامزاده، دینان، ولاشان، احمد آباد، اسلام آباد، فودان وشمس آبادومزارع اطراف آنها شکل گرفته که از شمال به جاده نجف آباد، از جنوب به شهرستان فلاورجان، از غرب به روستاهای تیرانچی وجلال آباد واز شرق به محدودههای قانونی شهر اصفهان محدود است بر اساس تقسیمات کشوری جز بخش مرکزی شهر خمینی شهر است. شایان ذکر است شهرستان خمینی شهر تنها شامل یک بخش است و مسئولان شهرستان علیرغم حائزشرایط بودن شهر درچه برای بخش شدن تاکنون مانع از دو بخشی شدن شهرستان شدهاند.
وجه تسمیه
این نام را رود خانه پر نشاط و با طراوت زاینده رود برای شهرمان و دو محل دیگر به نام درچه عابد (از توابع فلاورجان) و درچه کلماران (از توابع مبارکه) به ارمغان، آوردهاست. بدین صورت که رودخانه در ابتدای این سه محل دور نسبتا کوچکی پیدا کرده و در مورد درچه خودمان از جهت غربی شرقی به جنوبی شمالی تغییر مسیر میدهد، در روزگاران قدیم کشاورزان جهت معرفی و نام گذاری، نام دورچه را برای شهرمان و دو محل دیگر برگزیدند، در این راستا میتوان به اراضی مستعد صحرای دُر و همچنین قدیمیترین محله شهر، محله دُر که در نزدیکی محل دور رودخانه قرار گرفته استناد نمود و بواسطه اینکه این محل به مرکز تمدن یعنی اصفهان نزدیک تر بوده و در ایامی نه چندان دور کشت پیاز (پیاز قرمز کمرنگ) بصورت تک محصولی و خاص این منطقه متداول بودهاست و به تمام نقاط کشور حمل میشده با نام درچه پیاز صاحب آوازه و شهرت گشته و هم اکنون پیاز بومی رقم درچه در محافل علمی، تحقیقاتی بعنوان پایه مقاومت و سازگار به ثبت رسیده و از آن در اصلاح نژاد و تولید بذر پیازهای مقاوم و محصول استفاده فراوان میشود. شاین ذکر است که رود زنده رود، با تغییر مسیری که در این جا پیدا کرده مروارید و نگینی گرانبها بنام درچه را به ثبت رسانده که صد البته مانند دُری گرانمایه و ارزشمند در میان شهرهای استان اصفهان میدرخشد. به همین دلیل اخیرا نام مروارید اصفهان و نگین زنده رود در وصف شهر به کار میرود. درچه اکنون درمحاصره اصفهان قراردارد وبیشترین ترافیک جنوب شرقی این شهر را بدوش میکشد.
کشاورزی
این شهر در جلگه زاینده رود واقع ودارای خاک قهوهای ومتوسط بارندگی ۱۷۲ میلیمتر درسال در منطقه آب وهوای بیابانی وخشک کشور قرار گرفته لکن به برکت جریان رودخانه زاینده رود ومتوسط سطح آبهای زیر زمینی در عمق شش متری از رونق کشاورزی ویژهای برخوردار است عمده محصولات کشاورزی شامل غلات(برنج وگندم)، صیفی جات(خیار، بادمجان، سیب زمینی و..)، سبزیجات (هویج، گوجه، تربچه، پیازچه و…)، سردرختی(گیلاس، آلبالو، زرد آلوو….) میباشد.
صنایع دستی
صنایع دستی عمده شهر قالی بافی و محصول عمده صنعتی آن نساجی است تاریخچه و آثار تاریخی هرچند آثار وسنگ نوشتهای دال بر قدمت تاریخی این شهر در دست نیست اما نزدیک بودن آن به شهر اصفهان و کوه آتشگاه و گذر زاینده رود از وسط آن نشان از قدمت فعالیت کشاورزی در زمان ساسانیان را گواهی میدهد.
آثار تاریخی
از آثار تاریخی ومعروف آن مسجد امام حسن مجتبی (ع) واقع در محله جزین است که گفته میشود محل اطراق لشکریان اسلام به فرماندهی حضرت امام حسن مجتبی (ع) میباشدودیگر درب امامزاده که محل دفن دوتن از دختران امام موسی بن جعفر (ع) به نامهای رشیده خاتون وحمیده خاتون میباشد میتوان نام برد.