محمودآباد از شهرهای ایران در استان آذربایجان غربی در ۵ کیلومتری شمال غرب شهر شاهیندژ قرار دارد. ترکیب جمعیتی شهرمحمودآباد را عمدتاً چاردولیها تشکیل میدهند. به جزاینان، در نواحی مختلف شهر افراد با اقلیتهای مختلف کردی شمالی، کردی میانی وترکی آذربایجانی ساکن هستند.
پیشینه تاریخی
ایل چاردولی (چرداولی یاچهاردولی) بر گرفته از چهار دول ایل ریزوند است که قسمتی از ایل باستانی ریزه وند میباشند. سه ایل ریزوند و عالی بیگی و سورمیری (سرخه میری)، از ایلات باستانی ایلام هستند که نسب آنان به بهرام گور (یکی از شاهان ساسانی) میرسد. قسمتی از ریزوندها که به طرف وسط ایران مهاجرت کردهاند، اسم منطقه خود را به چرداول (چهار دول ریزوند) برگزیدهاند. درکتاب تاریخ گیتی گشا در خاندان زندیه میگوید: «که آقامحمد خان مدت دو ماه در اصفهان توقف داشته و به اخذ مالیات و… وبرخی از چهاردولیها را که مانده بودند کوچ و بنه ایشان را روانه مازندران و کرمانشاهان کرد.» پس از مرگ آقا محمد خان قاجار رئیس طایفهای از چهاردولیها به نام نوروزخان به همراه طایفه اش به شمالغرب کشور مهاجرت کرد.. آنان در آغاز قرن۱۹ م برابربا دهه دوم قرن ۱۳ه.ق راهی دیار شمال غرب کشور شدند و در دره رود زرینه رودساکن گردیدند.
حمام تاریخی بهادرالملک
یکی از بناهای تاریخی باقی مانده از دوران قاجاریه در استان آذربایجان غربی، حمام تاریخی بهادرالملک شهرمحمودآباد است که در بافت قدیم شهر محمود آباد واقع شده است.پلان این بنا تقریباً مستطیل شکل و به صورت شمالی جنوبی است و با مصالح سنگ لاشه، و آجراست.
مساحت اثر در حدود ۲۷۴ متر مربع بوده که از بخش های مختلف سردر، هشتی، بینه و سربینه، گرمخانه، خزینه، میاندر، دالان، فضاهای نظافت و گرمخانه تشکیل شده است.
فضای هشتی حمام به صورت مستطیل شکل به در ۳.۵۰×۴.۶۰ متر می باشد که فضای بیرون را به فضای داخلی حمام مرتبط می سازد.
بعد از گذر از این فضا و پله های دسترسی به بخش اصلی حمام یعنی فضای بینه قرار دارد که به صورت هشت ضلعی و حوض مربع شکلی در وسط می باشد که در سه طرف آن سکوهای سربینه برای رخت کنی بوده که احتمال می رود در پلان این بخش دخل و تصرفاتی انجام شده است. پوشش این قسمت به صورت گنبدی و کاربندی است که بعد از اندود آهکی با زنگ های متفاوت رنگ آمیزی شده است.
دالان U شکل موجود در سمت چپ، این بخش را به سرویس های بهداشتی و گرمخانه متصل می کند. گرم خانه از سه فضای مجزا و حوضی تشکیل شده است. فضای میانی به خزینه و فضاهای طرفین به اطاقک های خصوصی منتهی می شوند.
گرم خانه این حمام از طرف بیرون قابلا دسترسی می باشد که دقیقاً در پشت خزینه واقع شده است. پوشش فضاهای حمام بصورت گنبدی و چهار بخش می باشد که از داخل با ملات آهکی اندود شده و از بیرون با کاه گل پوشش داده شده است. بزرگ ترین و اصلی ترین گنبد این حمام گنبد سربینه و بعد گنبد گرمخانه بوده و گنبدهای کوچکتر مربوط به فضاهای جانبی است.
