اولین پارک ملی و بزرگ ترین پارک طبیعی ایران است که بیشترین قسمت آن در استان گلستان قرار دارد. در این پارک گیاهان، حیوانات و پرندگان متنوعی می بینید و ساعت ها محو تماشای چشم اندازهایی تماشایی می شوید. این پارک از جاهای دیدنی گلستان می باشد.
این منطقه قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت شده در کشور ایران و پناهگاهی کم‌نظیر برای حیات‌وحش است که ۱۳۵۰ گونهٔ گیاهی و ۳۰۲ گونهٔ جانوری، از جمله نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت خود جای داده‌است و به همین دلیل از سوی یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.
تاریخچه پارک ملی گلستان
این جنگل در ۱۹ مرداد ۱۳۳۶ به نام «منطقه حفاظت شده آلمه وایشکی» تحت حفاظت کانون شکار قرار گرفت، در شهریور ۱۳۴۲ به «پارک محمدرضا شاه» تغییر نام داد، در ۲۲ فروردین ۱۳۴۳ «پارک وحش» نامیده شد. در شهریور ۱۳۵۰ محدوده‌ای در شرق پارک به نام «قرخود» با وسعت ۳۴ هزار هکتار به آن الحاق شد و در ۱۳۵۳ عنوان پارک وحش به «پارک ملی» تغییر داده شد. در سال ۱۳۵۴ اولین پارک ملی ایران شد که در فهرست میراث جهانی یونسکو به عنوان یکی از ۵۰ ذخیره‌گاه زیست‌محیطی کره زمین به ثبت رسیده‌است. بعد از پیروزی انقلاب در بهمن ۱۳۵۷ دو منطقه قرخود و آلمه مجدداً از یکدیگر جدا شدند و پارک فعلی به «پارک ملی گلستان» تغییر نام داد.
جغرافیای جنگل گلستان
گلستان، بزرگترین پارک طبیعی ایران است. مساحت آن در برخی منابع بیش از ۹۱ هزار هکتار و در برخی منابع ۸۷۴۰۲ هکتار ذکر شده‌است. محیط پارک حدود ۱۹۸ کیلومتر است. حد غربی پارک ملی گلستان از روستای تنگراه در استان گلستان شروع می‌شود و حد شرقی آن در روستای رباط قره‌بیل واقع در استان خراسان شمالی پایان می‌یابد. بیشتر پارک در استان گلستان، حدود ۳۴ درصد آن در استان خراسان شمالی و بخش ناچیزی نیز در استان سمنان قرار دارد.
اختلاف ارتفاع در پارک حدود ۲۰۰۰ متر است (از ۲۴۱۱ متر تا ۴۰۰ متر از سطح دریا) که همین طیف ارتفاعی تنوع زیستگاه‌ها و ریزبوم‌های متعددی را ایجاد کرده‌است. میانگین بارندگی در مناطق مختلف این جنگل هم از حدود ۷۰۰ میلیمتر تا ۱۵۰ میلیمتر در سال متغیر است.
آبشار آق سو و آبشار جنگل گلستان با ارتفاع ۷۰ متر و آب‌دهی ۳۰ لیتر بر ثانیه از آبشارهای معروف این پارک‌اند.
همچنین در این پارک رودخانه‌های متعددی جریان دارد و بیش از ۲۱ دهنه چشمه در آن شناسایی شده‌است که مهمترین آنان را می‌توان رودخانه مادرسو، زاو، قرتو، چشمه‌های گلشن، گلستان، جانو، سردارخانه، دوشان، آق سو، کرکولی نام برد.
از مهمترین کوه‌ها و دره‌های این بوستان می‌توان به ارتفاعات قره قون، تنگه گل، شاخا، یکه قدم، المه، قره قاشلی، قوفی قورچی و دره‌های آلمه، آنسر، قرغون، آق سو، آلی دالی، آدنس، جمشیدآباد، قزقلعه، آلوباغ و خشک اشاره کرد.
حیوانات پارک ملی گلستان
۶۹ گونه پستاندار وابسته به ۶ راسته، ۲۱ خانواده و ۵۰ سرده در پارک ملی گلستان شناسایی شده‌است. پلنگ و خرس قهوه‌ای از گوشت‌خواران بزرگ پارک ملی هستند. سمور جنگلی از گوشتخوارانی است که احتمالاً فقط در پارک ملی گلستان زندگی می‌کند و بر ارزش ژنتیکی پارک افزوده‌است. دیگر پستانداران مهم ساکن این جنگل شامل مرال، شوکا، گراز، آهوی ایرانی، گوسفند وحشی (قوچ و میش)، بز کوهی (کل و بز)، گربه جنگلی، تشی، گرگ، وشق، روباه سرخ و روباه ترکمنی می‌شود. از راسته خفاشها تاکنون ۱۸ گونه در این پارک شناسایی شده‌است.
۱۴۹ گونه پرنده متعلق به ۱۵ راسته، ۴۲ تیره و ۸۹ سرده در پارک ملی گلستان شناسایی شده‌است که از این تعداد پرنده ۴۸ نوع در فصل بهار و تابستان در منطقه مشاهده می‌شود و ۶۲ گونه بومی پارک ملی هستند. مهمترین این پرندگان شامل قرقاول، کبک، تیهو، زنگوله‌بال، کوکر سینه‌سیاه، ابیا، بلدرچین معمولی، دارکوب سیاه، بلبل، توکای باغی، انواع مختلف سهرهها، زردپرهها،مگس‌گیرها، زنبورک‌ها و دم‌سرخ‌ها و پرندگان شکاری همچون قرقی، جغد خال‌دار، دلیجه، سارگپه پابلند، سارگپه، عقاب دوبرار، دال سیاه، دال، عقاب دریایی دم‌سفید، بالابان، و هما می‌شوند.
گیاهان اصلی پارک به دلیل وجود اقلیم‌های مختلف متنوع است. مهمترین گونه‌های گیاهی شامل بلوط، بلند مازو، ممرز، انجیلی، افرا، نمدار، خرمندی (از خانوادهٔ آبنوس)، زبان گنجشک، پلت، شیردار، کرکو، آزاد، آوری، توسکا، شیردار، بارانک، انجیر، توت، ملچ، داغداغان، ازگیل، ولیک، زالزالک، سیاه تلو، گوجه وحشی، شیر خشت، گردو، تمشک، انار وحشی، گلابی وحشی، زرشک، تاغ،گز، پرند، کاروان‌کش، کلاه میرحسن، گون، چوبک، درمنه، خار شتر و ارس می‌شود.
از مجموع جانوران موجود در این جنگل ۱۹ گونه در خطر انقراض است که هما، بالابان، گیلان‌شاه خال‌دار و روباه ترکمنی از جمله آن‌هاست. مرال، شوکا، کل و بز، و قوچ و میش هم از جمله گونه‌هایی اند که بیشتر مورد شکار غیرمجاز قرار می‌گیرند.
آب و هوای پارک ملی گلستان
آب و هوا در این پارک اصلا ثابت نیست و بنا به ماه و فصل تغییر می کند اما به طور کلی درجه ی حرارت بین منفی ۲۵ درجه ی سانتیگراد تا مثبت ۳۵ درجه ی سانتیگراد است و سالانه بین ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی متر باران در آن می بارد. همین آب و هوا و متغیر بودن آن هم دلیل دیگری است که باعث تنوع گونه های جانوری شده است.
امکانات رفاهی – گردشگری
پارکینگ ها و کمپینگ هایی جهت استراحت و اقامت شبانه در پارک ملی گلستان ایجاد شده است که امکان دسترسی به آن ها آسان و نیز از برخی جنبه های اساسی تفرجگاهی مانند ملاحظه مناظر زیبا و بدیع، امکان مشاهده انواع پرندگان و حیوانات حایز اهمیت است. این پارکینگ ها حداقل وسایل و تجهیزات تفرجگاهی از قبیل میز و نیمکت، اجاق، زباله دانی و سرویس های بهداشتی را دارند. ساختمانی به منظور ارایه اطلاعات، نمایش فیلم ها و اسلایدهای مربوط به منطقه و نیز بیان مسایل زیست محیطی ایجاد گردیده است.البته در محل پارک ملی گلستان، مامورین سازمان حفاظت محیط زیست جهت ارایه اطلاعات و راهنمایی های لازم در خدمت هم میهنان عزیز و جهانگردان هستند.
موقعیت مکانی:
پارک ملی گلستان در مرز مشترک بین استانهای خراسان،سمنان و گلستان قرار گرفته است. شهر گنبد ،شهر بجنورد و شهرگرگان از نزدیکترین شهرهای نزدیک به پارک ملی گلستان میباشند که شهر گنبد با فاصله حدود55 کیلومتر و شهر بجنورد حدود 130 کیلومتر، همچنین گرگان با حدود 2 ساعت فاصله از پارک ملی گلستان همسایگان مسکونی این منطقه به شمار میروند. این منطقه به مینو دشت و شهرستان گالیکش نزدیک تر است.
