تالاب آلاگل بزرگترین دریاچه استان گلستان و یک تالاب آب شور است که در از جاهای دیدنی شهرستان گنبد کاووس، بخش داشلی برون و در کنار شهر اینچه برون واقع است. فاصله این تالاب تا شهر گنبد کاووس حدود ۷۵ کیلومتر است.
نشانی دیگر این تالاب در غرب جاده آق قلا – تنگلی، اینچه برون و در ۱۰ کیلومتری جنوب غربی جاده تنگلی به اینچه برون و در غرب شوره زار بزرگ آلاگل است. مساحت آن در زمان پرآبی به ۲۵۰۰ هکتار و عمق آن به ۲/۵ متر می‌رسد که با وجود نوسان سطح آب در سال‌های خشک، این تالاب کاملا خشک نمی‌شود.
این تالاب همانند تالاب های آجی گل و آلماگل از رودخانه مرزی اترک و زهکشهای طبیعی تامین می شود . محیط های پیرامونی تالاب با پوشش نی و جگن و درختچه های گز پوشیده شده است . بستر قالب دراکثر نقاط پوشیده از پوشش سبز جلبک می باشد . هر ساله در فصل مهاجرت هزاران پرنده به این تالاب و دیگر تالاب های استان می آیند که از انواع قو – فلامینگو – اردک – پرستو – قازها می توان نام برد.
این تالاب به دلیل قابلیت و اهمیت بین المللی که دارد از لحاظ اکوسیستم طبیعی و اکوسیستم آبی قابل استفاده برای گردشگران و علاقمندان ورزش های آبی – ماهی گیری و … می باشد .
اقلیم تالاب در اراضی هموار ترکمن صحرا و در محدوده تپه های شنی کم ارتفاع و اراضی شنی مسطح قرار گرفته اند. از نظر زمین ساختی نیز بستر طبیعی آنها در منطقه ” پلایا ” است و جزو مناطق آبگیر محسوب می شود که در شمال تراس های لسی و آبرفتی دشت گرگان قرار دارد .
پرندگان تالاب آلاگل
تالاب بین المللی آلاگل پذیرای پرندگان مهاجر در زمستا ن است که جوجه آوری نیز می کنند. تا کنون 85 گونه پرنده شامل 19 گونه بومی و 66 گونه مهاجر در تالاب ها ی آلاگل ، آجی گل ، آلما گل شناسایی شده است. از پرندگان مهاجر 14 گونه آن عبوری بوده و بقیه زمستان گذرانی می کنند و یا در تابستان جوجه آور هستند .
برخی پرندگان مشاهده شده در تالاب آلاگل عبارتند از : فلامینگو ، غاز پیشانی سفید ، پلیکان سفید ، پلیکان پاخاکستری ، قوی گنگ ، قوی فریاد کش ، انواع کشیم ها ، بو تیمار های کوچک ، سلیم ها و پرستو ها .
گیاهان
گیاهان تالاب بین المللی آلاگل یا در حاشیه تالاب قرار دارند نظیر ” گز ” و یا ریشه در آب دارند نظیر لوئی . تلفیق این دو ، چشم انداز های بسیار شگفت انگیزی را در این تالاب بوجود آورده است. از گونه های گیاهی تالاب می توان به گونه های زیر اشاره داشت : Carex spجگن – Typha angustifolia لوئی–گرز -Tamarix aphylla شورگز– گز شاهی – Potamogeton pectinatus بارهنگ آبی شانه ای – Phragmites australis نی – Ceratophyllum demersumعلف شاخی غوطه ور – Ranunulus trichophyllus آلاله میوه کرکی- Juncus spp صوف-سازو -Polygonum amphibium هفت بند دوزیست.
مخاطرات تالاب بین المللی آلاگل :
شکار قانوني و غير قانوني مانند تالاب هاي ديگر کشور از مخاطرات جدی اين تالاب است. فصل شكار طبق تقويم اداره محيط زيست از ابتدای پاييز تا پایان زمستان هر سال هفته ای دو روز(چهارشنبه و جمعه) مي باشد که عملاٌ بر قانوني بودن کشتار پرندگان به عنوان تفريح و تفنن صحه مي گذارد.
جاده کشی از ديگر معضلات جدی گریبانگیر این تالاب است . اين جاده کشي ها علاوه بر آنکه مخاطراتي براي تالاب در بر دارد و به اکوسیستم یکپارچه آن آسیب می زند ، خود نیز به دلیل سیل گیربودن منطقه، بسیار آسيب پذير است.
احداث سد خاکي در بالادست اين تالاب نيز از ديگر مخاطرات اين تالاب و تالاب هاي همجوار آن است.
مجموع اين مخاطرات به علاوه تهدید های دیگر، ضمن نابود سازی کارکرد های اصلی و مهم این تالاب که زیان جبران ناپذیری به یک پدیده با اهمیت از جنبه بین المللی، منطقه ای ، ملی ومحلی وارد می سازد، نشان از پایمال کردن تعهد نسبت به پیمان بین المللی تالاب ها دارد.
