بنر هدر

بقعه امامزاده قاسم و زید از بناهای تاريخی استان لرستان

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

بقعه امامزاده قاسم(ع) يكی از بناهای تاريخی استان لرستان در غرب ايران است كه قدمت آن به قرن هشتم هجری و دوره ايلخانی می‌رسد، اين آرامگاه در روستای امامزاده قاسم در دهستان چاپلق (گاپله) از توابع شهرستان ازنا و در دشت جاپلق واقع شده است و نام اين روستا نيز برگرفته از همين امامزاده است و قدمت اين امامزاده به دوره ايلخانی می‌رسد.

بقعه امامزاده قاسم و زید از بناهای تاريخی استان لرستان

تاریخچه

بنا به اظهارات محلی نام این روستا در زمان ساسانیان، کنده سپید بوده است که احتمالاً این نام برگرفته از جغرافیای آن محل است. بانی ساختمان امامزاده، تاجری ایرانی بنام سید میر نظام‌الدین احمد مدنی بوده است که این نام در بعضی از وقفنامه‌ ها دیده می شود.ماجرا از این قرار است که حدود ۹۵۰ سال پيش  سيد احمد مدني که از مدينه راهی زيارت امام رضا (ع) بود، در این مکان منزل کرد. شب در خواب اين امامزاده بزرگوار را دید که در مورد محل اختفای قبر خود در این مکان به این سید خبر داد و گفت فردا موقع نماز يک نفر گاو سياه سفيدی برای آب خوردن به اینجا می آورد، هر جايی که گاو سر خود را زمین گذاشت و سر و صدا کرد، آنجا قبر من است.فردای آنروز در این مکان این اتفاق افتاد اما سید اعتنا نکرد.شب جمعه دوباره این خواب تکرار شد و به وی گفته شد که از محل تعین شده قبر،  هفت قدم به سمت قبله، ثروتی زیر خاک پنهان است. آنرا صرف ساخت بقعه و بارگاهی برای من کن.سید، صبح زمين را به قصد آشکار شدن مدفن می کاود.خوابش رنگ حقيقت مي گيرد.هفت قدم آن سوتر نیز آن «ثروت کلان» را می يابد و شش دانگ قريه کند سفيد را خريداري نمود.به این ترتیب سيد احمد مدنی تمام شرب و مشارب و قنوات و زمين های باير و داير و تمامی مايتعلق و درآمد حاصل از مزارع را وقف امامزادگانی کرد که بر خاک حاصلخيز قريه کند سفيد آرميده اند، که «نه بخشند و نه فروشند و مرهون نسازند و از سه سال بيشتر اجازه ندهند و شرايط مذکور را مستدام شناسند.» در وقفنامه آمده است که «صرف مايحتاج يک نفر خادم و فراش متدين که به جاروب کشی و ديگر خدامت روضه منوره و عمارات مشغول به آن نمايند.» هشتصد سال پيش این وقف نامه بر پوست آهو ثبت شد و روستا نیز نام امامزاده را بخود گرفت.

بقعه امامزاده قاسم و زید از بناهای تاريخی استان لرستان

مشخصات بنای امامزاده

اين امامزاده که از جاذبه های تاریخی مذهبی ازنا میباشد،دارای اولين موقوفات كشور بوده در رديف آثار ملی ايران با شمارهٔ ۱۷۵۷ ثبت شده‌ است و گنبد مخروطی‌شكل امامزاده قاسم با ۴۰ متر ارتفاع يكی از موارد خاص معماری در نوع خود و از عجايب معماری ايران است و اين گنبد از بيرون مخروطی؛ ولی از داخل حرم به شكل كروی است. گنبد امامزاده كه شانزده تركی است به صورت دو پوشه ساخته شده و بر روی گریوگنبد شانزده ضلعی استوار گردیده است. نظم و شکل هندسی گنبد بسیار زیبا و درعین‌حال ساده است و دورتادور گنبد هشت دریچه برای تهویه هوا تعبیه‌ شده است.

بدنه بنا از ۳ طبقه تشكيل شده است، طبقه زيرزمين كه همان سردابه است و طبقه همكف شامل حياط، رواق‌ها و گنبدخانه و طبقه اول شامل اتاق‌های مجزاست كه مورد استفاده و استراحت زائرين واقع شده است.
در ساخت پی بنا از قلوه‌سنگ‌های بزرگ و كوچك استفاده شده و ديوارها و گنبد بقعه نيز از آجر و گچ ساخته شده است.

ورودی‌ های طبقه اول و راه ارتباطی بنا به بیرون در چهارگوشه حیاط بقعه است و زائرین از طریق این ورودی‌ ها به طبقه اول می‌ روند و در هر قسمت طبقه اول اتاق‌ هایی مستقل از هم قرار دارند که در زمان گذشته برای استراحت زائران امامزاده استفاده می ‌شده است.

کتیبه ای بر روی دروازه ای دو لنگه در انتهای ایوان غربی امازاده قرار دارد که تاریخ ساخت این در چوبی را در ماه محرم الحرام سال ۷۳۸ هجری قمری اعلام می دارد.

درون مقبره سكويی به طول ۸۰/۶ متر و بلندای ۵/۱ متر و عرض ۷۵/۱ متر كه تماماً به‌وسيله كاشی‌های ۷ رنگ پوشانده شده قرار دارد بر بالای سكوی مذكور دو صندوق چوبی قرار گرفته است.
صندوق‌های چوبی نيز كه روی قبور قرار دارند در نوع خود بسيار زيبا و نفيس هستنند بر روی اين صندوق‌ها نيز كتيبه‌های حكاكی شده است كه حاوی نام و نشان بزرگواران مدفون در گنبد خانه است.

در پشت در سبز امامزاده يک هشتی سراسر سفيد، نمايان است.چليپای هشتی را سقفی از مقرنس های ساده و زيبا مسقف کرده و هشتی؛ ما را به حياطی می برد که چهار ايوان و یک باغچه و کلی درهای بسته دارد. ايوان رو برو به گنبدخانه و ايوان های ديگر به فضاهايی آرام برای نشستن و راز و نياز زائران ختم می شوند.

بخش‌ های مختلف بقعه امامزاده قاسم ازنا یک ‌بار در دوره قاجار توسط یکی از مجتهدین وقت به نام سید محمد شفیع جاپلقی ملقب به آقا سید، تعمیر و بازسازی‌ شده است.

مرقد مطهر سيد احمد المدنی ملقب به مير نظام الدين، جد اعلای سادات شفيعی نيز در جوار مرقد مطهر و امامزاده بزرگوار قاسم و زيد در گنبد خانه اين بقعه متبركه قرار داده شده است.

بقعه امامزاده قاسم و زید از بناهای تاريخی استان لرستان

مسیر دسترسی

این آرامگاه، در روستای امامزاده قاسم در دهستان جاپلق (گاپله) از توابع شهرستان ازنا، در دشت جاپلق واقع شده است.برای زيارت امامزاده راهی استان لرستان می شويم و به سمت ازنا حرکت می کنیم. در سی کيلومتری شهر ازنا، جاده شازند – ازنا چهار شعبه می شود. جاده سمت چپ را در پيش می گيريم.پس از روستای حين آباد، هر وقت گنبد مخروطی خاکی رنگ امامزاده را ببينيم، به روستای امامزاده قاسم رسيده ايم.جاده تا نزديکي امامزاده و ضلع جنوبی امامزاده ما را همراهی می کند و تا انتهای روستا ادامه دارد. برای رسیدن به روستای قاسم ‌آباد شهرستان ازنا، روستای مرزیان شهر مومن ‌آباد، روستای گنجه، روستای کرتیلان و روستای امامزاده قاسم را باید طی کنید.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید