در استان هرمزگان آب انبارها نقش مهمی در زندگی روزمره، فرهنگ و اعتقادات مردم داشتند. در این استان آب انبارهای برکه باران بنای باشکوه و زیبایی‌‌اند که از دیرباز امیدبخش رهگذران جویای آب در این منطقه بوده است. بناهای آب انبارهای برکه باران هرمزگان از معماری و سبک هوشمندانه‌ای برخوردارند که برای استفاده بهینه از آب و برای گذر از مشقت خشکسالی در گذشته‌های دور ساخته شدند. مجموعه آب انبارهای برکه باران با معماری جذاب و دیدنی میان دشت‌های تشنه و گرمازده هرمزگان همچون ستاره‌ای می‌درخشند به طوری که چشم هر بیننده‌ای را به سوی خود جذب می‌کنند.
برکه های باران که از جاهای دیدنی بندرعباس میباشد،به آب انبارهایی اختصاص داده شده که در خیابان ۲۲ بهمن این شهر قرار گرفته اند. ۵ آب انبار در فضای وسیعی در این منطقه دیده می شوند که گنبدهای آن ها شاخصه های اصلی شان محسوب می شود. این آب انبارها در فضای موزه خلیج فارس هستند که البته دو موردشان بیرون از این محدوده قرار گرفته اند. مردم محلی معتقدند که در گذشته در این آب انبارها اشیای قیمتی وجود داشته است. البته امروزه همچنین چیزی در آن دیده نمی شود.
دستگاه تهویه‌ی برکه‌های باران
چند متر آن‌طرف‌تر از سقف قوسی‌شکل و مدور این بنا، دیواره‌ی روی برکه کمی خراب شده و موتور برق زنگ‌زده و ازکارافتاده‌ی آب‌انبار در آب سبز لجن گرفته‌ای دیده می‌شود، حتی بقایای زنگ‌زده‌ی دستگاه تهویه بزرگی نیز در کنار دیوار محوطه به‌چشم می‌خورد. راهنمای بومی درباره‌ی دستگاه تهویه و موتور برق زنگ‌زده و خراب این برکه گفت: اینجا دستگاه تصفیه‌ای داشت که با استفاده از آب درون برکه، محوطه‌ی آب‌انبار و داخل قوسی را خنک می‌کرد؛ اما متأسفانه قبل از آن‌که سازمان میراث فرهنگی تشکیل شود، وسایل این دستگاه دزیده شد. دقیقا داستان موتور برق آب‌انبار هم به همین شکل است. طبیعتا می‌توان آنها را درست کرد و به شکل روز اول درآورد؛ اما گویا هزینه‌ی این کار بسیار زیاد است.
اخیرا اقداماتی برای مرمت این مجموعه انجام دادند . سقف‌های کاذب این برکه‌ها دچار آسیب شده و در برخی جاها فروریخته و از بین رفته بود که کار اسکلت‌بندی و مرمت آنها انجام شد.
معماری آب انبارها و برکه های باران
پلان برکه های هرمزگان به سه شکل طولی و مستطیلی با طاق آهنی، دایره ای با سقف گنبدی و گرد همچنین به شکل صلیبی ساخته شده اند که از این میان معماری با پلان دایره ای با سقف گنبدی بیشتر است.
معماری به شکل صلیبی ویژگی خاصی دارد و شامل ۵ یا ۴برکه می شود و برکه خونسرخ و برکه دریا دولت در شهرستان بندرلنگه از معروف ترین آنهاست.
برای ساخت برکه ها در گذشته از ساروج و سنگ رودخانه و سنگ مرجان استفاده می شد و امروزه از سیمان و گچ هرنگ نیز استفاده می شود.
ساروج به دلیل مقاومت درمقابل رطوبت و شرجی بالا در دوران گذشته به عنوان روکش برکه ها و نقش عایق مخزن را ایفا می کرد و برای ساخت آب انبارهاو برکه ها اهمیت خاصی داشت.
گفتنی است ساروج یکی از مصالح ساختمانی قدیمی در ایران است که از ترکیب شن ، ماسه ، آهک و سفیده تخم مرغ ساخته می شود.
معماران قدیم در آب انبار ها از سنگ مرجان به خاطر خاصیت ضد پشه ای استفاده می کردند.
