امام خمینی (ره) در یکی از خانه های بزرگ و زیبای خمین در محله ای بنام سرپل به دنیا آمد، خانه ای که به سرا قلعه معروف بود. این خانه که با حیاط ها و دالان ها و هشتی هایش روزی پذیرای قدوم کودکی بوده است که تاریخ دنیای معاصر را متحول کرد.
این بنای تاریخی که از جاهای دیدنی خمین می باشد، منزل پدری «امام خمینی» است که از دوران قاجاریه در بافت تاریخی شهر خمین در محله‌ای به نام «سه پل» در شمال رودخانه خمین به جای مانده است. این عمارت بی‌نظیر حدود ۲۵۰۰ متر مربع مساحت دارد و نزدیک به ۱۷۵ سال عمر کرده است.
مجموعه تاریخی بیت امام، عمارتی چهارهسته‌ای است که از پنج خانه بزرگ و یک خانه کوچک تشکیل می‌شود و برخلاف معماری‌های سنتی ایرانی، در این عمارت هیچکدام از حیاط‌ها نقش حیاط مرکزی را ندارند.
این خانه شامل تقسیمات چون جلوخان، فضای ورودی اصلی و پیش طاق، هشتی، دالان، حیاط اندرونی، حیاط بیرونی و حیاط دارای شبستان محل تولد امام خمینی (ره) و حیاط موروثی امام خمینی(ره) است. اطاق ها و شبستان های این خانه نیز با معماری خاص خود در این عمارت بزرگ پراکنده هستند. یکی از بخش های مهم این خانه برج آن است. این برج در زمان حمله یاغی ها و اشرار برای دفاع از شهر استفاده می شده است، از ویژگی های بارز این برج دسترسی و دید به تمام نقاط شهر است.
بیت امام خمینی (ره) هم اکنون بعنوان مجموعه تاریخی پذیرای مسافران و گردشگران است.
