تالاب میانکاله ، یکی از زیباترین تالاب‌ های جهان

با توجه به این که ایران در منطقه ای با آب و هوای گرم و خشک واقع شده است، هر سال تعداد زیادی از پرندگان مهاجر به منظور فرار از سرمای شدید مناطق شمالی دنیا، به کشورمان پناه می آورند. یکی از مکان هایی که این پرندگان برای سپری کردن فصل های سرد سال انتخاب می کنند، تالاب ها هستند و یکی از مهمترین ها و محبوب ترین تالاب هایی که پرنده گان مهاجر در ایران به آن سفر می کنند، تالاب میانکاله مازندران است.

تالاب میانکاله یکی از جاذبه‌های فوق‌العاده دیدنی بهشهر است که در فاصله یک ساعته از مرکز شهر واقع شده است. اگر به پرنده‌نگری علاقه‌مند هستید، تالاب میانکاله جذاب‌ترین نقطه بهشهر برای شما است.

این تالاب بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله نیز به حساب می آید و یکی از زیستگاه های با ارزش پرنده های آبی و خشکی است.

این تالاب با وسعت 100 هکتاری خود یکی از زیستگاه‌های ارزشمند پرندگان ایران شناخته می‌شود که  با برخورداری از چشم‌اندازها و مناظر زیبا در میان علاقه‌مندان به طبیعتگردی به بهشت ایران شهرت داشته و وجود گونه‌های پرندگان مختلف، از بهترین مکان‌هایی است که علاقه‌مندان به پرنده‌نگری می‌توانند به آنجا بروند و از نزدیک از این موجودات زیبا دیدن کنند. چرا که هر ساله در پاییز صدها هزار پرنده مهاجر مانند فلامینگو، باکلان ها، قوها، پلیکان‌ها، مرغابی‌ها و عقاب دریایی دم سفید پس از بال زدن‌های طولانی و طاقت فرسا خود را به این تالاب می‌رسانند و تا اوخر زمستان در آنجا می‌مانند، در این سمت جهان، قصه‌ی پرواز به تالاب میانکاله که ختم می‌شود، گروه‌های طبیعت‌گردی و تورهای پرنده‌نگری رهسپار این تالاب می‌شوند.

علاوه بر این، تالاب میانکاله نیز محلی برای پرورش ماهی های گوناگون از جمله کپور، کفال، سفید، سوف، ماهیان خاویاری و بسیاری دیگر  است که بدین جهت در حفظ حیات وحش دریای خزر اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است.

وجه تسمیه

نام میانکاله دگرگون‌شده نام میان‌قلعه است. در قدیم به این شبه جزیره انجیله و در مقطعی دیگر نیم مردان گفته می‌شد.

موقعیت جغرافیایی

میانکاله شبه‌جزیره باریکیست که از شمال با دریای خزر، از جنوب با خلیج باریک و کم‌عمق گرگان و از غرب با تالاب زاغمرز و مرداب لپوی بهشهر همسایه است. در شرق آن آشوراده قرار دارد که با تنگه باریکی به طول کم‌تر از یک کیلومتر همسایه بندر ترکمن است. مسیر اصلی ورود به میانکاله جاده‌ایست که از نکا به سمت روستای زاغمرز رفته و با عبور از کنار تالاب زاغمرز به میانکاله می‌رسد.

در شبه‌جزیره میانکاله روستا و سکونت‌گاه دائمی وجود ندارد اما دامداران در بعضی فصول برای چرای دام‌های خود به آن می‌آیند. مشوراده، میان‌قلعه، قزل شمالی، قزل مهدی و قواسطل از دامداری‌ها و روستاهای سابق این منطقه هستند. در آشوراده هم فقط کارمندان بندرگاه زندگی می‌کنند.

تاریخ

در دوران قاجار میانکاله و آشوراده مقر راهزنان و دزدان دریایی ترکمن شده بود که از زمین و دریا به کشتی‌ها، قایق‌ها و روستاهای اطراف حمله‌ور می‌شدند. پس از آن‌ که در سال ۱۲۵۴ ه‍.ق قیات خان از رهبران ترکمن‌های جعفربای به گرگان هجوم آورده و به غارت و گروگان‌گیری اقدام کرده و سربازان دولت را به دریای خزر انداخت. محمدشاه قاجار که برای سرکوبی آن‌ها به کشتی جنگی نیاز داشت، دست به دامن روس‌ها شد. روس‌ها هم به آشوراده آمده و بدون درگیری جدی با دزدان و راهزنان به توافق رسیده و با توافق ایران به ساخت پادگان نظامی، بیمارستان و خانه پرداختند و پنج کشتی جنگی را در ساحل مستقر کرده و سپس به بهانه حفظ امنیت کشتی‌های تجاری خود و این که وضعیت مالکیت آشوراده در هیچ‌یک از معاهدات دو کشور مشخص نشده، در آن ماندگار شدند. در آن دوران آشوراده اهمیت تجاری زیادی داشت، به‌طوری‌که ترکمن‌ها ۳۰۰ فروند کشتی تجاری در آن داشتند. کشمکش سیاسی و نظامی ایران و روسیه بر سر این جزیره، که در دوران امیرکبیر به اوج خود رسیده بود و گاه به درگیری ترکمن‌های حامی ایران و حامی روسیه هم منجر می‌شد، در نهایت با انقلاب کمونیستی روسیه به پایان رسید و دولت شوروی در قرارداد ۱۹۲۱ متعهد شد تا به اشغال آشوراده پایان دهد.

این تالاب که از زیباترین تالاب‌ های جهان نیز محسوب می‌شود، اکنون در فهرست ذخیره‌گاه های طبیعی زیست‌کره ثبت شده است و سالانه پذیرای گروه‌های طبیعت گردی و گردشگری بسیاری است.

در نزدیدکی میانکاله جنگل زیبای انارستان با درختانی به ارتفاع ۴ تا ۵ متر، درختچه های گز و تمشک در کنار تپه های شنی منظره‌ای بسیار جالب آفریده که نظیر آن را در کمترین نقطه‌ای از دنیا می توان پیدا کرد. حال با بازدید از تالاب میانکاله شما می‌توانید از دیگر جاذبه‌های گردشگری و طبیعت گردی بهشهر همچون تپه‌های تاریخی گوهر تپه، دریاچه‌‌ عباس آباد بهشهر که در میان درختان جنگل راش پنهان شده‌اند و همچنین منطقه دشت ناز که زیستگاه گوزن زرد ایرانی است، دیدن کنید و اوقات خوشی را در کنار همراهانتان سپری نمایید.

دسترسی به تالاب میانکاله

برای دسترسی و رسیدن به این مکان دیدنی می بایست یکی از مسیرهای مختلفی که این امکان را به شما می دهد و بسته به اینکه از چه شهری می خواهید سفر کنید را انتخاب نمایید. ولی بهترین مسیرها که تعداد جاذبه های بیشتری را در دل خود جای داده است را به شما معرفی خواهیم کرد. در صورتی که از شهرهای غربی و یا مرکزی کشور قصد سفر دارید بهتر است ابتدا به ساری سفر کنید تا به این بهانه بتوانید ابتدا سری به دشت ناز ساری بزنید و ازطبیعت دوست داشتنی آن لذت ببرید و سپس راه خود را به سمت بهشهر و مقصد نهایی یعنی تالاب میانکاله مازندران ادامه دهید.