از سمنان،در مسیر تهران مشهد،روستایی قرار دارد که نامش صوفی آباد است.این روستا از توابع شهرستان سرخه بوده و با شهر سرخه ۱۱ کیلومتر فاصله دارد،آرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانی ،صوفی بزرگ سدههای هفتم و هشتم قمری ایران، در این روستا واقع شده است.
برای رفتن به این روستا، از جاده اصلی باید وارد جاده فرعی باریک اما آسفالته شد و پس از طی مسافت شش کیلومتر به صوفیآباد رسید.روستای صوفیآباد خیلی کوچک بوده و ساختمانهایی که در آن وجود دارد بسیار قدیمی به نظر میرسد پیدا کردن مقبره کار مشکلی نیست.وارد خانقاه که میشوید محوطهٔ بزرگ مربع شکلى را خواهید دید که گنبد عظیم بقعه، بالاى آن قرار داشته و در چهار طرف این محوطه راهروها و اتاقهاى متعدد ساختهشده بود. روى قبر شیخ علاءالدوله، نردهاى آهنین و سقف دار برپا شده بود که قبر را نسبتاً از اشعهٔ سوزان آفتاب کویر حفاظت میکند. ظاهراً قسمتی از این بنای باارزش، ویرانشده اما میراث فرهنگى استان سمنان، قسمتهایى از بنا را بازسازى کرده است.
بنای آرامگاه به دستور عمادالدین(جمال الدین) عبدالوهاب وزیر سلطان محمد خدابنده از خشت خام بنا گردیده و شیخ خانقاهی بر آن افزود. بنای آرامگاه و خانقاه این عارف مشهور بازمانده معماری اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است.ساختمان مفصل آرامگاه شامل دو قسمت است.
قسمت اول و اصلى آرامگاه، محوطهٔ مربع شکلى به ضلع هفت متر است که گنبد عظیم بقعه، بالاى آن قرار دارد و در چهار طرف این محوطه راهروها و اتاقهاى متعدد ساختهشده است. مزار عمادالدین جمالالدین عبدالوهاب بانى این بنا در داخل این قسمت قرار دارد که در حال حاضر اثرى از مرقد دیده نمىشود.
قسمت دوم، ایوان رفیع و بلند آرامگاه است که رو به مشرق قرار دارد و از آجر ساختهشده و عبارت از دو جرز آجرى بلند به ارتفاع تقریباً 8.5 متر است و مشتمل بر دو تاق نمای تیزهدار آجرى بدون تزئین است. مزار شیخ که در بیرون ایوان و بر صفحهاى بزرگ واقعشده است داراى 1.60 متر طول و 1.10 متر عرض و 70 سانتىمتر بلندى مشتمل بر دو سنگقبر است. اشعارى بر سنگ مزار حجاریشده است.
نام کامل شیخ علاءالدوله سمنانی، شیخ ابوالمکارم رکنالدین علاءالدوله احمد بن محمد بن احمد بیابانکی سمنانی است. وی از مسلمانان شیعهمذهب بوده است.علاءالدوله از یک خاندان ثروتمند سمنان بوده و او اصالتاً از ناحیه سند بوده اما خودش در بیابانک سرخه استقرار داشته است.
این بنا که از جاذبه های سرخه میباشد،به شماره ۳۲۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
زندگینامه
شيخ علاء الدوله سمنانی از عرفای نامدار قرن هفتم است که در روستای بيابانك سمنان، چشم به جهان گشود، پس از سن پانزده سالگی به همراه عمويش، بيابانك سمنان را ترك و وارد درگاه شاه ايلخانی شد، چندی بعد،درگاه سلطان ايلخانی را ترك و راهی ديار كوير و زادگاهش سمنان شد.
كنيه وی را(ابوالمكارم يا ابی مكارم) نوشتهاند.وی در پايان كتاب العروه نوشته است:((و هذا خط الفقير… احمدبن … البيابانك السندی محتد السمنانی منشا و المولد المعروف به علاءالدوله))محققان و مورخان بهواسطه ارشادش وی را شيخ و بعضی بهمناسبت اصطلاح رايج فرق صوفيه او را شاه علاءالدوله و برخی به علت قدرت و ثروتش امی علاءالدوله و عدهای از نظر شخصيت خانوادگی وی را از ملوك سمنان شمردهاند.
تحصيلات ابتدايی را در مكتب خانه محلی بيابانك بوده است،تا سن پانزده سالگی كه از علوم عقلی و نظمی چيزی آموخته و آنگاه به همراه عموی خويش ملك جلالالدين، در دستگاه ارغوان خان وارد شد و به تدريج مقرب درگاه شاه ايلخانی شد.وی بين مردم استان سمنان به نام احمدبن محمدبن احمد البيابانكی سمنانی شناخته میشد، از لحاظ مقام دينی به لقب ركنالدين و به جهت خدمات جوانی اش در دستگاه ديوانی، علاءالدوله لقب گرفته است.بنای آرامگاه فعلی این عارف بزرگ، به دستور عماد الدین (جمال الدین) عبدالوهاب وزیر سلطان محمد خدابنده از خشت خام بنا شده و خود شیخ نیز خانقاهی بر آن افزوده در آنجا به ریاضت پرداخت و پس از مرگ نیز در همان مکان به خاک سپرده شد.