در ورودی شهر بهشهر، در روستایی به نام «شهیدآباد» که بیشتر به «تِروجن» مشهور است، یک تپه باستانی وجود دارد که محلیها به آن «کمربن» میگویند، کمربن در دل خود، دو غار به نامهای «هوتو» و «کمربند» دارد.
این دو غار،در سالهای 1328 تا 1330 هجری شمسی توسط پروفسور«کارلتون» استاد باستانشناسی دانشگاه فیلادلفیا ایالات متحده آمریکا، مورد کاوش قرار گرفت و قدمت آنها 9هزار سال قبل از میلاد مسیح(ع) تخمین زده شد.
در جریان کاوشهای انجام شده در غار هوتو، اشیایی از سنگ چخماق مربوط به دوران پارینهسنگی یا پالئولیتیک(Paleolithic) به همراه سه اسکلت انسان از جمله اسکلت یک مادر و فرزند، کشف شد، این اسکلتها در همان سالها از ایران به آمریکا برده شد و هنوز اطلاع دقیقی از محل نگهداری آنها در دست نیست، فقط همین مشخص است که جایشان در یکی از موزههای آمریکا است.
در عمیقترین نقطه از غار هوتو، سنگریزههایی از عصر یخچالها، و در طبقات مختلف آن آثاری از عصر آهن تا دوران نوسنگی یا نئولیتیک (Neolithic)، مشاهده شد.
در واقع غار هوتو، دربردارنده آثار تمدن دوران آهن و برنز و مس( Calcholithic)، و نوسنگی است.
وجود این تمدنها در نتیجه دیگر تحقیقات کارلتون در سال 1949 میلادی، که در غارهای «بیستون» کرمانشاه، «تمتمان» ارومیه، و «خونیک» خراسان به دست آمد، تایید شد.
به اذعان پروفسور کارلتون، در هیچیک از نقاط ایران، اطلاعات مبسوطی راجع به تمدنهای گذشته مردم این سرزمین، مانند آنچه در غار هوتو کشف شد، به دست نیامد.
اما غارکمربند هم در فاصله یکصدمتری از غار هوتو قرار دارد، این غار دارای 6طبقه و 28 قشر 20 سانتیمتری است که به دوران میانهسنگی و نوسنگی باز میگردد، طبقات اول و دوم آن شامل آثار دوران نوسنگی جدید است، طبقه سوم هیچ شباهتی به طبقه دوم از حیث باستانی ندارد بلکه به عصر نوسنگی و سفال باز میگردد.
در طبقه چهارم، آثاری از دوران پارینهسنگی مانند چاقوهای کوچکی از جنس چخماق و استخوانهای آهوهای پیش از تاریخ، به دست آمد.
در طبقه پنجم از غار کمربند، تیغههایی از جنس چخماق و قطعاتی از استخوان سگ دریایی کشف شد.
در طبقه آخر هم خاک رس و شن و ماسه بود که در روی قشرهای آب زیرزمینی قرار داشت.
غارهای هوتو و کمربند، البته در فهرست آثار تاریخی قرار دارند، اما حفاظت خوبی از آنها نمیشود و حتی تا 10 سال پیش برای بسیاری از اهالی شرق مازندران هم ناشناخته بود.
از سال 86، به همت عدهای از جوانان تحصیلکرده و مجرب روستای شهیدآباد، شرکتی به نام ” تعاونی سبزگستر هوتو” با 23 نفر تشکیل شد و اکنون بیش از 300 سهامدار دارد.
این افراد، طی توافقاتی که با منابع طبیعی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران در سال 89 انجام دادند، توانستند اجازه بهرهبرداری اصولی از تپه باستانی«کمربن» را برای مصارف گردشگری با هدف ایجاد اشتغال و احیای ارزشهای تاریخی غارهای هوتو و کمربند، بهدست آورند.
اکنون مجتمع زیبایی با امکانات درخور توجه در جوار غارهای کمربند و هوتو دایر شده است، این امکانات شامل پارک، سرویسهای بهداشتی، خانه مازندرانی و فروشگاه است.
غارهای باستانی هوتو و کمربند که از جاهای دیدنی بهشهر می باشد ، از پارکینگ این مجموعه، باغهای انار دلنشینی را میبینید که اگر به دنبال استراحت یا نوشیدن چای باشید، میتوانید در آلاچیقهای این باغها که در میان درختان، سایهای برای شما فراهم کردهاند، بنشینید.