شهر تاریخی ایزدخواست در بخش مرکزی شهرستان آباده و در شمال استان فارس قرار دارد و دارای آثار تاریخی از دوران و اعصار مختلف تمدنی ایران است.قلعه ایزدخواست که از جاهای دیدنی ایزدخواست میباشد،بر روی یک صخره رسوبی ساخته شده است که مساحت نسبتا کمی دارد، به همین دلیل سازندگان آن مجبور بوده اند برای اسکان جمعیت بیشتر، اغلب خانه ها را به صورت دو یا سه طبقه طراحی کنند. رو به روی تنها دروازه و پل ورودی شهر که در ضله جنوبی آن قرار دارد، خندقی کنده اند تا دست مهاجمان و غارتگران را از مال و جان ساکنان کوتاه کنند.
در ساخت قلعه ایزدخواست از چوب و کاه گل استفاده شده. دلیل استفاده از کاه گل و چوب، سبک شدن وزن سازه است.ساخت این قلعه دقیقا مشابه به خانههای شهر زیبای ماسوله است. در حقیقت قلعه ایزدخواست به شکلی ساخته شده که سقف هر خانه، حیاط خانه بالایی است. به این ترتیب تنها طبقه پنجم، پشت بام مستقلی برای خودش داشته.
در بیرون از قلعه که هم اکنون بی آب و علف شده روزگاری کشاورزی میکردند. مردم در آن زمان با نگاه کردن از پنجره خانه خود میتوانستند مزارع کشاورزی را ببینند. فضای ساخت این شهر بسیار زیبا، مهندسی و هوشمندانه بوده.
در میانه های قلعه، آتشکده قرار داشته که نشان از رونق و اهمیت این قلعه در دوران گذشته است. حمامی بسیار زیبا نیز در گوشه ای از این قلعه طبقاتی قرار دارد که از مهم ترین بناهای عمومی حاضر در این بنا می باشد. از قلعه ای که روزی نفوذ به آن غیر ممکن بوده، اکنون به جز ویرانه بناهای آن چیزی باقی نمانده است.
نکته دیگری که قلعه ایزدخواست را از دیگر قلعهها مجزا میکند شیوه ساخت پلکانی خانههای درون قلعه است، چیزی شبیه به معماری ماسوله و یا بخشی از شهرهای کردنشین پاوه یا مریوان. به طوری که هیچ خانهای حیاط مجزا نداشته و پشت بام هر خانه حیاط دیگری است.
برای دیدن قلعه ایزدخواست، باید به استان فارس و شهرستان آباده سفر کنید و سراغ قلعه تاریخی و مخروبه این شهر را از محلی ها بگیرید. قلعه ایزدخواست در آخرین نقطه غربی آباده قرار گرفته است. جایی درست در 57 کیلومتری این شهر که به سمت اصفهان تمایل دارد اما متاسفانه با بی توجهی متولیان امر، این روزها بازمانده های آن هم تخریب شده و چیز زیادی از ویژگی های شگفت انگیز آن باقی نمانده است.
