مسجد جامع زاوقان یکی از قدیمی ترین مساجد تاریخی

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

مسجد جامع زاوقان مربوط به دوره ایلخانی است و در سمنان، محله زاوقان، مابین مزارع و باغات واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۵۸۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد جامع زاوقان یکی از قدیمی ترین مساجد تاریخی

این مسجد که ازجاذبه های تاریخی سمنان میباشد،از بناهای قرن دوم هجری و مربوط به دوره تسلط علویان در این سرزمین است.به همت سید ضیاءالدین محمد فرزند و جانشین سید ضیاءالدین علی صالح پسر عبیدالله بن حسین اصغر بن امام زین العابدین (ع) بنا شده است.مصالح ساختمانی که در این مسجد به کار رفته آجر , گچ ,سنگ و خشت خام است.مسجد جامع زاوغان شامل ایوانی بلند است که ارتفاع آن بیش از ده متر است و رو به مشرق قرار دارد. ریش سفیدان محل به نقل از قدما می گویند که این مسجد دارای ایوان یا چهار ایوان بوده که تنها ایوان ضلع جنوب غربی آن باقی مانده است.

ایوان این مسجد خراب شده است اما آنچه از این مسجد باقی مانده است قوس بلند ایوان و تزئینات آجری با مربع های کوچک و بزرگ تو در تو می باشد.قسمتهایی از بنا که اکنون باقیمانده و هر لحظه امکان تخریب و فرسایش طاقهای باقیمانده آن میرود قدر مسلم بخشی از ضلع جنوب‌غربی مسجد بوده که صحن آن هم اکنون در زیر نهر آب و باغهای روبروی آن (در ضلع مقابل) مدفون شده اند.قسمتهای باقیمانده در این پلان شامل یک ایوان رفیع و بلند در وسط و 2 گوشواره رفیع و بلند در طرفین آن که در 2 طبقه احداث شده بودند و پشت آنها را اتاقهای 2 طبقه‌ای به ابعاد تقریبی 4×4 متر و 340×320 سانتیمتر تشکیل می‌دادند که راه دسترسی به اتاقهای بالا از طریق پلکانی در انتهای اتاقهای همکف بوده است. کلیه سقفهای اتاقها دارای رسمی بندیها و کاربندیهایی بوده که بخشی از آنها باقیمانده است.همچنین در قسمت جلویی گوشواره های طرفین ایوان، سقفها دارای رسمی بندی و کاربندی بوده اند.سطح داخلی بنا را کاهگل تشکیل می دهد و نمای خارجی و بخشی از تزئینات سقف ایوان را با آجر ساخته اند.مصالح اصلی تشکیل دهنده بنای فوق را خشت و گل تشکیل می دهد و در اکثر نقاط مورد فرسایش و آسیبهای جدی و خطرناکی قرار گرفته است.

مسجد جامع زاوقان یکی از قدیمی ترین مساجد تاریخی

علت تخریب بنا ،به گفتهء اهالی محل سیل ویرانگری بوده که در گذشته بخشی ازخانه های اهالی و قسمتی از این مسجد را در برگرفته و باعث کوچ آنها به مناطق مرکزی شهر شده است و این منطقه از رونق افتاده و کم کم به فراموشی سپرده شده است.

برخی اهالی و ریش سفیدان محل نیز این محل را به نام “قلکا” یا “قتلگاه” می‌شناسند.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید