روستای فردو از توابع بخش کهک (نوفل لوشاتو) شهرستان قم با مختصات جغرافيايی ۵۰ درجه و ۵۴ دقيقه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۱۶ دقيقه عرض شمالی در ۱۵ کيلومتری جنوب شرقی کهک و ۴۷ کيلومتری جنوب شهر قم قرار دارد.این روستا از جنوب غربی به “کوه چال” از جنوب شرقی به “کوه عبدالوهاب” و از شرق به “کوه سلطان سعید شاه” محدود میشود.
نام “روستای فردو” برگرفته از كلمه “فردوس” به معنای بهشت است.
روستای فردو که از جاذبه های گردشگری کهک قم میباشد،در محدوده کوهستانی جنوب شرقی کهک استقرار یافته و ارتفاع آن از سطح دریا در حدود ۲۰۷۰ متر است و اقلیمی معتدل و کوهستانی دارد.آب و هوای این روستا در بهار و تابستان خنک و مطبوع و در زمستان سرد و خشک است.رودخانه فصلی فردو در شرق روستا جریان دارد.
روستای فردو دارای جاذبههای طبیعت گردی بسیاری است که از جمله آنها میتوان به آبشار زیبایی که در دامنههای کوه “برف انبار” قرار دارد و از جلوههای زیبای طبیعت ناشناخته استان قم است، اشاره کرد.
روستای فردو قدمت و پیشینه تاریخی طولانی دارد.بنای امامزاده بسوره (باوره) در حوالی روستا و همچنین امامزاده ای در داخل روستا قدمت این روستای کوهستانی را نشان می دهند.قدمت این زیارتگاه ها به دوره صفوی می رسد.مردم روستای فردو به زبان فارسی و با لهجه محلی سخن می گویند مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.درآمد اکثر مردم روستای فردو از فعالیت های زراعی ودامداری تامین می شود.گروهی از مردم روستا در امور خدماتی و تولید صنایع دستی اشتغال دارند.
در روستای فردو پرورش زنبور عسل نیز رواج دارد.مهم ترین محصولات زراعی روستا شامل گندم، جو، لوبیا و عدس است. اراضی این روستا به صورت آبی و دیم کشت می شوند و آب اراضی مزروعی از رودخانه و قنات تامین می شود.
همچنین جریان چشمه هایی که به فاصله یک کیلومتری روستای فردو از زمین می جوشند و مزارع و باغات منطقه را سیراب می کنند از جاذبه های زیبای اطراف روستا هستند.
همچنین انواع گیاهان دارویی مثل گل گاوزبان، شیرین بیان، گل ختمی، شاتره، خاکشیر و گون اطراف روستا می رویند که کاربردهای متنوعی دارند و به خاطر گون فراوان و وجود آویشن در دامنه کوه پرورش زنبورعسل در روستای فردو وجود دارد.به علاوه انواع پرندگان و جانوران از جمله شغال، گرگ، روباه، خرگوش، کبک و تیهو پوشش جانوری پیرامون روستا را تشکیل می دهد.
کوه برف انبار در فاصله ۱۲ کیلومتری روستا قرار دارد و با چشم اندازهای بسیار زیبا گردشگران طبیعت دوست را به سوی خود جذب میکند.سطوح کوه در فصل زمستان از برف یکپارچه سفید پوش میشود و جلوهای بسیار تماشایی مییابد.
ویلحال مرتع وسیع و زیبایی است که در ۱۶ کیلومتری روستای فردو قرار دارد.این مرتع یکی از نواحی سرسبز و تماشایی روستاست که در بهار و تابستان با هوایی ییلاقی جلوهای ویژه مییابد.
غار سالمستان یکی دیگر از جاذبههای طبیعی این روستاست که در فاصله ۵/۸ کیلومتری قرار دارد.این غار مورد توجه غار نوردان و فضایی برای به گذران اوقات فراغت است.
آرامگاه امامزاده فردو، بقعهای ساده و کوتاه است که در بالای تپهای کوچک و میان گورستان روستا قرار دارد.این آرامگاه را مدفن شش تن مینامند.
در برابر در ورودی بقعه، یکی دو سنگ قبر کوچک با تاریخهای ۱۰۲۷ و ۱۱۵۰ هجری قمری و درون گورستان، چند سنگ قبر کهنه از جمله دو سنگ بزرگ از قرن یازدهم هجری قمری دیده میشود، لکن بنای امامزاده چندان قدیمی نیست.امامزاده فردو، مورد احترام مردم روستای فردو و روستاهای پیرامونی است.
انواع موسیقی محلی در مراسم جشن و شادی و عروسی و همچنین در برخی از عزاداریها رواج دارد.
قالیهای زیبا با طرحهای سنتی و ابتکاری که اغلب از جنس ابریشم و در ابعاد کوچک بافته میشود از مهمترین صنایع دستی مردم این روستاست.همچنین انواع گلیم و زیلو در طرح ها و رنگ های متنوع در روستا بافته می شود.
از غذاهای محلی روستا میتوان به کالجوش، اشکنه، آش جو، فسنجان، قورمه و کوفته اشاره کرد.
انواع نانهای محلی، قره قوروت، لبنیات، خشکبار و محصولات باغی از مهمترین سوغاتیهای روستای فردو به شمار میروند.
بازدیدکنندگان در بهار و تابستان برای اقامت شبانه از امامزادة داخل روستا و امامزاده باوره استفاده میکنند.
همچنین این روستا با داشتن ۱۰۴ شهید (با توجه به جمعیت کم) در دوران جنگ تحمیلی در ایران رکورددار است.
روستای فردو از طریق شهرهای قم و کهک، با جاده آسفالت و از طریق شهر کاشان روستای رحق با جاده خاکی ماشینرو قابل دسترسی است.
اما اين روستای ناشناخته در سال ۲۰۰۹ به شهرتی جهانی دست يافت.
شهرت جهانی فردو به دليل جاذبه گردشگری و جلوههای طبيعت ناشناخته آن نيست،بلکه نامگذاری يکی از پيچيدهترين تاسيسات هستهای دنيا به نام اين روستا، فردو را به يک مکان جهانی تبديل کرده است.
تاسيسات هستهای فردو
مرکز هستهای فردو با نام رسمی”مرکز هستهای شهید علیمحمدیِ فردو”، بخشی از تاسیسات هستهای ايران است که به منظور غنیسازی اورانیوم در عمق ۸۰ تا ۹۰ متری صخرههای سنگی در کیلومتر ۲۵ “مسیر قم به تهران” در شرق آزادراه ساخته شده است.اين تاسيسات هستهای در سپتامبر سال ۲۰۰۹، بهطور رسمی رونمايی شد.نام این مرکز در تاریخ بهمن ۱۳۹۰ به پاس خدمات شهيد “مسعود علیمحمدی”، به نام اين دانشمند هستهای نامگذاری شد.