این یخدان‌های دو قلو را می‌توان از ویژه‌ترین نمونه‌های این اثر در ایران دانست که در روزگاه قاجار ساخته شدند.یخدان های دوقلوی سیرجان که از آن ها به عنوان منحصر به فردترین یخدان های دو قلو نام برده می‌شود، در غرب استان کرمان و در سیرجان قرار دارند. یخچال ها یا همان یخدان های طبیعی سیرجان در این استان هم جنبه گردشگری دارد و هم یک جاذبه طبیعی منحصر به فرد است.
یخدان های دوقلوی سیرجان سال ۱۲۷۴ هجری شمسی و توسط افراد خیر ساخته شده‌اند و در قدیم یخ مصرفی مردم را تامین می کردند و امروز نیز به جاذبه های گردشگری این شهر تبدیل شده اند.
یخدان‌های دوقلوی شهر سیرجان روزگاری یکی از مهم‌ترین منابع تامین آب شهر بودند.
این بنا از خشت خام و ملات گل ساخته شده است که اهالی سیرجان در فصل زمستان مخزن یخدان ها را از یخ پر نموده و با بستن درب‌ها و روزنه‌ها، در فصل تابستان از یخ آن استفاده می‌کردند.
در استان هایی مانند کرمان و یزد که در تابستان مصرف آب خنک مردم آن ها بالاست، از قدیم نیاز به تولید یخ بوده به همین دلیل این یخچالهای بدون نیاز به برق یخ مصرفی شهر سیرجان را تامین می کردند و نام دیگر آن ها را یخدان گذاشته اند که متاسفانه در حال حاضر این مکان به زمین والیبال تبدیل شده و متاسفانه در حال تخریب شدن است.
پیشینیان ما حوضی مدور و بزرگ به قطر دهانه حدود ۲۰ تا ۳۰ متر و عمق ۶ تا ۷ متر حفر می کردند و بر روی آن گنبدی بسیار بزرگ و مخروطی شکل می ساختند.
از این یخدانها دو نمونه منحصر به فرد در سیرجان مانده که قدمت آنها مربوط به دوره قاجار است و در سیرجان، قسمت غرب محله باغ بمید، خیابان شیخ فضل الله نوری واقع شده اند.
این اثر که از جاذبه های تاریخی سیرجان می باشد ، در تاریخ ۱۸ خرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۱۸۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
