یکی از حیرتانگیزترین جاهای لرستان، دره شیزر کوهدشت است.درهای که سکوتش و صدای گذر آب، آن را به منطقهای بکر و خیال انگیز تبدیل کرده.«دره شیرز» که در کیلومتر 55 جاده کوهدشت به چمآستان قرار دارد، پدیدهای طبیعی، فرهنگی و تاریخی بوده که در جلسه شورای ثبت و تعیین حریم آثار تاریخی در تاریخ 26 آذرماه 93 در فهرست آثار طبیعی کشور بهثبت ملی رسیدهاست.
تنگه شیرز در موقعیت جغرافیایی N334928 و E472950 در استان لرستان و در نقطه تلاقی سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان واقع است.این دره که با صخرهها و دیوارههایی با ارتفاع 150 تا 200 متر محصور شده بهعنوان «گرندکانیون» ایران معروف است و در امتداد آن درختانی افراشته شدهاند که سالهای سال آمیختهای از تلاقی دل نرم و دل سخت طبیعت را بهنمایش گذاشتهاست.گرندکانیون درهای در ایالت آریزونای آمریکاست که رود کلرادو از میان آن میگذرد و به خاطر تشابه ساختار زمین شناسی، دره شیرز را نیز به عنوان گرندکانیون ایران شناختهاست تا میراث جهانی سازمان یونسکو بر ثبت آن بهعنوان پدیدهای جهانی نظر ویژهای داشته باشد.
تنگه شیزر که از جاهای دیدنی خرم آباد میباشد،۵ کیلومتر طول دارد و در میان آن رودخانهای در جریان است که در دهانه ورودی شیرز به رودخانه سیمره میپیوندد. رودخانه سیمره در واقع خط مرزی استان لرستان و ایلام محسوب میشود. این تنگه شگفت انگیز با دیوارههایی به ارتفاع ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر محصور شده است که در قسمتهای مختلف ممکن است متفاوت باشد و دارای چشمههایی بزرگ و کوچک و یک آبشار به نام آبشار شیرز در داخل خود است.کوتاهترین ارتفاع دیوارهها 10 متر است و هرچه به سمت انتهای دره میرویم ارتفاع صخرهها اضافه میشود. در بعضی جاها این دیوارها و صخرهها آنقدر به هم نزدیک میشوند که حتی نمیتوانید آسمان را ببینید.یکی از لقبهای جالب شیرز، گرند کنیون ایران است.گرند کنیون درهای در ایالت آریزونای آمریکاست که رود کلرادو از میان آن میگذرد. این منطقه بکر و شگفت انگیز محل بازدید و تفریح تابستانی مردم لرستان و گردشگران بسیاری است و طبیعت گردان زیادی روزهای تعطیل خستگی خود را کنار آبشارها و سایه وسیع درختان و زیباییهای این تنگه در میکنند.
شکل گیری
شیرز با تمام زیبایی هایش در قلب رشته کوه های زاگرس جای گرفته است. دره با فرسایش سنگ های رسوبی متعلق به دوان سوم زمین شناسی ایجاد شده است. یکی از مهم ترین ویژگی های این صخره ها که موجب پیدایش چنین شاهکاری در طبیعت شده این است که آن ها بسیار انحال پذیرند و هنگامی که آب رودخانه یا باران با آن برخورد می کند به آن شکل می دهد، شکل های جالب و زیبا.
دیدنی های تنگه شیرز
طبیعت: تنگه شیرز بی نظیر است و هنگامی که به دشت می رسید درختان سر به فلک کشیده چنار، بلوط، انگور، انجیر و گلابی وحشی را خواهید دید. اگر د فصل مناسب بروید می توانید از این میوه ها بخورید. بزهای وحشی کوهستان از دور قابل مشاهده هستند. همچنین هنگام عبور از آب رودخانه وقتی پایتان در آب است ممکن است ناگهان احساس کنید موجودی زنده با شما برخورد کرد، کافی است با دقت کف رودخانه را نگاه کنید تا درون آب های شفاف آن ماهی ها را در حال شنا کردن ببینید.
غار: در انتهای تنگه شیرز غاری به طول ۱۵۰ متر وجود دارد و رودخانه ای با آبی بسیار سرد در میان آن جاری استو هنگامی که قصد رفتن به داخل غار را داشتید دقت کنید که در بعضی نقاط آن سطح آب ممکن است تا بالای زانو برسد. رفتن به درون غار با پای برهنه پیشنهاد نمی شود چرا که سنگ های کف آن تیز است و ممکن است به پای شما آسیب برساند. همچنین دقت داشته باشید که تنها در دهانه غار نور می رسد و از آن پس تارکی مطلق است. آنتن دهی موبایل نیز درون غار وجود ندارد. پس تجهیزات لازم را به همراه داشته باشید. این غار یادگاری است که از دوران غارنشینی در ایران بر جای مانده است. محلی ها این غار را پل خدا می نامند.
مناره سنگی: با سپری شدن میلیون ها سال و شرایط جوی مختلف مانند وزش باد و باران و همچنین وقوع زلزله شدید در منطقه یک ستون در میان تنگه شیرز شکل گرفته است که دیدنش هر فردی را شگفت زده می کند. ارتفاع مناره سنگی از کف صخره تا بالای آن ۸۰ متر است و قطری بیش از ۱۰ متر دارد. نام آن را مناره سنگی گذاشته اند. دیدن آن می تواند یکی از جاذبه های تنگه باشد.
چی لازمه با خودمون ببریم دره شیرز ؟
مسیر دسترسی به دره شیرز مناسب است و در انتهای مسیر پارکینک مناسبی ایجاد شده است که میتوانید به راحتی خودرو خود را پارک کرده و به دیدن از تنگه بپردازید. بهتر است تمام وسایل مورد نیاز را از قبل تهیه کنید و در داخل صندوق خودرو قرار دهید اگر قصد برپایی بساط پیک نیک را دارید وسایل مورد نیاز را با خود همراه داشته باشید و از قبل همه چیز را تهیه کنید. سرویس بهداشتی مناسب نیز در ابتدای مسیر در دسترس است که در صورت نیاز میتوانید ا ز آن استفاده کنید. اما نکته مهم همراه داشتن لباس اضافه، صندل و کفش مناسب پیاده روی است. در بازدید از تنگه حتما خیس خواهید شد بنابراین مراقب وسایل الکترونیکی خود باشید. میتوانید از کیسههای ضد آب برای نگهداری وسایل ضروری استفاده کنید. آنتن موبایل به محض ورود به تنگه ضعیف میشود و هرچه که جلوتر بروید کمتر و کمتر میشود. بنابراین آمادگی لازم برای قطع ارتباطتان با دنیای بیرون از تنگه را داشته باشید. در بازدید از پل خدا به همراه داشتن چراغ قوه و هِد لَمپ (چراغ پیشانی) برای دیدن فضای داخلی غار مفید است البته چراغ قوه موبایلتان هم میتواند این کار را انجام بدهد، اما باید مواظبش باشید تا داخل آب نیفتد. در پایان فراموش نکنیم که در طبیعت گردی هایمان زبالههای خود را جمع آوری کنیم چرا که مسئولیت جمع آوری آنها به عهده خودمان است و این زبالهها ممکن است سالها در اینجا باقی بمانند.
آدرس: بهترین مسیر برای دسترسی به تنگه از طریق جاده اولادقبا است.دو کیلومتر انتهایی مسیر یک خاکی مناسب است و در نهایت به پارکینگی میرسید که در کنارش یک مجتمع شیلات قرار دارد. از اینجا باید با پای پیاده به داخل تنگه مسیر خود را ادامه دهید.