یکی از مشهورترین آثار باستانی موجود در شهرستان ایذه در بخش جنوبی این شهرستان قرار دارد که به «نیایشگاه تاریشا» یا »اشکفت سلمان» شهرت دارد.محوطهای بسیار بزرگ که داخل صخرهی طیبعی کوه و به شکل یک سرپناه مشاهده میشود و میتوان در آن آثار آبرفتی و چشمهای جوشان با آبی شیرین، گوارا و دلچسب را مشاهده کرد.درواقع این اثر تاریخی که از جاذبه های ایذه میباشد،لقب بزرگترین خطنوشتهی میخی در دوران «عیلام نو» را به خود اختصاص داده است، چهار نقشبرجسته یا کتیبه است که دو کتیبهی آن را میتوان داخل غار که در ۳ کیلومتری جنوب غربی ایذه قرار دارد و مابقی را در بیرون از غار مشاهده کرد.
آثاری که حکاکان آنها را داخل دو چهارگوش مقعر، کنده و میراثی کهن را برای آیندگان به جا گذاشتهاند. جالب است بدانید که کارشناسان قدمت آنها را به دوران حکومت شاه بومی به نام »آیا پیر» میدانند. از نکات جالب این نقشبرجسته میتوان به تصویر یک زن آن هم در کنار یک مرد اشاره کرد که برای نخستین بار در یک نقشبرجسته به تصویر کشیده شده است. تصویری که «هوهین» همسر و خواهر شاه به همراه کاهن بزرگ را در یک مراسم آیینی نشان داده است. با توجه به این تصاویر میتوان احتمال داد که اشکفت سلمان در واقع نیایشگاه «تاریشا» بوده است.
در نیایشگاه تاریشا همنشینی تاریخ و طبیعت به شکلی هنرمندانه اتفاق افتاده. یکی از جذابیتهای طبیعی آبشاری است که از بلندای این اثر در هنگام باراش باران فرو میریزد. حال اینکه هر کدام از این سنگنگارهها چه چیزی در خود دارند را با یکدیگر کشف خواهیم کرد.
نقش برجستهی اول: در اولین نقش برجسته طرحی از نیایش هانی(هنه)، پادشاه محلی آیاپیر را میبینیم که در کنار خانواده و وزیرش ایستاده است. شاه در ابتدای این ردیف نقش شده و همسرش هوهین(آماتنا) پشت سر وزیر قرار گرفته. به شکلی دقیق میتوان گفت همگی لباسهایی آستین کوتاه بر تن دارند و پاهای آنان برهنه است. در مقابل آنها آتشدانی قرار دارد. همهی افراد از سمت چپ طراحی شده اند و روی نگاهشان به سمت غار کوچکی است که درون اشکفت قرار دارد.
نقش برجستهی دوم: این سنگ نگاره اشکفت سلمان مانند همان نقش اول است. تنها تفاوت این اثر عدم حضور وزیر در کنار خانوادهی سلطنتی است. حالت ایستادن همسر پادشاه بیشباهت به مجسمهی همسر پادشاه ایلام، میانه اونتاش گال، نیست و این را میتوان نشان از حالت خاص زنان در آن ایام دانست که سمبلهای خاصی دارد.
نقش برجستهی سوم: سومین نقش برجسته سنگ نگاره اشکفت سلمان در ارتفاع سه متری فضای داخلی نیایشگاه تصویر شده است. هانی، در این تابلوی سنگی به تنهایی در حال عبادت است. در این تصویر هانی از سمت راست حجاری شده و این گویای این مطلب است که کنج دره بخش مرکزی این عبادتگاه محسوب میشود. به روی این کتیبه یادگاری نویسیهای بسیاری انجام شده بود که چندین بار توسط تیمهای متخصص پاکسازی شد.
نقش برجستهی چهارم: این نقش برجسته در میان آثار به جا مانده در مجموعهی سنگ نگاره اشکفت سلمان بیشتر از همه آسیب دیده و چیز دقیقی نمیتوان از آن دریافت.اما با آنچه که در کول فرح بهدست آمده میتوان حدس زد یکی از خدایان در این کتیبه نقش شده است. آنچه دیده میشود پاهای مجسمهای است بر روی پایه ای قرار دارد و ریش بلند او به سینه می رسد.
پیشنهاد ویژه: اگر در فصول ریزش باران از این مکان دیدن نمایید شاهد ریزش جریان آبشار مانند از بالای صخره تاریخی خواهید بود که از زیباییهای این مکان تاریخی است.
آدرس:اشکفت سليمان در استان خوزستان و فاصله 3 کيلومتری جنوب غربی شهر ايذه کنونی، در انتهای درهای واقع شده است.
