این آرامگاه در شش کیلومترى شیروان واقع شده و مجموعه‌اى است مرکب از یک حرم چهارگوش (مربع) به ضلع هشت متر که با واحدهاى پیرامون، به وسیلهٔ درگاهى‌‌هایى با عمق زیاد، در ارتباط است.ارتفاع مقبره تا زیر گنبد ۷/۵ متر، و بلندى گنبد آن حدود ۸/۵ متر است و تماماً از آجر و گچ و چوب ساخته شده است.در جانب جنوبى بقعه، ایوان مستطیل شکل بزرگى به طول ۶/۷۰ و عرض ۴/۸۰ متر قرار دارد که در دو سوى آن، دو تالار مستطیل شکل دو طبقه به صورت قرینه ایجاد شده است.دو جانب غربى و شرقى حرم، با ایوان‌مانندى در وسط و دو غرفه در کنار آن، با هم حالت قرینه دارند.در ضلع شمالى نیز ایوان‌مانندى در وسط و چهار غرفه در دو جانب آن وجود دارد.بر روى هم، این بناى بزرگ آجرى با نماى خارجى خود و طاق‌نماهاى هشت‌گانهٔ بزرگ اطراف آن، اثرى چشم‌گیر است. بناى مزبور با توجه به وضع کلى ساختمانى آن و نحوهٔ پوشش بنا،از جمله آثار معدود دوران غزنوى (قرن پنجم هجری) به شمار مى‌رود. ضریح، به شکل مکعب مستطیل مشبک چوبى،در وسط حرم واقع شده، و فاقد هرگونه تاریخى است.در مجاور بقعه، بناى چهارتاقى (مقبرهٔ تیموری) قرار دارد که به نام تپهٔ تیمورى معروف است.در این بنا،به باقى‌مانده‌هاى آثار زیباى گچ‌برى نیز برخورد مى‌‌کنیم. امامزاده حمزه رضا را فرزند امام موسى بن جعفر (ع) مى‌دانند.
بناى مزبور از جاذبه های مذهبی شیروان،با شمارهٔ ۷۰۴، در شمار بناهاى تاریخى ایران به ثبت رسیده است.
شهرت محلى و نسب شریف
هم چنان که اشاره شد، از دیرباز این آرامگاه باشکوه به فرزند بلافصل امامموسى کاظم علیهالسلام مشهور است.این ادّعا در جاى جاى بقعه به صورت کتیبه و در وقفنامه و کتیبه ضریح مطهّر اشاره شده است که به طور قطع این ادّعا صحیح نبوده و حضرت حمزه بن موسى علیه السلام چنان که در صفحات پیشین اثبات کردیم درشهر رى مدفون است.اهالى به زعم این که وى برادر امام رضا علیهالسلام است و حمزه به سوى برادر خودمی رفته و آن جا به دست مخالفان به شهادت مىرسد او را حمزه رضا علیه السلام می خوانند.
ایرج افشار سیستانى می نویسد:
«آرامگاه حمزه بن موسى الرضا علیه السلام سرشناس به حمزه رضا در شش کیلومترىشمال باخترى شیروان قرار دارد».بدون شک مزار کنونى در روستاى زیارت شهرستان شیروان نمىتواند از آن فرزندبلافصل امام موسى کاظم علیهالسلام باشد. بلکه به طور یقین در نسبنامه این شخص چندواسطه حذف شده و شخصیّت مدفون به جد اعلا منتسب شده است.خفته در این مزار کسى نیست جز سیّد ابوالقاسم حمزه بن محمّد أبى جعفر بنموسى بن احمد بن محمّد الأعرابى بن قاسم بن حمزه بن امام موسى کاظم علیهالسلام.وى سیّدى جلیل القدر، عظیم الشأن و بسیار بزرگوار بود.پدر او (ابو جعفر محمّد) نقیب شهر طوس بوده و او را ملقّب به رضا، و سیدى جلیلالقدر، شریف و بلند جایگاه دانستهاند. او در نزد پادشاهان سامانى از اعتبار خوبىبرخودار بود و با نویسندگان و وزراى آنها معاشرت داشت. ابوالفتح بستى در اشعارى اورا مدح گفته است. او فرزندى به نام حمزه ابوالقاسم داشت که مکنّى به کنیه جدّ خودحمزه ابوالقاسم بن موسى علیهالسلام بودو در نزد آل سامان از موقعیّت فوق العادهاىبرخوردار بود.
امام فخر رازى درباره سیّد حمزه علیهالسلام می نویسد:
«ابوالقاسم حمزهبن ابىجعفر محمّد،هوالسیّدالشریف الرییس النقیب بطوس.»
یعنى:وى سیّدى شریف و رئیس و سرپرستى سادات طوس را بعهده داشته است.همین مطلب را علاّمه نسّابه سیّد عبدالرزّاق کمونه در کتاب موارد الاتحاففى نقباء الاشرافو عمیدى نسّابه در المشجرالکشافو ابوطالب مروزى در الفخرىاشاره داشته اند.
سیّد ابوالقاسم حمزه دو پسر به اسامى ذیل دارد؛ زید ابوالحسینکه نقابت شهرطوس را به عهده داشت و اینک آرامگاه او در روستاى در صوفیان بجنورد قرار دارد وآن دیگر سیّد ناصرنام دارد که سیّدى جلیل القدر و عظیم الشأن بود.از سیّد زید بن ابى القاسم حمزه، دو فرزند به اسامى زید و حسن به یادگار ماند، کهعلماى انساب اسامى آنان را در کتبشان ذکر نموده اند.
