باغ عفیف آباد یا باغ گلشن یکی از زیباترین باغ‌های ایرانی به شمار می‌رود که در خیابان عفیف آباد شیراز قرار دارد.اگر سفرتان به شیراز چند روزی بیشتر طول کشید حتما از باغ هایی مثل عفیف آباد هم دیدن کنید تا باغ های تماشایی این شهر را بهتر از قبل بشناسید. باغ عفیف آباد جلوه دیگری از باغ های شیراز است که سال های زیادی را به خود دیده است.در این باغ هم مثل دیگر باغ های ایرانی، عمارتی تاریخی با معماری تماشایی قرار دارد که زیبایی باغ را دو چندان کرده است.این عمارت امروز به موزه تبدیل شده و در آن از آثار تاریخی و نظامی جالب توجهی بازدید می کنید.در این باغ که از جاذبه های گردشگری شیراز میباشد،به غیر از اینکه طبیعتی بینظیر با درختانی کهنسال را می بینید به تماشای این موزه و معماری جلب توجه آن هم می روید.
مساحت این باغ 127000 مترمربع است که میرزا علی خان قوام الملک دوم در سال 1284 هجری قمری آن را بر ویرانه‌های باغی که از عهد صفویه مانده بود ساخت. در دوره قاجار، عفیفه خانم (خواهرزاده میرزا علی خان) این باغ را نوسازی و زیباسازی کرد و نام امروزی آن نیز از نام عفیفه خانم برگرفته شده است.در سال 1351 باغ موزه عفیف آباد در فهرست آثار ملی ایران جای گرفت و هر ساله مورد بازدید بسیاری از گردشگران تور شیراز و سایر میهمانان شهر شعر و ادب قرار می‌گیرد.
در دوره پهلوی، صاحبان باغ آن را به فرح، همسر شاه هدیه دادند و وی نیز این اثر را در یک مزایده به سال 1340 به ارتش داد. تملک ارتش بر این اثر سبب شده فضای باغ با تاریخ ادوات نظامی ایرانی عجین شود و وجود موزه ارتش و توپ جنگی فتح علی شاه قاجار، روح ارتش را در کالبد این باغ زیبا دمیده است.
ساختمان باغ عفیف آباد
سردر ورودی باغ دارای چهار ستون گچی ساده است و سرستون‌های آنها با الگو گرفتن از سرستون‌های تخت جمشید طراحی شده و در پیشانی سردر نگاره دو شیر دیده می‌شود به گونه‌ای که گویی در را در میان پنجه‌های خود گرفته‌اند.
پس از گذر از در، دالانی که آن را به فضای اصلی باغ پیوند می‌دهد. در سوی دیگر در و بر پیشانی دهلیز آیین تاجگذاری یکی از پادشاهان ساسانی به چشم می‌خورد.
ساختمان کاخ دارای دو طبقه است که در آن نزدیک به ۳۰ اتاق تالار وجود دارد. در شمال و جنوب تالار دو بخاری از سنگ مرمر تراشیده شده طراحی و ایجاد شده است.
طبقه پایین این ساختمان هم اینک موزه نظامی و در آن آبنمای زیبایی ساخته شده و سوی خاوری آن با پنجره‌های رنگین ساخته شده است. این طبقه با سه پلکان به طبقه دوم راه می‌یابد. طبقه دوم راهروی بلندی دارد که در دو سوی آن اتاق‌های تو در تو جای دارد. در مرکز این طبقه تالاری بزرگ و باشکوه وجود دارد. سقف تالار چوبی است و به به نقش‌های گل و بوته، شکارگاه و بزم و شادی آراسته شده است. دورادور دیوارها گچ‌بری و مقرنس‌کاری شده و درها و پنجره‌ها از شیشه‌های ساخته شده‌اند. در این طبقه «موزهٔ عبرت» قرار دارد که دربردارنده اتاق‌های همایش، رخت‌کن، نشیمن، مطالعه، پذیرایی و … است
در پیشانی ساختمان نگاره‌ای از تاجگذاری یکی از پادشاهان ساسانی با کاشی آراسته شده است. در اصلی ساختمان در سمت شمال است که از مسیر پلکان سنگی به تالارسرپوشیده می‌رسد. نمای شرقی عمارت دربرگیرنده ایوانی بزرگ و زیباست که در تمام طول بنا کشیده شده است. نمای غربی آن بسیار ساده است. ایوان جنوبی نیز از دید آذین‌بندی‌ها همانند ایوان شمالی است. در جلو ایوان بزرگ عمارت چهار ستون بلند ساخته شده است و سقف آن با قطعات چوبی پوشیده شده است. سر ستون‌های ایوان با الهام از نقش‌های تخت جمشید گچ بری شده است. همچنین در جلوی ساختمان نیز استخر بزرگی وجود دارد که راه اصلی باغ از جلو آن آغاز می‌شود، معماری این باغ آمیزه‌ای از ویژگی معماری دوران هخامنشی، ساسانی و قاجاریه است.
موزه نظامی باغ عفیف آباد
در موزه نظامی باغ عفیف آباد مجموعه‌ای ارزشمند از سلاح‌های سرد و گرم شامل انواع شمشیر، نیزه، زره، انواع تفنگ‌های سر پر، سلاح شکاری، مسلسل و تپانچه نگهداری می‌شود. علاوه بر آن، تفنگ‌های شخصی ناصر الدین شاه، فتحعلی شاه، مظفر الدین شاه، رضا و محمدرضا شاه و سلاح های مبارزان نهضت جنگل و غیره نیز در این مجموعه در معرض نمایش قرار گرفته است.
این باغ‌موزه زیبا همراه با حمام و قهوه‌خانه سنتی خود امروزه میزبان گردشگران زیادی است که شیراز را برای سفر انتخاب می‌کنند.
