«لایزنگان» نام یکی از روستاهای زیبای «استان فارس» است که میتوان آن را سرزمین گلهای محمدی نامید.روستای لایزنگان از توابع بخش رستاق-شهرستان داراب واقع در استان فارس دربین رشته کوههای جنوب زاگرس قرار دارد.لایزنگان از جاذبه های گردشگری داراب، روستایی است کوهستانی با ارتفاع2000متراز سطح دریا درمدارهای 28درجه و14دقیقه درعرض شرقی و54درجه و59دقیقه ی طول شمالی که از شمال به شهرستان نی ریز و از جنوب به روستای نوایگان وقلعه بیابان-از شرق به کوهستان بخش رستاق واز شمال غرببه روستای شکرویه و مروارید متصل می شود و در جنوب شرقی استان فارس وشرق داراب قرار دارد.
روستای لایزنگان به طور کامل در شرایط و اوضاع جوی و اقلیمی یک نقطه ی میان کوهی را داراست و از نقاط سردسیر شهرستان محسوب میگردد سرمای ان در سردترین روزهای زمستان به 2الی 3 درجه زیر صفر میرسد و در گرمترین روزهای تابستان از 35 درجه الی 37 درجه ی سانتیگراد بیشتر نمیشود و بداین لحاظ دارای اب و هوای معتدل کوهستانی است و متوسط بارندگی در سالهای پر باران به هشت صد میلیمتر می رسد.جمعیت روستای لایزنگان بالغ بر 6000نفر میباشد و بهعنوان مرکز دهستان کوهستان محسوب می شود.افتخار لایزنگان همین بس که تجلی گاه حق -کعبه ی معبود را با گلاب ناب ان معطر می سازند.
روستای لایزنگان بزرگترین تولید کننده گل محمدی در جهان میباشد و بالغ بر ۵۰۰۰ هکتار گلستان دیم محمدی و حدود ۵۰۰ هکتار گل محمدی آبی وجوددارد.گل محمدی تولیدی شهرستان داراب ارگانیک بوده و از نظر کیفی بسیار عالی است. وجود دشت گل محمدی در منطقه کوهستان و حوزه جغرافیائی روستاهای نوایگان و لایزنگان یکی از مهمترین عوامل جذب گردشگر به این منطقه است.
از منطقه گلهای محمدی را به سراسر ایران به خصوص قمصر کاشان میبرند و از آنجا گلابش را به مشهد مقدش و مکه مکرمه بر ده تا با گلاب خانهٔ خدا و حرم امام زضا (ع) را بشویند.گلهای محمدی در مکانی به نام سرحد (سردحد) وجود دارند. این مکان شبهای بسیار سرد و روزها هوایی معتدل و نسبتاً گرم دارد. بزرگترین واحد تولید گلاب و عرقیات جنوب کشور (صنایع تقطیر ساغر) در این مکان قرار دارد. افتخار لایزنگان همین بس که تجلی گاه حق، کعبه موعود را با گلاب ناب ان معطر میسازند.در بهار آن گاه که با وداع یار زردپوش، مردمان دسته دسته ازباغات گل به سرای خویش بازمیگردند دختران و پسر بچههایی را میبینی که شاخههای گل را دور گردن خود حایل نموده و هلهله کنان وبا سرور و نغمه شادی و زمزمه ترانههای محلی به سوی خانه سرازیر میشوند.
جاذبه های روستای لایزنگان
1- باغکر:منطقهای بسیار دیدنی با درختان بلند و قطوری که سر به فلک کشیده واقع در هشت کیلومتری شرق لایزنگان که با درختان گردو، سیب، زرد آلو، انار و بادام وبا چشمه و آب زلالش منطقهای منحصر به فرد را خلق کرده و دارای یک استخر سیمانی پر از آب و درخت گردوای بسیار تنومند به قطر شش متر میباشد و مکان مناسبی برای تفریح، استراحت و اسکان میباشد.
2- چاه ریگو:در منطقه غرناک (حدود ده کیلومتری نرسیده به لایزنگان) در شرق لایزنگان قرار دارد و با درختان، میوهها، چمنها و چشمه زلالش با الهام از طبیعت نشانگر عظمت حق تعالی میباشد.
3- کل خوش آب:در این باغ درختان سربه فلک کشیده و چمن زارهای بلند منظرهای شگفت آور به وجود آورده که چشم هر بینندهای از دیدن آن خیره میماند و به قدرت لاینفک پروردگار و هنر دست نقاش طبیعت پی میبرد. در کنار راه استخری به چشم میخورد که در فصل تابستان مکان مناسبی برای شنا میباشد. آب این منطقه از درون شکافی مه در ۱۵ متری استخر میباشد تأ مین میگردد. این منطقه به دلیل آب شیرین وگوارا یکی از خالصترین آبهای منطقه محسوب میشود که هر ساله افراد زیادی برای تفریح و گردش به این منطقه زیبا که ارتفاع آن بالغ بر ۲۲۰۰ متر است میآیند.
4- گلو آبک:منطقهای خوش آب و هوا دارای درختان بادام، گردو وانار که سربه فلک سائیده و شاخه در شاخه قفل شده اندو دارای چشمهای است که از شکاف سنگ بیرون میآید و همچنین دو استخر یکی با عمق دو و نیم متر و دیگری با عمق یک و نیم متر میباشد که مکان جالبی برای دوستداران طبیعت میباشد.
5- سوسونک:سسنک حدفاصل کل خوش آب وکل کبوتر بوده وباغی با ظاهر آراسته و درختانی تنومند و دارای استخری به عمق دو و نیم متر و درختانی چون انار، گردو، توت، بادام و منظره زیبایش یکی از اماکن زیبای لایزنگان به شمار میآید.
6- نیگو:منطقهای است زیبا دارای درختان قطور واقع در شرق لایزنگان با راهی سختگذر که در ۲۰ کیلومتری لایزنگان قرار دارد و یکی از دورترین باغهای روستا به شمار میرود. ارتفاع آن بالغ بر ۲۲۰۰ متر و در پشت کوه مفک قرار دارد. از محصولاتش میتوان بادام، گردو، زرد آلو، گل محمدی، انگور و….. را نام برد. همچنین دارای چشمهای است زیبا که این درختان رامشروب میسازد. این منطقه در اکثر فصلهای سال از طبیعت دلانگیز برخوردار است.
7.کوشکو:منطقه خوش اب و هوا در شمال لایزنگان علیا که دارای درختان گردو و بادام و گل محمدی میباشد که این مکان به سه قسمت به نامهای کل آب (کلاً)و کل بزگی و کل بید تقسیم شده که هر سه قسمت دارای چشمه آب بسیار با صفا میباشد.
8.مورکو: منطقه ای با هوای بسیار دلپذیر و خنک مخصوصا باب طبع فصل گرم سال که دارای درختان انگور و گل محمدی فراوان میباشد.
9.چاه پت و جلک: منطقه چاه پت و جلک به عنوان دروازه ورودی به لایزنگان از منطقه پشت کوه و نیریز و رود خور میباشد که این منطقه هم دارای درختان بادام و گردو گل محمدی است.
10.بیشه:این منطقه را میتوان بهترین و با صفا ترین منطقه اب و هوایی در کل روستای لایزنگان و منطقه داراب نامید که با وجود درختان گردو و بادام و گل محمدی و جدیداً درختان گیلاس و هلو و شلیل و الو و… هر ساله شاهد ورود گردشگران بسیاری از تمام مناطق داراب و فارس میباشد که در چند سال اخیر جشنواره گل محمدی نیز با حضور سران دولتی در این منطقه برگزار گردید.