شاهچراغ از جاذبه های شیراز،آرامگاهی است در شیراز که بنا بر اعتقاد شیعیان احمد بن موسی کاظم، پسر ارشد امام موسی کاظم و همچنین محمد بن موسی، در آن به خاک سپرده شده‌اند.احمد بن موسی (ع) می‌خواست برای همراهی برادرش امام رضا (ع) به خراسان سفر کند اما در راه به وسیله ماموران مامون، خلیفه وقت در شیراز به شهادت رسید.
علاوه بر این دو مقبره، ساختمان های دیگری نیز در مجموعه‌ی حرم بنا شده است. مسجد شهدا، بازار شاهچراغ، کتابخانه مرکزی و موزه‌ی آستان مقدس ازجمله آن‌هاست.
معماری آرامگاه شاه چراغ
ایوان‌ها: اول به سراغ ایوان های این بنای تاریخی در قسمت شرقی حرم می رویم. اولین ایوان های این مقبره در زمان علاء الدوله قاجار ساخته شده بود، ابعاد ایوان مطهّر پس از توسعه طولی معادل ۳۸٫۳۰ متر و عرض ۵٫۵ متر دارد و دارای ده ستون است.دوازده حجره در دو طرف به صورت دو طبقه ساخته شده و یک دهنه بزرگ در وسط آن وجود دارد که دیواره های آن با گچ‌بری تزئین شده است. در دو طرف درب طلائی حرم مطهّر، دو راهرو وجود دارد که به حرم و ایوان، منتهی می‌شوند.سقف ایوان ها توسط هنرمندان ایرانی به زیبایی تزئین شده در اطراف چهار بر ستون های ایوان، نام های خداوند نقش بسته است. زیر پای ستون ها و نمای جلوی ایوان از سنگ مرمر یکپارچه با طرح های زیبای اسلیمی به دست سنگ تراشان هنرمند حرم مطهر، حجاری شده است.
ضریح آرامگاه شاه چراغ:جنس ضریح این آرامگاه تاریخی در شهر شیراز تماما از نقره ساخته شده است، و بالای آن با برگ هایی از جنس طلا تزئین شده است. ابعاد ضریح به این ترتیب هستند که ۳٫۵۸ متر طول ضریح، ۲٫۲۶ متر عرض ضریح و ۲٫۹۲ متر ارتفاع آن می باشد. در داخل ضریح، روی مرقد مطهر صندوق بسیار زیبایی وجود دارد که بر روی خاتم کاری های زیبایی نقش بسته است. داخل ضریح، روی مرقد مطهّر صندوقی بسیار زیبا از خاتم قرار دارد.
درهای ورودی به آرامگاه شاه چراغ:آرامگاه چلچراغ از هفت در ورودی اصلی در صحن مطهر ساخته شده است. دو در از سمت شمال برای ورود خواهران و دو در سمت جنوب برای ورود برادران وجود دارد. به تازگی یک در از جنس طلا و دو در معمولی دیگر از ایوان ساخته شده است. یکی به بازار حاجی و دیگر به مسجد جامع عتیق باز می‌شود.ابعاد درطلای ایوان شاه چراغ حدودا دو متر است. روی در و چهارچوب‌ها اشعاری با خط زیبا و با هنر منبت نقش بسته است. در قدیمی حرم مطهر که به در ظل‌السلطان مشهور بوده اکنون در موزه نگهداری می‌شود.در جنوبی از جنس نقره بوده که به در عسکرخانی مشهور است. سازنده‌ی این در، آقا میرزابزرگ زرگر، استاد علی‌اصغر زرگر و میرزا علی آقا قلمزن و میرزا محمود قلمزن بوده‌اند.
گنبد منور آرامگاه شاهچراغ:اولین گنبدی که برای آرامگاه شاه چراغ در شهر شیراز ساخته شد در سال ۶۲۳ هجری بود. در آن زمان به نوبه خود دارای معماری بسیار زیبایی بود، پس از گذشت سالیان سال، زلزله در این شهر به وقوع پیوست که باعث فرو ریختن بناهای زیادی از جمله گنبد شاهچراغ نیز شد. این زمین لرزه در سال ۱۲۳۹ رخ داد. در سال ۱۲۴۶ هجری در زمان فتحعلی‌شاه قاجار، گنبد تعمیر می شود و خطاطی و آینه کاری های زیبای بر روی ساقه های آن نقش می بندد. در سال ۱۳۷۹ هجری گنبد قدیمی برچیده می‌شود و گنبدی با اسکلت فلزی از آهن تهیه و روی پایه‌های گنبد سابق کار گذاشته می‌شود.
گلدسته‌ها:آرامگاه شاه چراغ دارای دو گلدسته در شمال و جنوب ایوان خود می باشد. جنس ساختار این گلدسته ها از بتن آرمه بوده و به این منظور که صدای ملکوتی قرآن و اذان در تمامی شهر پخش شود به طور قرینه در دو طرف ایوان حرم شاه چراغ طراحی و بنا شده است.
موزه آستان مقدس شاهچراغ با وسعت 1100 متر مربع در دو طبقه حدود چهار هزار شیء با ارزش تاریخی، فرهنگی و مذهبی را در دل خود جای داده است. آرامگاه شاهچراغ در حال حاضر در نظر شیرازی‌ها و مردم ایران احترام زیادی دارد و مردم برای تبرک و توسل به زیارتش می‌روند.
چرا به احمد بن موسی(ع) شاهچراغ می‌گویند؟
شاید برای شما هم این سؤال پیش بیاید که چرا به امامزاده احمد بن موسی(ع)، شاهچراغ می‌گویند؟ روایتی در این باره که در کتابی تاریخی نقل شده است را در اینجا نقل می‌کنیم.
«تا زمان امیر عضدالدوله دیلمی کسی از مدفن حضرت احمد ابن موسی (ع) اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمی‌رسید که در اطراف آن، خانه‌های متعدد ساخته و مسکن اهالی بود.
از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانه‌ای گلی داشت و در هر شب جمعه، ثلث آخر شب، می‌دید چراغی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک می‌درخشد و تا طلوع صبح روشن است؛ چند شب جمعه مراقب بود، روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت؛ با خود اندیشید شاید در این مکان، مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاء الله باشد، بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه کنم؛ هنگام روز، پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید.
امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند، درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند؛ اما امیر که مردی روشن ضمیر بود و باطنی پاک و خالی از غرض داشت فرمود: اولین شب جمعه شخصاً به خانه پیرزن می‌روم تا از موضوع آگاه شوم.
چون شب جمعه فرا رسید، شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم، آنجا خوابید و پیرزن را فرمود هر وقت چراغ روشن شد، مرا بیدار کن؛ چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی‌تر از دیگر شب‌های جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود، بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بی‌اختیار 3 مرتبه فریاد زد: « شاه! چراغ» و از آن به بعد به شاه چراغ، معروف شد.»
