دَماوَند کوهی در شمال ایران است که با ارتفاع ۵۶۱۰ متر از سطح دریا، بلندترین کوه ایران و بلندترین آتشفشان آسیا و خاورمیانه است. دماوند در پارهٔ مرکزی رشته‌کوه البرز در جنوب دریای خزر جای دارد.کوه دماوند در تاریخ سیزدهم تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملّی ایران ثبت شد.این کوه از جاذبه های طبیعی شهر دماوند،همچنین از سال ۱۳۸۱ به عنوان «اثر طبیعی ملّی» در شمار مناطق چهارگانهٔ ارزشمند از نظر حفاظت محیط زیست قرار گرفته‌است دماوند برای کوه به معنی ظرف آتش یا دارنده آتش یا بخار و برای شهر به معنی دنباله ظرف یا دنباله کوه واقع شده می‌باشد.
مسیرهای اصلی صعود
برای رسیدن به قله دماوند، مسیرهای مختلفی وجود دارند که شناخته‌شده‌ترین آن‌ها این جبهه‌ها هستند:
جبههٔ شمالی؛شروع این مسیر نیز روستای ناندل است. این مسیر از قسمت شمالی کوه دماوند در دشت چم بن آغاز می شود. در ابتدای این مسیر شما شیب ملایمی را در پیش رو دارید که به جانپناه اول می رسد. پس از آن روی خاک های سیاه رنگی در نزدیکی یخچال دوبی سل جانپناه دوم را خواهید دید. شما پس از آنکه خواستید از جان پناه دوم حرکت کنید باید به سمت شمال شرق ملایم شده و پس از عبور از صخره های آتشفشانی به مسیری خواهید رسید که همان است که از جبهه شمال شرق در دسترس است که پس از آن به قله خواهید رسید. دلیل آنکه این مسیر کمی سخت می باشد، آن است که آب در آن به خوبی پیدا نمی شود و شاید برای تهیه آب مصرفی مورد نیازتان مجبور به ذوب برف شوید. اگر هم توانایی حمل آب را دارید می توانید برای دو روز با خودتان بطری آب معدنی حمل کنید.
جبههٔ شمال شرقی؛می توان گفت که جبهه شمال شرقی که یکی دیگر از راه های صعود به قله دماوند است، از دیگر مسیرها طولانی تر و بلندتر است. برای این صعود، کوهنوردان دو مسیر متفاوت را پیشنهاد می کنند. روستای گزنه یا گزانه یکی از مسیرهاست که از رودخانه تلخ رود می گذرد. گزینه دیگر از طریق روستای ناندل امکان پذیر است. البته این دو مسیر جایی به هم می رسند که به پناهگاه تخت فریدون معروف است و پس از آن صعود از جبهه شمال شرقی یک مسیر مشخص و یکسان دارد. برخی معتقدند که صعود از طریق روستای گزنه طولانی تر است و به همین دلیل آن ها روستان ناندل را پیشنهاد می کنند. اگر از روستای ناندل حرکت می کنید می توانید یک نیسان اجاره کنید و یا خودتان مسیر را بپیمایید. توسط نیسان حدود ۴۵ دقیقه بعد به پایه صعود می رسید که به گوسفندسرا یا گردنه سر معروف است و ارتفاعی حدود ۲۸۷۰ متر دارد. اگر از گزنه می روید، این مسیر در امتداد تلخ رود عبور کرده و از میان مزارع مختلف می گذرد تا به چشمه اسپه برسید. شما سپس باید از بالای تپه ای در زیر قله منار به گوسفندسرا برسید. در ادامه پس از عبور از یک شیب تند به پناهگاه فریدون خواهید رسید. ادامه این مسیر در جایی به مسیر جبهه شمالی می رسد و با هم به قله خواهند رسید.
جبههٔ غربی؛ مسیر غربی از پارکینگ در ارتفاع حدود ۳۴۰۰ متر آغاز می‌شود و پس از حدود ۳ ساعت کوهپیمایی به پناهگاه سیمرغ می‌رسد و با ادامه مسیر بر روی یال غربی به قله منتهی می‌شود. در پناهگاه سیمرغ آب وجود دارد و شیب انتهای مسیر غربی به نسبت زیاد است.
جبههٔ جنوبی؛ از سمت جنوب شرقی کوه. پلور، رینه، گوسفندسرا و بارگاه سوم در این مسیر قرار می‌گیرند. رایج‌ترین و پرترددترین مسیر صعود به دماوند مسیر جنوبی است.کوهپیمایی این مسیر از مکانی موسوم به دوراهی آغاز می‌شود که در آن راه خاکی به سمت مسجد، از مسیر آسفالت وصل‌کنندهٔ پلور و رینه جدا می‌شود. پس از عبور از مسجد و گوسفندسرا به بارگاه سوم می‌رسد و پس از آن با صعود از یال مستقیم جنوبی و عبور از کنار آبشار یخی به تپه گوگردی و در نهایت قله می‌انجامد. پاکوب‌های این مسیر به علت تردد بالا بسیار واضح و همچنین درگیری با سنگ در این مسیر وجود ندارد.
آسان‌ترین این مسیرها جبهه جنوبی و سخت‌ترین آن‌ها جبهه شمالی است.سه جبهه شمالی، جنوبی و شمال شرقی در نزدیکی روستاها قرار گرفته‌اند و همچنین همگی دارای جانپناه در میان راه هستند.در مسیر جنوبی، آبشاری وجود دارد که همهٔ سال یخ‌زده‌است و تنها در تابستان‌های بسیار گرم، جاری می‌شود که به همین دلیل به آن آبشار یخی گفته می‌شود. این آبشار با قرار داشتن در ارتفاع ۵۱۰۰ متری، از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفع‌ترین آبشار خاورمیانه است.
