شهر سلطانیه در استان زنجان مملو از آثار تاریخی و گردشگری است و در حاشیه روستای “ویر”، جایی که میتوانی سه غار سنگی را ببینی که در دل صخرههایی بزرگ شکل گرفتهاند هر کدام نقشهای زیبایی دارند که همه از سنگ و در دل همین صخرهها تراشیده شدهاند.”معبد اژدها” از جاذبه های سلطانیه،در فاصله کمی از شهر قرار دارد و نقش دو اژدها از معروفترین و جذابترین نقشهای این محوطه تاریخی است.
اژدها از قدیم در فرهنگ ایران وجود داشته است، ولی دو اژدهای داشکسن، ایرانی نیستند وچینیاند و عجیب است که این قهرمانان افسانههای چینی در ایران و در نزدیکی زنجان چه میکنند؟
میگویند از معبد داشکسن در دو دوره تاریخی استفاده میشده: دوره اول زمان ساسانیان بوده است، اما از این دوره چیز زیادی باقی نمانده؛ دوره دوم، زمان فرمانروایی مغولها در ایران، قرن هشتم هجری بوده است.زمانی که ایلخان مغول، ارغون از دنیا رفت، الجایخاتون، خواهر سلطان محمد خدابنده تصمیم گرفت به معبد شکلی تازه بدهد. برای همین از هنرمندان چینی دعوت کرد تا معبد را تزیین کنند.
بهجز دو اژدها، آثار هنری زیبای دیگری هم در این معبد توجه بیننده را بهخود جلب میکند. محرابهایی در دو طرف نقش دو اژدها با مقرنسهای ظریف و زیبا و همینطور نقشهای تزیینی معبد نشان میدهند هنرمندانی که این نقشها را بهوجود آوردهاند، چه چینی چه ایرانی، در کارشان مهارت زیادی داشتهاند.
مجموعه تاریخی داش کسن مرکب از ایوانها، نقوش برجسته و محوطههای باستانی است که در جهات مختلف به ویژه نقش حجاری شده اژدها، منحصر به فرد و قابل توجهاست. آثار به جا مانده در محل؛ این احتمال را قوت میبخشد که ایلخان مغول ” ارغون” بیش از گرایش به دین اسلام، اقدام به ساخت معبدی کردهاست. تاثیر و تاثر متقابل ایران و چین بر یکدیگر بیش از هر محل دیگری در این مکان مشهود است چنانچه تلفیق طرحهای اسلیمی و نقش اژدها این موضوع را متذکر میشود.
معبد اژدها مستطیلی و به ابعاد تقریبی ۱۰۰ متر در ۵۰ متر است که یک قسمت از آن به واسطه حفاری در تپه ایجاد شدهاست. معبد در دامنه تپهای قرار داشته و مشرف به دشتهای وسیع و زیبایی است.
دو اژدهای عظیم که هر کدام در پیچ و خم های سحر آمیز خود اسراری را نهفته دارند و شخصیت محوری معبد، از آن آنهاست، گویی محافظان همیشه بیدار معبدند و تزئینات اسلامی از قبیل اسلیمی های زیبا و مقرنس های چشم نواز و قاب بندی های دقیق بخشی از هنرهای اسلامی است که جلوه ای پر شکوه به معبد بخشیده است.
در حال حاضر آثار زیادی از شکل نخست این معبد باقی نمانده و تنها سنگهای بزرگ و پراکنده در گوشه کنار معبد دیده میشود.
شیرین و فرهاد
افسانه های زیادی درباره این مکان در بین بومیان منطقه رواج دارد. اهالی روستای ویر اسم محوطه داش کسن را شیرین و فرهاد گذاشته اند. داش در زبان آذری به معنی سنگ است و کسن به معنی بریدن. در افسانه های ایران باستان، فرهاد را به عنوان فردی سنگ شکن می شناسند که عشق زیادی نسبت به شیرین داشته است.به همین خاطر این مکان به شیرین و فرهاد شهرت یافته است. اما دلیل اصلی اطلاق نام داش کسن به این بنا، این است که این مکان معدن سنگ بوده است و هنگامی که کارگران مشغول تراشیدن سنگ های معدن بوده اند به ناگاه نقوش زیبای آن از دل سنگ ها نمایان می شود.
بهترین زمان بازدید از معبد
استان زنجان در فصول پاییز و زمستان دارای آب و هوایی بسیار سرد است. بنابراین اگر قصد سفر به این استان را دارید، بهترین فصل بازدید، فوصل بهار و تابستان می باشد. اردیبهشت ماه بهترین ماه بازدید از این استان می باشد.
امکانات منطقه
راه رسیدن به معبد در سال ۱۳۸۹ زیرسازی شده و تا خود معبد راهی خاکی اما صاف و ماشین رو است. در طی مسیر تابلوها نشان دهنده راه هستند و نیز امکانات رفاهی برای گذراندن شب نیز کم و بیش فراهم شده است. در کنار معبد یک کانکس کوچک و نمازخانه نیز وجود دارد که نگهبان معبد در آن زندگی میکند.
مسیر دسترسی به معبد داش کسن
برای رسیدن به این بنا و دیدن شگفتی های آن باید به استان زنجان سفر کنید. به شهر سلطانیه بروید و سراغ روستای ویر را از مردم محلی بگیرید. این روستا در شمال شرق سلطانیه قرار دارد. راه رسیدن به محوطه داش کسن، از روستای ویر به بعد، به طول حدودا ۵ کیلومتر، تماما خاکی است. بد نیست اگر یکی از محلیان را به عنوان راهنما در کنار خود داشته باشید تا برای یافتن آن دچار مشکل نشوید. کانکس کوچکی در کنار این محوطه قرار دارد که محل استقرار مسئول نگهبانی از این مکان می باشد.اگر از نگهبان بخواهید، با لهجه شیرین آذری گذشته این مکان را با آب و تاب برایتان توضیح خواهد داد.
