این منطقه از جاذبه های شیروان،با مساحت تقریبى ۰۰۰‚۱۷ هکتار، در ۷۰ کیلومترى شمال شهر شیروان و در حدود نوار مرزى ایران و ترکمنستان قرار دارد.در این منطقه جنگل‌هاى تُنُک اُرُس و مراتع سرسبزى وجود دارد و گونه‌گونى حیات‌وحش آن نیز قابل توجه است.
منطقه حفاظت شده گلول و سرانی دارای آب و هوایی عموماً كوهستانی، با شیب‌های تند و دره‌های عمیق و صخره‌های مرتفع است. این منطقه قسمتی از رشته كوه‌های موسوم به كپه داغ را تشكیل داده و از مناظر بدیع و فریبنده‌ای برخوردار است.منطقه حفاظت شده گلول و سرانی با توجه به دارا بودن ویژگی‌های خاص طبیعی، از جمله جنگل‌های انبوه درختان ارس و تنوع بسیار زیاد پوشش گیاهی و نیز زیستگاه خالص ترین قوچ اوریال، اولین بار در 27 تیرماه سال 1350 توسط سازمان شكار بانی و نظارت بر صید آن زمان با عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد.
تعدادی روستا در حاشیه جنوب و جنوب غرب این منطقه وجود دارد كه ساكنان آنها عمدتاً از كردهای كرمانج بوده و حرفه اصلی اغلب آنان دامداری است و تعدادی به كشاورزی و باغبانی مشغول هستند. روستای سرانی تنها روستایی است كه در مرزهای این منطقه قرار دارد و نام منطقه نیز برگرفته از این روستاست.
پست‌ترین نقطه در این منطقه در رنج ارتفاعی 1400 متر و بالاترین نقطه منطقه در رنج ارتفاعی 2900 متر قرار دارد و دمای متوسط سالانه هشت درجه سانتی‌گراد و بارندگی متوسط 45 متر است.
این منطقه دارای زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل بوده و سرما و یخبندان در آن از آبان ماه، آغاز و تا اوایل اردیبهشت ماه ادامه می یابد. یزان بارش در این مناطق بین 400 تا 500 میلی‌متر به طور متوسط در سال است و حداقل درجه حرارت در گرمترین روزهای سال از 25 درجه سانتی‌گراد تجاوز نمی‌كند. در پایین دشت این منطقه تخته گلول قرار دارد كه در فصل بهار دارای چشم اندازی زیبا از پوشش گیاهی به گل نشسته اعم از شقایق، خیارك و انواع بالشتكی است و در داخل این منطقه پوشش انبوه ارس در ارتفاعات منطقه قرار دارد كه در نقاطی كه ارس وجود ندارد انواع بالشتكی‌ها از قبیل گون، كلاه میرحسن، چوبك و اسپرس خاردار، پوشش زیبا و چشم نوازی به عرصه‌های طبیعی منطقه بخشیده است.
در منطقه حفاظت شده گلول و سرانی حیوانات و پرندگانی هم‌چون قوچ و میش اوریال، پلنگ، گربه وحشی، گراز، سمور سنگی، خرگوش، داركوب قهوه‌ای كه بسیار كمیاب است، سهره سیاه و كبك دری نیز زندگی می‌كنند.از چشمه‌های این منطقه نیز می‌توان به كور چشمه، قربان چشمه، چشمه گیری اشاره كرد كه در كنار رودخانه‌ای كه در مرز جنوبی منطقه به طرف سرانی جاری است منابع آبی منطقه را تشكیل می‌دهند.از نقاط ارتفاعی این منطقه می‌توان علم، قله چوپان، ارتفاعات تنبل، كوه بزان، كور چشمه كوه كناره نام برد.
بجز تخته گلول(گلیل) زیارتگاه زكریای پیغمبر (ع) نیز در ارتفاعات جنوبی این منطقه حفاظت شده واقع است كه در روزهای تعطیلات پذیرایی انبوهی از مردم محلی و غیربومی از سایر نقاط استان و حتی كشور است.در دو كیلومتری غرب روستای سرانی محلی به نام قدمگاه ایوب وجود دارد كه دارای درختان قطور و كهنسال ارس است در میان این درختان، درخت ارس بسیار بزرگی وجود دارد كه به لحاظ قطر تنه و قدمت كهنسال ترین ارس در خراسان بزرگ بوده و جزو پنج درخت ارس كهنسال ایران است.
با توجه به ارزش زیستی این درخت اقداماتی جهت ثبت آن در فهرست در ختان كهنسال و آثار طبیعی ملی از سال 85 از سوی اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی صورت گرفت كه در سال گذشته جزء آثار طبیعی ملی كشور به ثبت رسید.منطقه حفاظت شده گلول و سرانی دارای سه محیط بانی در جنوب، جنوب غرب و غرب منطقه است كه توسط محیط بانان پرتلاش و زحمت كش منطقه گشت و كنترل حفاظت می‌شود.نسبت مساحت این منطقه به مساحت كل مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست خراسان شمالی 6.65 درصد است.
