خانه‌های تاریخی تبریز هر کدام چه از لحاظ قدمت و چه از حیث ارزش فرهنگی و هنری برای ساکنان شهر تبریز بسیار درخور اهمیت است. در این میان موزه ادبی استاد شهریار، محل زندگی خالق حیدربابا یکی از جاذبه های تبریز است که زیبانزد خاص و عام است، چرا که کمتر کسی را می‌توان یافت که نام استاد شهریار به گوشش نرسیده باشد. حتی افرادی که به شعر و ادب نیز علاقه چندانی نداشته باشند، با شنیدن ابیاتی از حیدربابا، مسحور زیبایی و لطافت کلام شهریار می‌شوند.
استاد شهریار فرزند آقاسید اسماعیل موسوی معروف به حاج میرآقا خشکنابی در سال 1325ه.ق (شهریور 1286 شمسی) در بازارچه میرزا نصرالله تبریز چشم به جهان گشود. در سال 1328 که تبریز آبستن حوادث خونین وقایع مشروطیت بود پدرش او را به روستای قیش قورشاق و خشکناب منتقل نمود. دوران کودکی شاعر در آغوش طبیعت و روستا سپری شد. منظومه حیدربابا مولود آن خاطرات است. در سال 1331 ه.ق شهریار به تبریز بازگشت و نزد پدر شروع به فراگیری مقدمات ادبیات عرب نمود. وی در سال 1322 ه.ق جهت تحصیل به شیوه نوین آموزشی اصول جدید به مدرسه متحده وارد شد و در این مدرسه به آموختن زبان فرانسه و علوم دینی و فراگیری خوشنویسی پرداخت.
کتابت قرآن مجید ثمره همین تجربه خوشنویسی است. در سیزده سالگی اشعار شهریار با تخلص بهجت در مجله ادب به چاپ رسید. او در بهمن 1299 شمسی برای اولین بار به تهران سفر کرد و در سال 1300 با کمک لقمان الملک جراح در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت. شهریار در تهران تخلص بهجت را نپسندید و تخلص شهریار را پس از دو رکعت نماز و تفال از حافظ برگرفت.
شهریار از بدو ورود به تهران با استاد ابوالحسن صبا آشنا شد و نواختن سه تار و مشق ردیف های سازهای موسیقی ایرانی را از او فرا گرفت. او همزمان با تحصیل در دارالفنون به ادامه تحصیلات علوم دینی پرداخت و در سال 1303 شمسی وارد مدرسه طب شد. از این پس زندگی شورانگیز و پرفراز و نشیب او آغاز شد. با فوت پدر و بازگشت مجدد وی به تهران در سال 1314 آوازه شهرت او از مرزها فراتر رفت. شهریار شعر فارسی و آذری را با مهارت تمام می سرایید. در سال های 1330 یا 1329 اثر جاودانه خود حیدربابایه سلام را خلق و برای همیشه به یادگار گذاشت. در مرداد 1332 با یکی از منسوبین خود ازدواج کرد. حاصل این ازدواج سه فرزند است.
استاد شهریار پس از یک دوره بیماری در 27 شهریور 1367 دار فانی را وداع گفت و در مقبره الشعرای تبریز به خاک سپرده شد. بزرگ ترین اثر استاد شهریار کلیات ارزشمند دیوان اشعار وی به زبان پارسی و بخشی از آن به زبان آذری است که معروف ترین آن ها کتاب «حیدربابایه سلام» است.
ساختمان موزه ادبی استاد شهریار در زیربنایی بالغ بر ۲۵۰ متر و در زمینی به مساحت ۲۴۱ متر مربع در دو طبقه ساخته شده است. بخش صمعی و بصری این خانه که دربرگیرنده عکس‌ها و تصاویر استاد شهریار است، در زیرزمین خانه واقع شده و بخشی از زیرزمین نیز به محل استراحت میهمانان خانه شاعر اختصاص یافته است. بخش اصلی خانه، طبقه بالای ساختمان است که میتوانید در اتاقی از آن رختخواب و بستر استراحت استاد شهریار را مشاهده کرده و در قسمت‌های دیگر لباس‌ها، کتاب‌ها، لوازم‌التحریر، هدایا، لوح‌های تقدیر و تندیس‌های وی را ببینید. از دیگر آثار ارزشمند موزه ادبی استاد شهریار می‌توان به سه تار معروف و آثار خط نستعلیق این شاعر اشاره کرد. علاوه بر وسایل شخصی استاد که در موزه به نمایش داده شده، اسناد مختلفی از وی با فراخوان شهرداری از سوی شاعران آذربایجانی و همراهان استاد شهریار جمع‌آوری شده و در اختیار موزه ادبی استاد شهریار قرار گرفت. به این ترتیب مجموعه‌ای از اشیاء گرانقدر استاد در خانه محقر این شاعر گردهم آمدند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بیش از ۵۰۰ قطعه از آثار و وسایل شخصی شهریار را می‌توان یافت که شامل لوازم زندگی، کتاب، دستخط، انواع یادبودها و هدایای داخلی و خارجی میشود.
مکانهای نزدیک به این موزه
عمارت شهرداری تبریز، خانه تاریخی نیکدل، دانشکده معماری که جزء خانه های قدیمی تبریز است، موزه سنجش، خانه حیدر زاده (همه اینها در مقصودیه هستند)
مرکز خرید تربیت که با ده دقیقه پیاده روی به بازار بزرگ و سرپوشیده تبریز منتهی میشود (تربیت روبروی مقصودیه و عمارت شهرداری میباشد)
ارگ علیشاه تبریز که در میدان مصلی، کوچه ارگ واقع شده خانه های زیبای قدیمی دیگری نیز در خیابان ارتش جنوبی- کوچه صدر هستند مثل خانه لاله ای، خانه ختایی، خانه علی میسیو٬ مسجد کبود تبریز، موزه عصرآهن، موزه آذربایجان نیز مابین میدان ساعت و چهارراه منصور واقع هستند جنب مسجد کبود بوستان خاقانی هست که میتوانید رفع خستگی کرده چای بنوشید.
آدرس:آذربایجان شرقی٬ تبریز، خیابان ارتش، محله مقصودیه، خانه استاد شهریار
