موزه دفاع مقدس خرمشهر یادگاری از ۸ سال جنگ در خرمشهر است که علاقهمندان برای درک حس و حال آن روزها به بازدید از این موزه میروند.ساختمان موزه که با نام مرکز فرهنگی دفاع مقدس و موزه جنگ نیز شناخته میشود در سال ۱۳۰۹ ه. ش. ساخته شده است.
موزه جنگ در ابتدا به عنوان ساختمان اداری شرکت نفت مورد استفاده قرار میگرفت تا اینکه با شروع جنگ تحمیلی در اواخر مهر ۱۳۵۹ ه. ش. به اشغال عراقیها درآمد و به برج دیدهبانی برای آنان تبدیل شد.پس از بازسازی قسمتی از بنا در سال ۱۳۷۵ ه. ش، مرکز فرهنگی دفاع مقدس (موزه جنگ) با مساحت ۲ هزار و ۴۰۰ متر مربع کار خود را با ۴ سالن به نامهای آزادسازی، بازسازی، اشغال و مقاومت آغاز کرد.
در موزه جنگ خرمشهر یکی از جاذبه های خرمشهر،که در خیابان امام خمینی قرار دارد، آثاری از عکسهای دوران جنگ، ادوات نظامی، لوازم شخصی سرداران و شهیدان را در معرض دید عموم قرار دادهاند.از قسمتهای جالب توجه موزه دستنوشتههای عراقی هاست که بر روی دیوارهای ساختمان از دوران جنگ باقی مانده است، یکی از دست نوشتهها، جمله” آمدهایم تا بمانیم ” بوده است که در این مرکز، خودنمایی میکند.
در بخشی از فضای باز موزه، نیروهای بعثی ماشینهایی را بصورت ایستاده در خاک گذاشته بودند که پس از گذشت سالها همچنان به همان صورت باقی ماندهاند و یکی از جذابیتهای مرکز فرهنگی دفاع مقدس محسوب میشود.
از قسمتهای دیگر مجموعه میتوان به کتابخانه تخصصی دفاع مقدس، آرامگاه سه شهید گمنام و سالن نمایش فیلم اشاره کرد.
همچنین در این مرکز فرهنگی، آثار به جامانده از سرداران شهید حماسه مقاومت خرمشهر همچون سید محمدعلی جهانآرا، عبدالرضا موسوی، از فرماندهان سپاه خرمشهر و دیگر شهدای ارتش و سپاه و نیز ادوات نظامی آن دوران به نمایش گذاشته شده است.
در موزه دفاع مقدس آثار شهدا، چون کولهپشتی، اسلحه، قمقمه و پوتین وجود دارد که از مناطق مرزی خرمشهر، چون شلمچه به یادگار مانده است.
تالارهای اصلی موزه دفاع مقدس:
تالار اول موزه دفاع مقدس شامل بحران قبل از شروع جنگ و هجوم اولیه ارتش متجاوز بعث صدام است.
تالار دوم سالنی است که در آن حماسه ۴۵ روزه مقاومت مردم قهرمان خرمشهر در مهر و آبان ۱۳۵۹ به نمایش گذاشته شده است.
تالار بعدی تالار اشغال خرمشهر است که در آن عکسهایی از تخریب شهر و حضور عراقیها در خرمشهر، عکسهایی از سرقت اموال مردم توسط متجاوزان، تخریب خیابانهاو حضورشان در خرمشهر مشاهده میشود.
در تالار چهارم بازدیدکنندگان به عملیات الی بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر خواهند رسید و با مشاهده نقشههای عملیات، با چگونگی شکلگیری این عملیات غرورآفرین آشنا خواهند شد.
تالار پنجم این موزه به بازگشت مردم قهرمان خرمشهر به این شهر اشاره دارد.
همچنین تالار ششم به نام تالار «خرمشهر امروز» است، که روند دفاع تا پیروزی و بازگشت مردم و بازسازی تا کنون را شامل میشود.
یکی از مزیتهای این موزه این است که وقتی روی پشتبام آن قرار میگیرید، خاک عراق به وضوح دیده میشود و این امر نشان از مکان خاص این موزه است که برای گردشگران جالب به نظر میرسد.
از دیگر مزیتهای این موزه وجود راویان پیشکسوت و جوان خرمشهری است که جنگ را با تمام وجود لمس کرده و آن را به نسل جدید، بازدید کنندگان و گردشگران انتقال میدهند.