این قبرستان در جنوب شهر بوشهر قرار دارد و اخیراً توسط اداره میراث فرهنگی کشف شدهاست.در این قبرستان از جاذبه های بوشهر،اسکلت اموات در داخل خمرههای بزرگ و کوچک نخودیرنگ مدفون شدهاند که روی برخی از خمرهها نوشتهای نیز نقش بستهاست.لازم است ذکر شود براساس دین زرتشت، جسدها را در داخل صخرههای سنگی، خمره، تابوتهایی از جنس سنگ و سفال میگذاشتند تا طبق اعتقاد آنها، خاک آلوده نگردد. اشیاء کشفشدهی دیگر این قبرستان که در خمرههای بزرگ و کوچک قیراندود قرار گرفتهاند مشتمل بر تابوتهای سنگی مکعب شکل و مهرههای عتیق تزیینی است.این قبرستان به عیلامیها تعلق دارد.
علت نام گذاری
برخی معتقد هستند که کلمه شغاب از دو قسمت شغ و آب گرفته شده و به معنی پاره پاره شدن آب در جایی باشد، شبیه بناب یا میاندوآب، البته کافی است کمی بررسی های خود را گسترش بدهیم و شرایط جوی بوشهر را نیز در نظر بگیریم چرا که در این منطقه جریان آب دائمی وجود نداشته که به گورستان شغاب منتهی شود و این نظریه را کاملا رد می کند. ارتباط کلمه شغاب با شغا به معنی جعبه تیردان و تیرکش، نظریه دیگری است که کاملا توجیه پذیر است، زیرا اگر بپذیریم که گورستان شغاب متعلق به اشکانیان است، این نام با بهترین خصلت جنگاوران پارتی یعنی تیراندازی آنها پیوند پیدا می کند. در این صورت، این کلمه قدمت خود را در شناسنامه تاریخی اش که به پیش از میلاد می رسد، خواهد یافت.
وضعیت فعلی
محوطه گورستان شغاب را پشته های کم ارتفاعی ایجاد کرده اند که تا لب دریا کشیده شده اند، با نزدیک تر شده به روستای شغاب این پشته ها بیشتر قابل دیدن است.همین پشته های کم ارتفاع هستند که به صورت گورستان درآمده اند و ارتفاع کم آنها باعث شده گورستان سطحی به نظر برسد. این پشته ها تا کنار دریا امتداد می یابند. پس از گذشتن از آن ها زمین های صاف را خواهید دید که تا پادگان نیروی هوایی بوشهر ادامه پیدا می کنند. بخشی از این پشته های گورستان در ناحیه غربی، به منظور ایجاد فضای سبز و پارک توسط شهرداری تخریب شده است. در نتیجه این امر بخش وسیعی از قبرستان نابود شد و قطعات سفالی مدفون در زمین در سطح پخش شده و قابل مشاهده هستند.
خاک های حاصل از این تخریب در کنار سنگ های که قبل از آن توسط اهالی استخراج شده بود برای ساخت محله شغاب مورد استفاده قرار گرفت. البته تخریب محوطه باستانی به همین جا ختم نمی شود بلکه زمین فوتبال جاشو نیز در سمت شرق آن ساخته شد.
سرپرست کاوشهای باستان شناسی وقت در محوطه شغاب بوشهر گفت: این محوطه، اطلاعات بسیار ارزنده ای را می تواند از دین زرتشت در اختیار قرار دهد، حدود سال ۱۳۷۷ که در این محل کاوش باستان شناسی انجام می دادم، گفتم این منطقه بسیار مهم است و با ادامه کاوشهای باستان شناسی می توان شرایطی را فراهم کرد که مردم نیز از وجود محلی با این اهمیت آگاه شوند و بتوانند از آن دیدن کنند؛ ولی شهرداری بوشهر با سماجت، آنجا را به پارک تبدیل کرد و خاک برداری و خیابان کشی انجام داد. البته در این باره اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری بوشهر می توانست با جدیت بیشتری موضوع را دنبال کند.
او همچنین گفت که: ما تلاش بسیاری انجام دادیم تا این محوطه به پارک تبدیل نشود، ولی شهرداری طرح خود را اجرا کرد. همچنین این محل ارزش لازم را برای تبدیل شدن به سایت موزه نداشت، زیرا قبرها پراکنده بودند و امکان ایجاد شرایط مناسب وجود نداشت.
