بنر هدر

معرفی آستان امامزاده عبدالله بافق

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

این آستان باشکوه در مرکز شهر بافق واقع شده و بنایى مفصّل و عالى است که بسیار مورد احترام مردم محل و اهالى یزد میباشد.این بناى باشکوه از جاذبه های بافق،به شماره 901 در تاریخ 2/9/1379 در فهرست آثار ملّى ایران به ثبت رسیده است.

معرفی آستان امامزاده عبدالله بافق

شخصیت بارگاه

به اعتقاد اهالی شخصیت مدفون دراین بقعه امامزاده عبدالله بن موسی بن جعفر (علیه السلام) برادر امام رضا (علیه السلام) و فرزند بلافصل امام هفتم (علیه السلام) است، طبق اشعاری که در سردر بقعه نصب شده امامزاده عبدالله بن موسی (علیه السلام) ملقب به ظهیرالدین است که درمحاوره مردم نیز به همین لقب خوانده می شود ولی هیچ مدرکی دال بر مدفون بودن عبدالله بن موسی (علیه السلام) فرزند بلافصل امام هفتم در بافق وجود ندارد و این شهرت تنها از زمان صفویه بربقعه نهاده شده است. ازطرفی لقب ظهیرالدین تنها درمیان ساداتی که از نسل امام جعفرصادق (علیه السلام) بوده متداول واستعمال شده است.
درباره این شخصیت قویترین روایت و قولی که مطرح شده و به واقعیت نیزنزدیکتر است و با داستان شهادت امامزاده عبدالله نیز همخوانی دارد این است که او را ازنوادگان امام هفتم (علیه السلام) دانسته اند.

معرفی آستان امامزاده عبدالله بافق

معماری

از حیث سبک بنا و گنبد و کاشیکارى و تزیینات داخلى هم، از آثار تاریخى و دیدنى در پهنه میان یزد به شمار می ‏رود و جزو صد مزار باشکوه ایران اسلامى است.اصل بناى حرم، شامل یک اتاق به ابعاد 13×13 متر با چهار صفّه بزرگ مى‏باشد که گنبد مرتفع و مدوّر بقعه بر آن استوار است.

دور بدنة اتاقِ مرقد، با کاشى‏هاى مسدّس لاجوردى و با حاشیه سیاه و سفید ـ کار قرن هشتم و نهم هجرى که در مساجد و مزارات یزد مرسوم بوده ـ پوشیده شده و لبه غرفه ‏هاى فوقانى مشرف به صحن اصلى مزار نیز با همین کاشی ‏ها مزیّن گردیده است.

سقف مقرنس گنبد در داخل (از طرف مغرب) و دیواره و گوشواره‏ هاى زیر گنبد رنگ‏آمیزى و نقّاشى شده و طرح‏هاى بدوى، امّا زیبا در آن به کار رفته و بر عظمت بنا افزوده است.در بدنه مغرب گنبد، شعرى با رقم (عمل و نذر ملاحسن نقّاش بافقى 1281 ﻫ . ق) رنگ‏آمیزى شده است.

معرفی آستان امامزاده عبدالله بافق

در بدنه دیوار سمت راست، محراب گچ‏برى ظریفى دیده می‏شود که آیات قرآنى و عبارات دعایى آن خطّ حسین یزدى و عمل حسن ولدین جعفر (کذا) استاد معمارباشى است.

در بالاى ضریح اشعارى در مدح امامزاده سروده و قلم‏زنى شده که از قرار ذیل است.

این همـایون بـارگاه بنده خـاص خــداست‏

مــدفن فـرزند مـوسى، مظهر جود و سخاست‏

پــاره قلــب پیمبر، ســرو بوسـتان بتــول‏

معدن جـود و کـرامت، منبع صـدق و صفاست‏

نسـل پاک مـوسى جـعفر امـــام هفتـمین‏

آن کـه از بیداد هـارون کُشــته راه خــداست‏

گـوهر بحـر کـرامت شـد در این وادى نهان‏

این زمین میعادگاه دوست وبى‏چون و چراست‏

بافق و اهلش را ازاین گوهر شرف زاید شرف‏

خــاک این ســامان زین گنج ایمان پُربَهاست‏

هر که رو بر درگهش از روى اخلاص درآورد

بى‏تامّل، حــاجتش زآن قبله حـاجـت رواست‏

مسـتمندان را معـین و بى‏پناهــان را پـناه‏

فیـض او بى‏حدّ و حصر و لطف او بى‏منتهاست‏

هیچ کـس را نامـید از درگـه لطفـش نکرد

آیت فیـض و عـنایت مظـهر جـود و عطاسـت‏

هست این مطلب یقین ما که این بحر کَرَم‏

بهر باران همچو جدّ خویشتن مشکل گشاست‏

بارها از حضرتش کشف و کـرامت دیده‏اند

این حقیقت مـورد تصــدیق اصـحاب ولاست‏

گر بر این درگاه با چشـم بصیرت بنگـرى‏

نـور حقّ پیوسته ساطع از زمین تا بر سماست‏

قدسیان بهر طوافش روى بـر این آسـتان‏

بانک بردارند کـه این جـا روضه اهل صفاست‏

در غرب بقعه، قسمت بالاسر امامزاده اتاقى است که به اتاق حضرت ابوالفضل العبّاس مشهور می ‏باشد. دو طرف آن را پنجره ‏هاى مشبّک نقره‏ اى کار گذاشته ‏اند و به آن متوسّل می ‏شوند.

اصل صحن و مدخل حرم از جانب مشرق است و دو در از صحن اصلى به داخل حرم باز مىی شود که یکى مخصوص خواهران و دیگرى مربوط به برادران است.شبستان‏ هایى دور تا دور حرم را فراگرفته و با کاشی‌های رنگی زیبا تزیین شده است.مسجدى در غرب بقعه می باشد که متّصل به حرم و رواق است و توسّط چهار در به حرم و یک در به خیابان راه می ‏یابد.کلّ مجموعه حرم 7500 مترمربع است که از این میان 3500 متر را خود امامزاده عبداللَّه و حرم را شامل می ‏شود و الباقى، صحن و دیگر امکانات آستانه است.دویست متر فضا را نیز اخیراً به حسینیه دوازده امام اضافه نموده ‏اند.

گنبد بنا که در نوع خود بسیار جالب و باشکوه است، از داخل به صورت عرقچینى به قطر 12 متر و ارتفاع آن از سطح زمین 5/24 متر و از سطح بام بیش از 12 متر و بر ساقه‏اى حدود دو مترى استوار مانده است.

در شرق بقعه، پایین پاى امامزاده، درى بسیار عالى و باشکوه از آب طلا نصب است که سازنده آن احمد و عبّاس پروش، قلم‏زنى آن توسّط عبّاسپور، نجّارى آن توسّط حاج نعمت‏اللَّه حیدرزاده وسازنده میناى آن جواد لباف است.دو در ورودى دیگر حرم که به نام فضل و حافظ مشهور بوده، اینک به در حضرت ابوالفضل شهرت پیدا کرده است.

در سبک و بناى معمارى آرامگاه، مطالب جالب و خواندنى را در نشریات مختلف می توان دید؛ حتّى برخى از صاحب‏نظران در همان مرحله اوّل ورود به آرامگاه امامزاده، با شباهتى که بین این بقعه با آثار قبل از اسلام وجود دارد، آن را با آثار سبک میتراییسم مشابه می ‏دانند.تعدادى از آنان احتمال اینکه ساختمان از روى نقشه و طرح‏هاى معابد قبل از اسلام ساخته شده باشد را داده‏ اند.برخى حتى به آتشکده بودن این ساختمان، قبل از دفن امامزاده عبداللَّه اشاره کرده‏ اند و دلیل آن را شباهت این سبک از معمارى با معابد زردشتیان می ‏دانند.گرد بودن گنبد باشکوه امامزاده عبداللَّه از نظر معمارى بسیار قابل توجّه است.از نظر معمارى ساختمانِ بقعه، آن را مربوط به قرن پنجم هجرى و با شواهد موجود تا قرن هفتم هجرى میدانند.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید