خانه مشروطه تبریز یکی از خانه‌های قدیمی و موزه‌های شهر تبریز است.این خانه به لحاظ جایگاه تاریخی خود، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و بازدید از آن قطعاً برای شما لذت‌بخش خواهد بود. برای رفتن به خانه‌ی مشروطه از جاذبه های تبریز،باید به بخش غربی بازار معروف تبریز بروید و در محله‌ای به نام راسته کوچه و روبروی مسجد جامع، خانه‌ای قدیمی را خواهید دید که سبک معماری قاجاری آن توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
پیشینه‌ی تاریخی خانه‌ی مشروطه
این خانه در سال ۱۲۴۷ به سفارش شخصی به نام حاج مهدی کوزه‌کنانی، یکی از تجار معروف تبریز ساخته شد و ملک شخصی وی بوده است. با افزایش زمزمه‌های مشروطه‌خواهی، حاج مهدی به گروه مشروطه خواهان پیوست. او یکی از مهم‌ترین حامیان مالی انقلاب مشروطه بود. حاج مهدی این خانه را در اختیار مشروطه‌خواهان قرار می‌داد تا در آن به فعالیت‌هایی نظیر تشکیل جلسه سران مشروطه و چاپ و پخش اعلامه‌های ضد حکومت قاجار بپردازند.
در سال ۱۳۵۴، خانه مشروطه تبریز به ثبت ملی رسید و در سال ۱۳۶۷ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خریداری گردید.
معماری خانه مشروطه تبریز
این بنا با ۱۳۰۰ متر مربع مساحت، در دو طبقه ساخته شده است. تمامی پنجره های بیرونی خانه ارسی های تمام قدی هستند که با رنگ های سرخ و سبز و سفید شان بازی نور و رنگ را از درون خانه دیدنی تر می کنند. ویژگیهای خاص معماری دوره قاجار، تزئینات چشمگیر، به کارگیری نورگیر زیبا و چشم انداز موسوم به کلاه فرنگی با ستونها و سرستونهای گچبری شده، پنجره های ارسی، درهای منبت کاری شده در اتاق اصلی موسوم به «طنبی» و غلام گردش دور راه پله، هرکدام به نوعی ذوق و هنر ایرانی را به نمایش گذاشته و آنرا به یک نمونه منحصر بفرد تبدیل کرده است.
حیاط زیبا و شجر و حوضخانه سرسرا مجموعه ای زیبا را فراهم آورده است. نورگیر سرسرا بر روی چهار ستون بلند با سر ستون های گچبری استوار شده، داخل آن با آئینه و شیشه های رنگی به طرز جالب توجهی زینت یافته است. در طبقه اول ۶ اتاق و سرسرا و در طبقه دوم یک سالن بزرگ (طنبی) به ابعاد ۶×۹ متر و ۶ اتاق در سرسرا وجود دارد.
جالب ترین و زیبا ترین قسمت بنا، سرسرا و اتاق مشرف به حیاط موسو به شاه نشین در طبقه دوم می باشد که در آن در و پنجره های مشبک با شیشه الوان به کار رفته است. اتاق های جانبی (گوشوار) دارای سقفی چوبی با تزئینات برجسته هشت ضلعی است و درهای چوبی با طرح های برجسته اسلیمی و گل و برگ زینت داده شده است. ساختمان از سنگ و آجر و خشت تشکیل شده است.
تبدیل شدن به موزه
در سال ۱۳۷۵ هجری شمسی تغییرات زیادی در اتاق‌ها و تالارهای خانه مشروطه تبریز به وجود آمد. پس از این تغییرات، این خانه‌ی تاریخی به موزه تبدیل شد؛ اسناد و مدارک تاریخی مربوط به دوران مشروطه در بخش خاصی از خانه در معرض نمایش قرار داده شد و درب آن برای بازدید به روی مردم گشوده شد.
آثار موزه
هم اکنون در موزه‌ی مشروطه اشیائی همچون وسایل شخصی بزرگان مشروطه، اسلحه‌ی کمری ستارخان که یک تپانچه‌ی روسی است، به همراه غلاف چرمی، مهرهای مختلف گروه‌های انقلابی، عکس‌هایی از مظفرالدین شاه و محمد علی شاه قاجار و گروه‌های مخالف مشروطه، دستگاه چاپ دستی که از آن برای چاپ و تکثیر شب‌نامه‌های زمان مشروطه استفاده می‌شده، تندیس‌هایی از فعالان مشروطه و … وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید.
جاذبه‌های نزدیک
درست است که تبریز شهر بزرگی‌ست، ولی در عرض ده دقیقه می‌شود سوار تاکسی شد و به جاهای مهم و دیدنی‌اش رسید. از خانه مشروطه تبریز که بیرون آمدیم بد نیست دیدن این جاها را هم در برنامه بگنجانیم.
ارگ علیشاه: این ارگ که تنها قسمت جنوبی‌اش به جا مانده، از سازه‌های سده هشتم هجری و مربوط به زمان حکمرانی علیشاه بر تبریز است.
میدان ساعت: میدان ساعت یا ساختمان شهرداری، جایی‌ست که سفر به تبریز بدون دیدن آن ناتمام است. حتی اگر نخواهیم ببینیمش، باز هم خودش را بهمان نشان می‌دهد.
تابلوهای میدان ساعت را تقریبا در همه‌جای شهر می‌بینیم و این یعنی با میدان مهمی طرفیم. میدان ساعت یکی از نمادهای تبریز است و ساختمانش یکی از زیباترین ساختمان‌ها. نباید این میدان را فقط از دور دید، داخل شوید و برای چند دقیقه‌ای در باغش خلوت کنید.
