بنر هدر

خانه و موزه مقدم ، زیباترین و ارزشمندترین خانه در تهران

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

خانه ای که خیلی ها آن را ارزشمندترین خانه جهان می دانند؛ اسمی که قطعا برای خانه ای که در بندبند وجودیش تکه ای تاریخ را جای داده اسم مناسبی است.خانه و موزه مقدم تهران ، خانه کوچکی که در بین همه خانه ها و مغازه های آن اطراف به راحتی گم می شود اما وقتی آن را پیدا کردید تازه متوجه مهجور ماندن این بنا خواهید شد.

خانه و موزه مقدم از جاهای دیدنی تهران، یکی از بناهای تاریخی به جا مانده از زمان قاجار است که از نظر تاریخچه، معماری و اشیایی که در آن نگهداری میشوند، ارزش بسیار بالایی دارد.

خانه و موزه مقدم ، زیباترین و ارزشمندترین خانه در تهران

پیشینه تاریخی خانه و موزه مقدم تهران

خانه و موزه مقدم تهران یا به عبارتی خانه مقدم از جمله خانه های مجلل دوران قاجار، متعلق به یکی از درباریان آن دوران به نام محمد تقی خان احتساب الملک، است. احتساب الملک دارای دو پسر به نام های حسن و محسن بود که برای ادامه تحصیل به اروپا رفتند.
حسن در فعالیت های ادبی، سیاسی و اجتماعی حضور فعالی داشت و در جوانی فوت کرد. از او نمایشنامه بسیار معروف جعفرخان از فرنگ آمده به جا مانده است.برادر کوچکتر، محسن، پس از اتمام تحصیلات خود در رشته های نقاشی، تاریخ هنر و باستان شناسی در سال 1315 ه.ش به ایران بازگشت و به همراه همسر فرانسوی خود سُلما در خانه پدری ـ محل کنونی خانه و موزه مقدم تهران ـ ساکن شدند و در کنار فعالیت های علمی به گردآوری آثار و اشیاء تاریخی و فرهنگی پرداختند.
استاد مقدم بسیاری از آثار ارزشمند جمع آوری شده مانند کاشی، قطعات سنگی تراشیده شده و غیره را با الهام از فضاهای سنتی ـ تاریخی به نحو چشمگیری در جای جای این عمارت قدیمی نصب و برخی دیگر مانند کلکسیون پارچه، چپق و قلیان، سفالینه، شیشه، تابلو نقاشی، مسکوکات، مهرها و اسناد تاریخی و غیره را با نظم و ترتیب خاصی در خانه پدری نگهداری کرد.

خانه و موزه مقدم ، زیباترین و ارزشمندترین خانه در تهران

تاریخچه جمع آوری وسایل موزه مقدم

مقدم در دفترچه خاطراتش نحوه به دست آوردن بسیاری از اشیای تاریخی موجود در این خانه را شرح داده که یا آن ها را از دستفروش های بازار و یا از مالکانی که قصد تخریب خانه های تاریخی خود را با تمام ملحقاتش داشتند خریداری کرده است. برخی دیگر از این اشیا درحال خروج از کشور بودند و یا در حراجی های کشورهای بیگانه دست به دست می شدند که مقدم با ثروت خانوادگی اش آنها را خریده و به ایران برگرداند. اما بسیاری دیگر از این اشیای تاریخی توسط سفرا و فرهنگیانی که مهمان مقدم بودند به این خانواده هدیه داده شده است، مانند اشیایی که حدس زده می شود از بیت المقدس به او هدیه شده است.

در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی زنده یاد استاد مقدم (استاد ممتاز دانشگاه تهران) با توجه به علاقه وافرش به علم، تاریخ و هنر، خانه پدری خود را به همراه آثار نفیس گردآوری شده وقف دانشگاه تهران نمود. استاد محسن مقدم در سال ۱۳۶۶ هجری شمسی دار فانی را وداع گفت و پس از مرگِ همسر ایشان در سال ۱۳۶۹ هجری شمسی، تولیت موزه مقدم در اختیار مستقیم دانشگاه تهران قرار گرفت و پس از چند سال عملیات مرمت، در مرداد ماه سال ۸۸ درب این خانه به روی بازدیدکنندگان گشوده شد.

خانه و موزه مقدم ، زیباترین و ارزشمندترین خانه در تهران

معماری موزه مقدم

معماری ایرانی با رعایت اصول ساخت باغ ایرانی در این خانه به خوبی به چشم می آید. این خانه محل سکونت خاندان محمدتقی خان احتساب الملک از صاحب منصبان مشهور دربارقاجار بوده است. سپس این خانه در اختیار دکتر محسن مقدم، استاد باستان شناسی دانشگاه تهران و همسر فرانسوی اش سلما، قرار می گیرد.این زوج باذوق که قدر آثار تاریخی و هنری کشورمان را به خوبی می دانستند شروع به جمع آوری آثار با ارزشی از سراسر کشورمان می کنند.
با نهایت دقت و ظرافت تکه های قیمتی از نظر تمدن و پیشینه باستانی، در نقاط مختلف این خانه بکار برده می شود.گل کاری و فضاسازی انجام شده با گیاهان حال و هوای بسیار خوشی برای گردشگران فراهم می آورد. همینطور زیبایی فضای خانه را هم صد چندان نموده است.خانه ای با تمام سلایق سنتی ایرانی، که محال است حال و هوایتان را دگرگون نکند.
در قسمت غربی این خانه ساختمان اربابی (برجی) واقع شده است که استاد مقدم به همراه یکی از شاگردان در دانشکده هنرهای زیبا، دکتر ابوالقاسمی، در سال 1345 ساخته اند. این ساختمان با کاشی هایی از دوران قاجار تزیین و بخش هایی از هنرهای ایرانی در آن به نمایش گذاشته شده است.

خانه و موزه مقدم ، زیباترین و ارزشمندترین خانه در تهران

چگونگی ساخت

در قسمت شمالی این ساختمان یک ایوان با چند طاق و ستون زیبا ساخته شده که مزین به کاشی هایی از دوران زندیه و قاجار است. در وسط این ایوان حوضچه ای از جنس مرمر قرار دارد که از حمام فتحعلی شاه به اینجا منتقل شده و آبی که از آن جاری می شود توسط یک جوی باریک به داخل یک استخر می ریزد.
دکتر مقدم این استخر را پس از سفر به اسپانیا و الگوبرداری از استخر و آب نماهای باغ الحمراء (باغی به جای مانده از دوران صدر اسلام اسپانیا) ساخته است که در اطراف آن چند فواره قدیمی هم آب را به داخل استخر می پاشند.حیاط اندرونی و بیرونی با یک دیوار به نام دیوار تجدد از هم جدا شده است.

چیدمان زیبای حیاط:این دیوار از چند ستون با طاق های کاشی کاری شده ساخته شده است. پایه این ستون ها حجاری شده و یاد ستون های کاخ چهل ستون اصفهان را در ذهن تداعی می کنند.پایه ستون ها هنگام تخریب کاخ خواهر ناصرالدین شاه به این خانه منتقل شدند و نمایی زیبا با ستون های فیروزه ای ایجاد کرده اند. کار طراحی و ساخت این دیوار زیبا را استاد هوشنگ سیحون بر عهده داشته است.
فکر می کنم تا اینجای مطلب ارزش این خانه برایتان روشن شده باشد.در قسمت شمالی حیاط اندرونی ایوان زیبایی قرار دارد که از چهار ستون با سرستون هایی با گچ بری کرنتی تشکیل شده است.
کار تزیینات این ایوان را هم دکتر مقدم به زیبایی هرچه تمام تر انجام داده و البته بر شکوه این خانه افزوده است.از طریق دو راه پله مارپیچ می توان به ایوان بزرگ دسترسی پیدا کرد.قسمت بعدی خانه حیاط اندرونی است که استاد مقدم و همسرش با الهام گرفتن از طرح فرش ایرانی آن را طراحی کرده اند.یک حوض و آبنمای زیبا در وسط آن قرار دارد و در چهار طرف آن باغچه هایی گل کاری شده تدارک دیده شده است.
نمای حیاط خانه:همچنین دکتر مقدم به زیبایی تمام و سلیقه مثال زدنی خود، دیوار این حیاط را با کاشی و ظروف قاجاری تزیین کرده و در وسط این دیوار هم یک طاق نمای زیبا با کاشی های آبی رنگ ساخته استو در نهایت، این خانه لقب زیباترین و باارزش ترین خانه جهان را از دید بسیاری از نویسندگان و بازدیدکنندگان کسب کرده است. در طراحی و ساخت این خانه به اصول معماری ایرانی مانند حوض ایرانی ، شیشه رنگی ایرانی و اصول فضا سازی باغ ایرانی توجه ویژه شده است.
با این اوصاف ،نام زیباترین خانه، پر بیراه نبوده و کاملا زیبنده این خانه بی مثال می باشد.نیم نگاهی هم به معماری و فضاسازی کشورهای دیگر صورت گرفته است. برای مثال دکتر مقدم و همسرش یک باغچه ژاپنی در حیاط بیرونی ساخته اند.
به شما توصیه می کنیم اگر میخواهید بدانید موزه مقدم کجاست و اگر قصد گردشگری در تهران را دارید حتما به این خانه زیبا هم سری بزنید و زیبایی و محیط بی نظیر آن را از نزدیک ببینید و تجلی شکوه سلیقه ایرانی را در تار و پود این خانه ارزشمند لمس کنید.

خانه و موزه مقدم ، زیباترین و ارزشمندترین خانه در تهران

مسیردسترسی

اگر قصد سفر با مترو به این موزه را دارید می‌توانید از ایستگاه‌های حسن‌آباد و دانشگاه امام علی (ع) استفاده کنید. این موزه بین این دو ایستگاه مترو قرار دارد و با حدود پنج دقیقه پیاده‌روی در خیابان امام خمینی (ره،، از ایستگاه حسن‌آباد به سمت غرب یا از ایستگاه دانشگاه امام علی (ع) به سمت شرق به آنجا می‌رسید. همچنین با استفاده از اتوبوس‌های مسیر راه‌آهن – پارک وی یا راه‌آهن – تجریش و پیاده شده در ایستگاه البرز (تقاطع خیابان ولیعصر و امام خمینی) و پیاده‌روی کوتاه به سمت شرق در خیابان امام خمینی، می‌توانید به این موزه دسترسی داشته باشید.

آدرس:موزه مقدم در تهران، خیابان امام خمينی، بعد از خیابان شیخ هادی، جنب بانک ملت، پلاک ۲۵۱ قرار دارد.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید