بنر هدر

دروازه قرآن شیراز ، یکی از نمادهای کهن شیراز

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

در شمال شرقی شهر شیراز دروازه‌ای قرار دارد که تنها دروازه به جامانده شیراز از زمان قدیم و یکی از جاهای دیدنی شیراز است.در قدیم شیراز دارای 6 دروازه بوده است.هم اکنون در شیراز دروازه ای به جز دروازه قرآن وجود ندارد.این دروازه در ابتدا در زمان عضد الدوله ساخته شد و قرآنی در آن جای داده شد تا مسافران با گذر از زیر آن متبرک شوند.وجه تسمیه آن بخاطر قرآنی است که به دستور امیر در آن قرارگرفته شده است.

دروازه قرآن شیراز ، یکی از نمادهای کهن شیراز

در دوره زندیه، کریم خان زند این دروازه را بازسازی کرد و اتاقی به بالای آن افزود و دو جلد قرآن بزرگ نفیس، به خط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری، در اتاقک بالای آن جای داد.این قرآن‌ها، به «قرآن هفده من» معروف‌اند.البته درباره‌ی نویسندگان این قرآن‌های نفیس خطی نیز اعتقادهایی وجود دارد.عده‌ای آن را به امام حسین (ع) نسبت داده و آن را به خط ایشان می‌دانند و عده‌ای دیگر آن را به خط امام زین‌العابدین؛ ولی غالبا آن را به خط سلطان ابراهیم فرزند شاهرخ گورکانی یاد کرده‌اند که در دو جلد و به خط ثلث نگاشته شده است.

دروازه قرآن شیراز ، یکی از نمادهای کهن شیراز

بنابر تحقیق آنوبانینی، در سال كه طرح توسعه راه شمالی شیراز در دستور كار دولت قرار گرفت، این طاق خراب شد و قرآن مذكور نیز به موزه پارس منتقل گردید.دروازه قرآن در دوره قاجاریه به علت وقوع چندین زلزله دچار صدمات زیادی شد که محمد زکی خان نوری آنرا تعمیر نمود. این بنا در گذشته طاق قرآن نیز نامیده شده‌است.روزهای اول هرماه مردم از شهر خارج شده و از زیر این طاق عبور می‌کرده‌اند تا متبرک شوند.

این بنا تا سال ۱۳۱۵ خورشیدی همچنان برپا بود.در آن سال، به‌ منظور توسعه‌ی راه، به دستور بلدیه ‌(شهرداری) شیراز، دروازه‌ی قدیمی را به دشواری با دینامت ویران کردند. بعدها به‌علت نبود دروازه و نگرانی مردم شیراز از این موضوع، دروازه‌ی کنونی به کوشش یکی از بازرگانان شیراز به نام حاج حسین ایگار معروف به اعتماد‌التجار در سال ۱۳۲۷ خورشیدی کمی پایین‌تر از دروازه‌ی پیشین ساخته شد.

دروازه‌ی جدید در اندازه‌ی بزرگ‌تر، شامل دهانه قوس تیزه‌دار و دو ورودی کوچک روی جرزهای دو طرف و اتاق مستطیل‌ شکلی بر فراز آن برای گذاشتن قرآن ساخته شد.

در این بنا، آیاتی از قرآن را به خط ثلث و نسخ دور تا دور در دروازه قرآن نگاشته‌اند؛ در پیشانی شمالی این طاق آیه ۹ سوره اسراء «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا کَبِیرًا؛ قطعاً این قرآن به [آیینى] که خود پایدارتر است راه مى‌‏نماید و به آن مؤمنانى که کارهاى شایسته مى‌‏کنند، مژده مى‌‏دهد که پاداشى بزرگ برایشان خواهد بود» و بر پیشانی جنوبی و سمت شهر شیراز آیه ۸۸ سوره اسراء «قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن یَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لاَ یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ کَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرًا؛ بگو اگر انس و جن گرد آیند تا نظیر این قرآن را بیاورند مانند آن را نخواهند آورد هر چند برخى از آنها پشتیبان برخى [دیگر] باشند» و در گوشه غربی طاق آیه ۹ سوره حجر «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ…؛ بى‌‏تردید ما این قرآن را به تدریج نازل کرده‌‏ایم …» و ادامه آیه در گوشه شرقی «… وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ؛ … و قطعاً نگهبان آن خواهیم بود» نوشته شده ‌است.

دروازه قرآن شیراز ، یکی از نمادهای کهن شیراز

این دروازه در شب به دلیل چراغانی‌های رنگارنگش بسیار تماشایی و باصفاست به طوری که این بنا در سال 1375 با شماره 1800 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.فضای اطراف این دروازه بسیار زیبا ودلنشین بوده و علاقمندان میتوانند ساعاتی خوش را در این مکان سپری نمایند.ضمن اینکه در ده متری‌اش مقبره خواجوی کرمانی و در ۵۰۰ متری‌اش باغ جهان نما قرار گرفته است.جالب است که بدانید در قسمت بالاتر از مقبره خواجوی کرمانی، سه غار وجود دارد که یکی از آن‌ها محل خلوت کردن عرفا و زاهدان به خدا بوده، غار بعدی دهانه‌ای بلند با طاق ضربی دارد و قبر خواجه عمادالدین محمود، وزیر معروف شاه شیخ ابواسحاق اینجو، در آنجا قرار دارد.

آدرس: خروجی شهر شیراز به سمت مرودشت، کنار فلکه طاووسیه

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید